ជំរំជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាភូមាមួយកន្លែងនៅភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសបង់ក្លាដេស ត្រូវអគ្គីភ័យឆាបឆេះលេបត្របាក់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី៥ មីនា បណ្ដាលឱ្យជនភៀសខ្លួនយ៉ាងតិចជាង ១ម៉ឺន ២ពាន់នាក់បាត់បង់ទីជម្រក។
លោក Emdadul Haque មន្ត្រីនៃអង្គភាពពន្លត់អគ្គីភ័យបង់ក្លាដេស ត្រូវបានសារព័ត៌មាន The Times ដកស្រង់សម្ដីចុះផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ ទី៦ ខែមីនា នេះថា អគ្គីភ័យបានចាប់ផ្តើមឆាបឆេះនៅរសៀលថ្ងៃអាទិត្យ ក្នុងតំបន់លេខ១១ នៃជំរំ Kutupalong ក្នុងស្រុក Cox Bazar នៅភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសបង់ក្លាដេស។
បើតាមមន្ត្រីរូបនេះឲ្យដឹងថា អគ្គីភ័យបានលេបត្របាក់យ៉ាងលឿនទៅលើខ្ទមសង់ពីឫស្សីជាប់ៗគ្នាប្រមាណ ២ពាន់ខ្នងក្នុងជំរំរបស់សហគមន៍មូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ជាជនភៀសខ្លួនមកពីប្រទេសភូមា មកស្នាក់នៅប្រមាណ ១ម៉ឺន ២ពាន់នាក់។ មន្ត្រីរូបនេះថាអគ្គីភ័យនេះបានលេបត្របាក់អស់ហើយ គឺពុំមានសល់អ្វីទេ។
បើតាមលោក Mijanur Rahman មន្ត្រីនគរបាលបង់ក្លាដេស ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន ឲ្យដឹងថា គឺក្នុងចំណោមសំណង់ដែលត្រូវបានភ្លើងឆាបឆេះ ក៏មានសំណង់វិហារមូស្លីមចំនួន ៣០ ព្រមទាំងសំណង់មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលជនភៀសខ្លួនចំនួនជាង ២០ខ្នងត្រូវឆេះខ្ទេច។ តែលោកអះអាងថា អគ្គីភ័យនេះមិនបានបង្កឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ ឬរងរបួសនោះទេ។
អគ្គីភ័យតែងតែកើតមានជាញឹកញាប់នៅតាមជំរំជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាភូមា ខណៈពួកគេរស់នៅក្នុងស្ថានភាពជីវភាពដ៏សែនលំបាកជាទីបំផុត។
បើតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងការពារជាតិបង់ក្លាដេស ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២១ មកដល់ពេលអគ្គីភ័យបានឆេះចុងក្រោយនេះ គឺជាករណី ២២២លើកហើយ។
ករណីអគ្គីភ័យកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ បានបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្ស ១៥នាក់ និងបានបំផ្លាញជម្រករបស់ជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលមានជនភៀសខ្លួន ៥ម៉ឺននាក់រត់ចេញពីប្រទេសភូមា។
ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងប្រទេសបង់ក្លាដេស បាននិយាយថា ការធ្វើអន្តរាគមន៍ដើម្បីពន្លត់អគ្គីភ័យនេះដូចមានភាពយឺតយ៉ាវ ដែលនាំឱ្យការឆេះរាលដាលយ៉ាងលឿន។
ចាប់តាំងពីការបាញ់ប្រហារដោយកងទ័ពភូមា ទៅលើសហគមន៍មូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅក្នុងតំបន់រ៉ាខើយ ភាគខាងលិចប្រទេសភូមា នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ សហគមន៍ដ៏ធំនេះជាង ៧៤ម៉ឺននាក់បានរត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសបង់ក្លាដេស និងប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ក្រៅពីទៅនៅប្រទេសបង់ក្លាដេស សហគមន៍មូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាភូមា រត់ទៅនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី ដែរ។ ការរស់នៅរបស់ពួកគេក្នុងជំរំមានភាពលំបាកជាខ្លាំង ដោយសារការជួយទំនុកបម្រុងតិចតួចពីអង្គការសហប្រជាជាតិ និងពីប្រទេសក្នុងតំបន់។
ភ្លាមៗក្រោយពីសហគមន៍មូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា រត់តាមទូកទៅនៅប្រទេសជិតខាង ហើយពួកគេមួយចំនួនលង់ទឹកស្លាប់ មានទាំងកុមារផងដែរ ដោយសារទូករបស់ពួកគេលិចនៅកណ្ដាលសមុទ្រ។
គេសង្កេតឃើញសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសសមាគមអាស៊ានបានថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងទៅលើពួកយោធាភូមា ដោយបានជំរុញឱ្យបញ្ឈប់ការវាយប្រហារ ហើយទាមទារឱ្យមានការធានាការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់សហគមន៍នេះ។
តែករណីអគ្គីភ័យលេបត្របាក់ជំរំជនភៀសខ្លួនរបស់សហគមន៍នេះ សមាគមអាស៊ានមិនទាន់ឃើញប្រតិកម្មនៅឡើយនោះទេ។ គេឃើញតែទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការសង្គ្រោះកុមារ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍អំពាវនាវរកជំនួយជាបន្ទាន់ដើម្បីជួយកុមាររាប់ម៉ឺនពាន់នាក់ដែលជម្រករបស់ពួកគេត្រូវអគ្គីភ័យលេបត្របាក់។
សហគមន៍មូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា រងនូវការកាប់សម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ការរំលោភបំពានផ្លូវភេទ និងការដុតបំផ្លាញផ្ទះសម្បែង បង្កឡើងដោយកងទ័ពភូមា។ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អះអាងថា ប្រតិបត្តិការរបស់ពួកយោធាភូមាមានចេតនាប្រល័យពូជសាសន៍លើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។
បើតាមការស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ការបង្ក្រាបនោះបានអនុវត្តដោយចេតនាលើការប្រល័យពូជសាសន៍ ហើយបានផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យកាត់ទោសឧត្ដមសេនីយ៍ Min Aung Hlaing មេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធានៅភូមា និងពួកឧត្តមសេនីយ៍ ៥នាក់ផ្សេងទៀតពីបទប្រល័យពូជសាសន៍។
ចំពោះការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍នេះ ប្រទេស Gambia តំណាងឱ្យអង្គការអន្តរជាតិមូស្លីមពិភពលោក បានប្ដឹងទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ តាំងពីអំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ដោយចោទប្រកាន់ពួកយោធាភូមា កំពុងតែអនុវត្ដអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ប្រឆាំងនឹងជនជាតិភាគតិចរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។
ក្នុងសំណុំរឿងនេះ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហុឡង់ដ៍ កំពុងដំណើរការសវនាការជុំវិញឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍លើជនជាតិភាគតិចមូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅក្នុងការបង្ក្រាបយ៉ាងព្រៃផ្សៃ ប្រព្រឹត្តដោយពួកយោធានាអំឡុងឆ្នាំ២០១៧ ដែលមេរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ឧត្តមសេនីយ៍ Min Aung Hlaing ក៏មានឈ្មោះផងដែរក្នុងឋានៈជាមេបញ្ជាការកងទ័ពភូមា៕