 រងនូវការរិះគន់ថា កំពុងអនុវត្តល្បិចនយោបាយខ្មៅកខ្វក់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីទប់ស្កាត់គណបក្សភ្លើងទៀនមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ ក្រោមលេសមិនសមហេតុផលមួយចំនួនបន្ថែមពីលើការរារាំងបេក្ខភាពលោក រ៉ុង ឈុន មិនឱ្យឈរឈ្មោះឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។){kind=link}
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) រងនូវការរិះគន់ថា កំពុងអនុវត្តល្បិចនយោបាយខ្មៅកខ្វក់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីទប់ស្កាត់គណបក្សភ្លើងទៀនមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ ក្រោមលេសមិនសមហេតុផលមួយចំនួនបន្ថែមពីលើការរារាំងបេក្ខភាពលោក រ៉ុង ឈុន មិនឱ្យឈរឈ្មោះឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀនមួយរូបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះនៅថ្ងៃទី១២ ឧសភា នេះថា នៅពេលដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតកំពុងបង្កើនលេសបន្ថែមទៀតដើម្បីធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើគណបក្សភ្លើងទៀន ដោយការទាមទាររកច្បាប់ដើមស្ដីពីការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយដែលចេញដោយក្រសួងមហាផ្ទៃនោះ គឺជាចេតនារារាំងការចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សភ្លើងទៀនប៉ុណ្ណោះ។
មន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀនរូបនេះអះអាងថា ច្បាប់ដើមស្ដីពីការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយដែលចេញដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវបានតំណាងរាស្ត្រស្ត្រីម្នាក់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី យកទៅរក្សាទុក ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នតំណាងរាស្ត្រស្រីរូបនោះបានចុះចូលជាមួយបក្សកាន់អំណាចបាត់ទៅហើយ ហើយរឿងនេះក៏គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងដែរក្រៅពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី នោះ។
មន្ត្រីដដែលនោះអះអាងថា រាល់ការបោះឆ្នោតជាតិ ឬការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កន្លងមក គ.ជ.ប. ក៏មិនដែលទាមទារច្បាប់ដើមស្ដីពីការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយពីគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងឡាយដែលដាក់ពាក្យសុំចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត និងចុះបញ្ជីបេក្ខជននៅ គ.ជ.ប នោះឡើយ។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា ដើម្បីបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌរបស់ គ.ជ.ប ដែលបានតម្រូវ គណបក្សភ្លើងទៀនបានដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃឱ្យជួយសម្រួលពីបញ្ហានេះរួចហើយ ខណៈកាលបរិច្ឆេទដែល គ.ជ.ប ទុកឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនស្វះស្វែងរកឯកសារបំពេញផ្លូវច្បាប់នេះត្រូវផុតកំណត់ត្រឹមថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៣ ឧសភា។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញលិខិតមួយឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀន ដោយបញ្ជាក់ថា គណបក្សភ្លើងទៀនបានចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយនៅក្រសួងមហាផ្ទៃរួចហើយ ដូច្នេះគណបក្សនេះអាចប្រើប្រាស់លិខិតបញ្ជាក់នេះស្របតាមច្បាប់ជាធរមាន។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងមួយទៅគណបក្សភ្លើងទៀន កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ដោយបញ្ជាក់ថា គណបក្សនេះត្រូវបំពេញចំណុចខ្វះខាតមួយចំនួន ដូចជាសេចក្តីចម្លងលិខិតបញ្ជាក់ការចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលមាននីត្យានុកូលកម្មដោយរដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្តក្រុង ស្រុកខណ្ឌជាមុនសិន ដែលមានន័យថា គណបក្សភ្លើងទៀនត្រូវយកលិខិតស្ដីពីការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយច្បាប់ដើមដែលចេញដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ ភ្ជាប់ជាមួយឯកសារសុំចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយទៅជាមួយ ដើម្បីឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្តក្រុង ស្រុកខណ្ឌ បញ្ជាក់ទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ ប៉ុន្តែមន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀនបញ្ជាក់ថា ខ្លួនបានបាត់ច្បាប់ដើមនោះទៅហើយ។
គ.ជ.ប បញ្ជាក់ថា បន្ថែមពីនេះ បេក្ខជនពេញសិទ្ធិលេខរៀងទី១ មណ្ឌលខេត្តកណ្តាល លោក រ៉ុង ឈុន មិនអាចឈរឈ្មោះបានទេ ព្រោះមិនទាន់មាននីតិសម្បទាឡើងវិញ ខណៈបង្កាន់ដៃបង់ប្រាក់តម្កល់សម្រាប់ចូលរួមការបោះឆ្នោតដែលចេញដោយអគ្គនាយកដ្ឋានរតនាគារជាតិ ក៏គណបក្សភ្លើងទៀននៅមិនទាន់ដាក់ជូន គ.ជ.ប នោះដែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ នៅថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់បក្សភ្លើងទៀនបានជួបប្រជុំដោះស្រាយជាមួយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតផងដែរ ក្នុងនោះគណបក្សភ្លើងទៀនបានស្នើសុំ គ.ជ.ប ធ្វើលិខិតទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីបញ្ជាក់ថា តើខ្លួនអាចប្រើលិខិតបញ្ជាក់ដែលក្រសួងបានចេញឱ្យខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ជំនួសឱ្យលិខិតស្ដីពីការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយច្បាប់ដើមបានដែរឬទេ? ជាងនេះទៀត គណបក្សភ្លើងទៀនក៏បានស្នើសុំឱ្យ គ.ជ.ប បង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ខ្លួន ដើម្បីអាចចុះឈ្មោះចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះផងដែរ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា បើផ្អែកតាមសំឡេងគាំទ្ររបស់ពលរដ្ឋកាលពីបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ដែលគណបក្សភ្លើងទៀនទទួលបាន ២១៩៨អាសនៈនោះ បានបង្ហាញថា គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះអាចនឹងក្លាយជាកម្លាំងប្រកួតប្រជែងដ៏ធំជាមួយនឹងបក្សកាន់អំណាចនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខនេះ ដូច្នេះហើយបានជាគណបក្សនេះតែងរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្រប់រូបភាព រហូតដល់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនរងនូវការគំរាមកំហែង រងនូវបណ្តឹង រងនូវការរឹបអូសផ្ទះសម្បែង និងរងនូវការចាប់ឃុំខ្លួនទាំងអយុត្តិធម៌ថែមទៀត។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា គណបក្សភ្លើងទៀនមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការចេញទាមទាររកយុត្តិធម៌ជាសាធារណៈក្នុងទំហំទ្រង់ទ្រាយធំ ប្រសិនបើគណបក្សនេះត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះទេនោះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀន ដូចជា លោក គង់ គាំ លោក សុន ឆ័យ លោក រ៉ុង ឈុន និងលោក ថាច់ សេដ្ឋា កំពុងស្ថិតក្នុងការគំរាមកំហែងពីបក្សកាន់អំណាចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរតាមរូបភាពផ្សេងៗពីគ្នា ដូចជា៖
- លោក គង់ គាំ ត្រូវគេដកហូតដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែង
- លោក សុន ឆ័យ កំពុងរងនូវបណ្តឹង និងរឹបអូសផ្ទះ
- លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវហាមឃាត់មិនឱ្យឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ
- និងលោក ថាច់ សេដ្ឋា ត្រូវឃុំខ្លួន ជាដើម។
ចំណែកឯគណបក្សនេះ ក៏ត្រូវរងនូវការរារាំងមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះថែមទៀត។
គណបក្សភ្លើងទៀនត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ បន្ទាប់ពីគណបក្សនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងអស់រយៈពេលជិត ២០ឆ្នាំ បើគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៨ កន្លងទៅនោះ៕