តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋសភាឯកបក្ស និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញទម្លាក់ចោលនូវគម្រោងធ្វើវិសោធនកម្មធម្មនុញ្ញជាបន្ទាន់ ព្រោះជាការបំពេញបំណងរបស់បក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះក្នុងការកាត់បន្ថយអំណាចរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋសភា មិនមែនដើម្បីប្រទេសជាតិនោះទេ។
តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី២០ កក្កដា នេះថា ការកែមាត្រា១២៥ថ្មី បង្ហាញថា ជាការបើកផ្លូវឱ្យមានការចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី និងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីតាមការចង់បានរបស់បក្សកាន់អំណាចគ្រប់បែបយ៉ាង និងគ្រប់ពេលវេលាទាំងអស់។
លោកបន្តថា ការកែមាត្រា១១៩ថ្មី គឺធ្វើឡើងដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការចាត់តាំងបុគ្គលណាម្នាក់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីចំពោះគណបក្សនយោបាយដែលមានអាសនៈច្រើនជាងគេក្នុងរដ្ឋសភានៅថ្ងៃខាងមុខ ដែលទង្វើនេះគឺជាការកាត់បន្ថយអំណាចរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋសភាទាំងស្រុង ដែលផ្ទុយនឹងគោលការណ៍របបសភានិយមដែលកម្ពុជាបានប្រកាសអនុវត្តរហូតមក។
លោក រ៉ុង ឈុន អះអាងថា ចំពោះមាត្រាដែលបានកែប្រែដទៃទៀតសុទ្ធតែបង្ហាញពីការការពារអំណាចរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយ ស្របតាមខ្លឹមសារថ្មីនៃមាត្រា១១៩ថ្មី និងមាត្រា១២៥ថ្មីទាំងអស់។
តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជារូបនេះបញ្ជាក់ថា ខ្លឹមសារនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ននេះមានតម្លៃគ្រប់គ្រាន់ហើយក្នុងការធានានូវប្រក្រតីភាព និងយន្តការការងាររបស់ស្ថាប័នជាតិ។ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រដ្ឋសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ គួរយកឱកាសនេះទៅដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងភាពអយុត្តិធម៌សង្គមដែលកំពុងកើតមាននៅពេលនេះជំនួសវិញ ទើបជារឿងដែលពួកគេគួរតែធ្វើ។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានបើកកិច្ចប្រជុំពិនិត្យទៅលើសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន ៨មាត្រា ដើម្បីថ្វាយយោបល់ជូនព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ បន្ទាប់ពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានពិនិត្យ និងអនុម័តសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញកាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ នេះថា រដ្ឋាភិបាលដែលកំពុងដឹកនាំដោយបក្សកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃនេះ មិនគួរប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញបែបនេះទេ ព្រោះថាច្បាប់ដែលធ្វើឡើងដោយមិនទូលំទូលាយ ក៏មិនអាចចាត់ទុកថាជាច្បាប់ដែលសម្ដែងពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ។
ចំណែកអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍កម្ពុជា លោក សុខ សុគន្ធ បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឡើងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្រុកខ្មែរនឹងមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីឪ ហើយនិងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកូន ដែលជាសារមួយបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា នីតិរដ្ឋនៅស្រុកខ្មែរបានទទួលមរណភាពហើយ។ ចំណែកប្រជាធិបតេយ្យវិញ លោកថាគ្រាន់តែជាគ្រឿងលម្អរោងល្ខោននយោបាយរបស់ពួកកាន់អំណាចផ្ដាច់ការនៃរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ បានចេញមុខអះអាងតាមរយៈសន្និសីទសារព័ត៌មានថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមនូវមាត្រាចំនួន ៨ នោះ ដើម្បីបំពេញសេចក្តីខ្វះចន្លោះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម ដើម្បីឱ្យស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិដំណើរការទៅដោយរលូន ធានាស្ថិរភាពនយោបាយ និងការពារប្រយោជន៍ជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០ នេះ បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែជ្រែករាជ្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដែលនាំឲ្យលោកអាចនឹងក្លាយជាបុគ្គលដ៏មានអំណាចបំផុតនៅថ្ងៃមុខ។ ទោះបីអំណាចរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលលោក ហ៊ុន សែន សព្វថ្ងៃដែរនោះ៕