អគ្គរដ្ឋអាជ្ញាប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ហៅកាត់ ICC បានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៣ មីនា នេះ លើឯកសារមួយស្ដីពីកិច្ចព្រមព្រៀងឈានដល់ការបង្កើតការិយាល័យរបស់តុលាការ ICC នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
តាមសារព័ត៌មានអ៊ុយក្រែន The Kyiv Post បានរាយការណ៍ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះធ្វើឡើងក្រោយមួយសប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីតុលាការ ICC បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីនចំពោះការប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។
អគ្គរដ្ឋអាជ្ញាអ៊ុយក្រែន លោក Andriy Kostin ដែលតំណាងឱ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែន ចាត់ទុកកិច្ចព្រមព្រៀងបង្កើតការិយាល័យតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ថាជាការចាប់ផ្តើមបើកជំពូកថ្មីក្នុងកិច្ចសហការទ្វេភាគីក្នុងការចាប់ជនប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន ហើយបញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះក្ដីនៅទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ ICC នៅទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហុឡង់ដ៍។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចេញពីតុលាការ ICC នៅក្រុងឡាអេ អគ្គរដ្ឋអាជ្ញាអ៊ុយក្រែន សាទរកិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះរបស់តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ដែលបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ពីបទប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមទៅលើប្រជាជនអ៊ុយក្រែន។
លោក Andriy Kostin បញ្ជាក់ថាការបង្កើតការិយាល័យរបស់តុលាការ ICC នៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន គឺជាការផ្ដល់ជំនឿទុកចិត្តដល់ប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ថាជនប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មនឹងមិនអាចរួចខ្លួនបានឡើយ។ លោកជឿថា តុលាការនេះប្រកាន់ជំហរឯករាជ្យ និងមិនមាននិន្នាការយោធាឡើយ។
ចំណែកចៅក្រមតុលាការ ICC គឺ Peter Lewis ថ្លែងអរគុណចំពោះប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលសង្ឃឹមថា ICC នឹងកាន់តែរឹងមាំក្នុងការស្រាវជ្រាវស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀតលើសំណុំរឿងឧក្រិដ្ឋដែលប្រព្រឹត្តនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។
ចាប់តាំងពីតុលាការអន្តរជាតិនេះដំណើរការនៅឆ្នាំ២០០២ នៅការិយាល័យកណ្តាលនៅក្រុងឡាអេ ប្រទេសហុឡង់ដ៍ តុលាការនេះមានការិយាល័យរបស់ខ្លួនចំនួន ៧ ដូចជានៅក្នុងប្រទេសសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ Congo ប្រទេស Uganda សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្ដាល ប្រទេស Ivory Coast ប្រទេស Georgia និងប្រទេស Mali។
របបនៅក្រុងមូស្គូ ដែលមិនទទួលដែនយុត្តាធិការរបស់ ICC ដែលបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក ពូទីន បានគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងទៅលើក្រុមចៅក្រម និងរដ្ឋអាជ្ញាតុលាការ ICC។
អតីតប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី Dmitry Medvedev ដែលបច្ចុប្បន្នជានាយករងទី១ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរុស្ស៊ី បន្ទាប់ពីលោក ពូទីន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍វាយប្រហារខ្លាំងៗដោយគំរាមបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលល្បឿនលឿនជាងសំឡេងកម្ទេចទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ ICC នៅក្រុងឡាអេ ប្រទេសហុឡង់ដ៍។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក Medvedev ក៏បានព្រមានថា ប្រទេសណាដែលហ៊ានចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន គឺស្មើនឹងការប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយរុស្ស៊ី។
ទាក់ទងនឹងដំណើររឿងក្ដីឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន នេះ សន្និសីទអន្តរជាតិមួយដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមីនា នៅក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍ ចក្រភពអង់គ្លេស បានរៃអង្គាសប្រាក់ចំនួន ៤លាន ៩សែនដុល្លារអាមេរិកដើម្បីគាំទ្រដល់ដំណើរការរបស់តុលាការ ICC នៅក្នុងការស៊ើបអង្កេត និងការបើកការជំនុំជម្រះក្ដីរបស់ ICC និងគាំទ្រដល់កិច្ចការរបស់តុលាការនេះ ដើម្បីចាប់បង្ខំប្រទេសរុស្ស៊ី ក្រោមការដឹកនាំរបស់ជនត្រូវចោទ វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ឱ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តដោយកងទ័ពរុស្ស៊ីនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។
នៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌មកពីប្រទេសជាង ៤០ បានចូលរួម។ សន្និសីទនេះស្តីអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយពីតុលាការ ICC បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន ដោយបានចោទមេដឹកនាំរុស្ស៊ីម្នាក់នេះពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ក្រោយពីក្រុមរដ្ឋអាជ្ញា ICC រកឃើញកុមារអ៊ុយក្រែនយ៉ាងតិច ៦ពាន់នាក់ត្រូវចាប់ពង្រត់ចេញពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន រួមនឹងការរកឃើញរណ្ដៅរួមជាច្រើននៃសាកសពជនស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលធ្វើទារុណកម្ម និងបាញ់សម្លាប់ដោយកងទ័ពរុស្ស៊ី។
យ៉ាងណា ដីកាដែលតុលាការ ICC បានប្រកាសជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា នេះ គឺជាលើកដំបូងដែលតុលាការនេះបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំនៃប្រទេសមួយជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោក Dominic Raab ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃចក្រភពអង់គ្លេស បាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិនេះថា៖ «ពួកយើងត្រូវមានជំនឿថា លោកប្រធានាធិបតី ពូទីន និងថ្នាក់ដឹកនាំផ្សេងទៀត រួមទាំងមេទ័ពរុស្ស៊ី ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះបទឧក្រិដ្ឋទាំងឡាយដែលកើតមាននៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន»។
ចំណែកលោក Karim Khan ជារដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការ ICC បាននិយាយថា ដីកាចាប់ខ្លួនលោក ពូទីន នេះគឺមិនមែនជាពេលវេលាមួយនៃជោគជ័យភ្លាមនោះទេ គឺវាត្រូវការពេលវេលាយូរទៅមុខទៀត ហើយពិភពលោកត្រូវមានវិធានការជាអន្តរជាតិរួមគ្នា ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
ចំណែកលោក Kostin អគ្គរដ្ឋអាជ្ញាអ៊ុយក្រែន និងប្រធានាធិបតី Volodymyr Zelenskyy បានទទូចឱ្យមានការគាំទ្រជាអន្តរជាតិលើការបង្កើតសាលាក្ដីអន្តរជាតិពិសេសមួយទៀត ដើម្បីស៊ើបអង្កេត និងកាត់ទោសមេដឹកនាំរុស្ស៊ី ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
លោក Zelenskyy បានថ្លែងក្នុងសារសំឡេងថតទុកដោយបានទទូចថា តុលាការថ្មីមួយនឹងបំពេញបន្ថែមដល់តុលាការ ICC នេះ ដែលធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានយុត្តិធម៌ជាទូទៅ មិនមែនសម្រាប់តែប្រជាជនអ៊ុយក្រែន នោះទេ។
តាមដំណឹងមកថា សហភាពអឺរ៉ុបដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ នឹងរៀបចំឱ្យមានសាលាក្ដីជំនុំជម្រះក្ដីពិសេសមួយនៅក្នុងទឹកដីអឺរ៉ុប ដើម្បីកាត់ទោសរបបលោក ពូទីន ដែលលើកទ័ពឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន បង្កឱ្យមានសោកនាដកម្មដ៏អាក្រក់បំផុតលើប្រជាជនអ៊ុយក្រែន៕