គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) លើកឡើងថា ខ្លួននឹងទទួលយកសំណើរបស់គណបក្សនយោបាយទាំង៤ ព្រមទាំងរៀបចំជារបាយការណ៍ដើម្បីពិនិត្យ និងសម្រេចថាតើគួរយក ឬមិនគួរយកនូវចំណុចណាខ្លះ ដើម្បីកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតឱ្យស្របទៅតាមច្បាប់របស់កម្ពុជា។
គ.ជ.ប ក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ថា ក្នុងជំនួបនេះ គណបក្សនយោបាយទាំង៤ បានលើកឡើងនូវសំណើចំនួន ១៧ចំណុច ដើម្បីកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ហើយតំណាងគណបក្សនយោបាយទាំងនោះបានរៀបរាប់អំពីបញ្ហាដែលពួកគេជួបការលំបាកនាពេលកន្លងមកផងដែរ។
គ.ជ.ប អះអាងថា ចំណុចខ្លះដែលតំណាងគណបក្សបានស្នើឡើង គឺមិនពាក់ព័ន្ធនឹងសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួននោះទេ ប៉ុន្តែទាក់ទងទៅនឹងស្ថាប័នរដ្ឋសភា ដែលជាស្ថាប័នរៀបចំច្បាប់ និងស្ថាប័នក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអាជ្ញាធរដែនដី ខណៈស្ថាប័ន គ.ជ.ប ទាក់ទងតែនឹងការងារបច្ចេកទេសនៅក្នុងការអនុវត្តច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សនយោបាយចំនួន៤ បានដាក់សំណើទៅកាន់ គ.ជ.ប ដើម្បីសុំឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតមួយចំនួនកាលពីពេលកន្លងទៅនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៤ រួមមានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ និងគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា បានឯកភាពគ្នាក្នុងការទាមទារឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជាមុននឹងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ មកដល់។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១ កញ្ញា នេះថា ជាសញ្ញាល្អដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបង្ហាញជំហរទទួលយកការស្នើសុំរបស់គណបក្សទាំង៤ ដែលចង់ឱ្យមានការកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជា មុននឹងការបោះឆ្នោតជាតិឈានចូលមកដល់នៅចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលរូបនេះអះអាងថា គណបក្សទាំង៤ នឹងត្រូវរង់ចាំលទ្ធផលដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតផ្តល់ឱ្យត្រឡប់មកវិញ ថាតើ គ.ជ.ប នឹងទទួលយកសំណើទាំងនេះបានប៉ុន្មានចំណុច និងត្រូវបដិសេធមិនទទួលយកប៉ុន្មានចំណុច នោះទើបគណបក្សទាំងនេះត្រូវបន្តយុទ្ធនាការបន្តទៀតតាមការចង់បានជាក់ស្តែងនៅពេលនោះ។
ក្រោយពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ មក កម្ពុជាបានរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតជាតិចំនួន ៦អាណត្តិមកហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣។ ចំណែកការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ក៏បានធ្វើឡើងអស់ចំនួន ៥អាណត្តិមកហើយដែរ ដោយចាប់ផ្តើមឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០២ កន្លងទៅដែលមានរយៈពេល ៥ឆ្នាំម្តងដូចគ្នា។
ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាត្រូវបានធ្វើឡើង ៤ដំណាក់កាលផ្សេងៗពីគ្នា គឺ៖
- ការបោះឆ្នោតជាតិ ឬបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ
- ការបោះឆ្នោតអសកល ឬបោះឆ្នោតជ្រើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់
- ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា
- និងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងក្រុមប្រឹក្សាស្រុក ក្រុង ខេត្ត រាជធានី។
ប៉ុន្តែការបោះឆ្នោតដែលធ្វើឡើងដោយផ្ទាល់ពីប្រជាពលរដ្ឋ គឺមានតែ ២ប៉ុណ្ណោះ គឺការបោះឆ្នោតជាតិ ឬបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ និងការបោះឆ្នោតអសកល ឬបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់។
ជុំវិញការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាត្រូវគេមើលឃើញថា មានតែការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលរៀបចំឡើងដោយអ៊ុនតាក់ (UNTAC) ប៉ុណ្ណោះដែលមានតម្លាភាព ក្រៅពីនោះនៅអាណត្តិបន្តបន្ទាប់មកទៀត គឺជាការបោះឆ្នោតដែលមិនត្រឹមត្រូវ ដោយសារតែដំណើរការ និងនីតិវិធីនៃការបោះឆ្នោតទាំងនោះត្រូវបានគ្រប់គ្រង លួចបន្លំដោយគណបក្សគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃនេះ៕