សាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក (CNRP-USA) កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា បានចេញលិខិតជូនពរមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ដែលកំពុងក្រាញននៀលតស៊ូដើម្បីបុព្វហេតុលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ នៅក្នុងឱកាសថ្ងៃខួបកំណើតរបស់លោកគម្រប់អាយុ ៦៩ឆ្នាំឈានចូលអាយុ ៧០ឆ្នាំ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក បានបួងសួងសូមឱ្យលោក កឹម សុខា មានសុខភាពល្អបរិបូរទាំងផ្លូវកាយ ទាំងផ្លូវចិត្ត និងឆាប់ទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ ដើម្បីបន្តបេសកកម្ម “បង្រួបបង្រួម និងផ្សះផ្សាជាតិ” ដែលជាផលប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិខ្មែរទាំងមូលទៅថ្ងៃមុខ។
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា កើតនៅថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥៣ ក្នុងឃុំឧត្ដមសូរិយា ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ផ្អែកតាមសៀវភៅលឿងប្រជាបូជនីយកិច្ចដើម្បីសេរីភាពរបស់លោក កឹម សុខា បានសរសេរថា លោក កឹម សុខា មានគំនិតធ្វើនយោបាយតាំងពីអាយុ ១១ឆ្នាំមកម្ល៉េះ។ គំនិតក្នុងការធ្វើនយោបាយនេះ ដោយសារជីតា និងជីតាទួតរបស់លោកធ្លាប់ធ្វើជាមេឃុំក្នុងស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ ក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និងក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំង។
សៀវភៅនោះបានសរសេរថា ទស្សនវិស័យរបស់លោក កឹម សុខ គឺចង់ឲ្យពលរដ្ឋឈប់ខ្លៅ ឈប់ខ្លាច ឈប់ឃ្លាន ក្រោយពីលោកបានឃើញអ្នកនយោបាយជាច្រើនបានបោកប្រាស់ពលរដ្ឋដែលនាំឲ្យលោកមានការឈឺចាប់។
លោក កឹម សុខា បានចាប់ផ្តើមចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយដំបូងក្នុងរណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ (KPNLF) របស់លោកតា សឺន សាន ក្នុងអំឡុងនៃការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។ បន្ទាប់មក លោកបានជាប់ជាតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា ឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៨។ បុព្វហេតុនយោបាយរបស់លោកក្នុងចំណុចនេះ គឺដើម្បីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ លោក កឹម សុខា បានចូលរួមជីវិតនយោបាយជាមួយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចវិញ ក្រោយពីព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ អញ្ជើញលោកឲ្យចូលរួមជាមួយ ហើយលោកបានក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទទួលបន្ទុកប្រធានគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្ស និងទទួលពាក្យបណ្តឹងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩។
លុះដល់ឆ្នាំ២០០២ ដោយសារលោកយល់ឃើញថាគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច មិនមានការកែទម្រង់គណបក្សឲ្យមានដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុង លោកបានសម្រេចចិត្តលាឈប់ពីគណបក្សនេះក្នុងឆ្នាំ២០០២។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ លោកបានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) ផ្ដោតលើការអប់រំពលរដ្ឋអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងការបំបាត់ភាពខ្លៅ និងខ្លាច ប៉ុន្តែមិនទាន់អាចបំបាត់ឃ្លាននោះទេ។
សៀវភៅដដែលសរសេរថា ដើម្បីអាចបំបាត់ឃ្លានបាន លុះត្រាតែលោកអាចចូលរួមដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាលោកបង្កើតគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីចូលរួមបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០០៧។
លោក កឹម សុខា ជាអ្នកនយោបាយមួយរូបដែលបានឆ្លងកាត់ឧបសគ្គមិនចេះចប់ និងកំពុងរងការគាបសង្កត់សិទ្ធិនយោបាយពីសំណាក់បក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន សព្វថ្ងៃនេះផងដែរ។
នៅថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខនេះ គឺមានរយៈពេល ៥ឆ្នាំហើយដែលមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ត្រូវអាជ្ញាធរលោក ហ៊ុន សែន ចាប់និងឃុំខ្លួនដាក់ក្នុងពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង និងបន្តរឹតត្បិតសេរីភាព ដោយរងការចោទប្រកាន់ពីបទ «ក្បត់ជាតិ» តាំងពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ មកនោះ។
នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេដែលលោក កឹម សុខា រងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយពីគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ព្រោះតែការតស៊ូដើម្បីបុព្វហេតុលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ លោក កឹម សុខា ជាប់ពន្ធនាគារលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៥ ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន ប្តឹងពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ក្នុងនាមលោកជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ប៉ុន្តែលោកត្រូវបានដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពវិញនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៦ ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រងសម្ពាធខ្លាំងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ការចោទប្តឹងរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក កឹម សុខា បានដឹកនាំមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០០២ មក ដែលលោកបានចុះអប់រំ និងពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការអប់រំទាំងផ្លូវលោក និងផ្លូវធម៌ផងដែរ។
នៅដើមឆ្នាំ២០០៧ លោក កឹម សុខា បានដឹកនាំក្បួនសិទ្ធិយាត្រាដែលត្រូវធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើងរយៈពេល ១៦ថ្ងៃពីវត្តភ្នំ ទៅកាន់ប្រាសាទអង្គរវត្ត ខេត្តសៀមរាប ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងភាពអត់ឱនផ្នែកនយោបាយនៅកម្ពុជា ក្នុងនោះនៅថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៧ លោក កឹម សុខា បានបង្កើតគណបក្សនយោបាយមួយដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដែលលោកជាអ្នកដឹកនាំដោយផ្ទាល់។
ក្រោយពីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោក និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានច្របាច់បញ្ចូលគ្នាទៅជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១២ ដែលទទួលបានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋជិត ៣លាននាក់ដែលទទួលបានសំឡេងក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ ៥៥អាសនៈ លោក កឹម សុខា ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញឆ្មក់ចូលចាប់ខ្លួនទាំងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភាទាំងកណ្តាលអធ្រាត្រ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ពីបទ «ឃុបឃិតជាមួយរដ្ឋបរទេសដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សំណុំរឿងរបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា សព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវគេចាត់ទុកថាជារឿងនយោបាយប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាសវនាការរបស់លោកបានបន្តអស់ចំនួន ៤៥លើករួចមកហើយ ប៉ុន្តែតុលាការនៅតែមិនទាន់អាចកាត់ទោសលោកពីបទល្មើសណាមួយនៅឡើយ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ សារព័ត៌មាន Southeast Asia Globe កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ បានចុះផ្សាយពីការលើកឡើងរបស់អ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាផ្នែកនយោបាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា បណ្ឌិត ម៉ាខឺស ស្កាប៊ូ ថាលោក កឹម សុខា បានដាក់ខ្លួនគាត់ក្នុងភ្នក់ភ្លើងជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា ដោយសារតែគាត់ហ៊ាននិយាយប្រឆាំងនឹងក្រុមអ្នកកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ននេះ។
កាលពីឱកាសខួបកំណើតរបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង កាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា បានអះអាងថា លោកនឹងមិនក្បត់ប្រទេសជាតិ មិនក្បត់ឆន្ទៈពលរដ្ឋ និងមិនបោះបង់ចោលមាតុភូមិកម្ពុជាជាទីស្រឡាញ់របស់លោកជាដាច់ខាត ហើយអ្វីៗដែលលោកធ្លាប់បានសន្យាចំពោះអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងពលរដ្ឋខ្មែរ លោកនៅតែហ៊ាន និងបន្តសន្យាជូនជនរួមជាតិជានិច្ច៕