បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ខេត្តព្រះវិហារ អះអាងថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការរានទន្ទ្រានដីដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ នៅតែបន្តកើតឡើង បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលចេញវិធានការទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិក៏ដោយ។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលបានកែប្រែដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ពីផ្ទៃដីទំហំ ៤៣១៦៨៣ហិកតារទៅផ្ទៃដីទំហំ ៤៨៩៦៦៣ហិកតារវិញ ដែលមានការកើនឡើងផ្ទៃដីគ្រប់គ្រងបន្ថែមចំនួនជាង ៥ម៉ឺនហិកតារ (៥៧៩៨០ហិកតារ)។
បើទោះបីជាផ្ទៃដីដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់បានកើនឡើងក៏ដោយ ប៉ុន្តែសកម្មភាពនៃការបំផ្លាញ និងទន្ទ្រានយកដី នៅតែបន្តកើតមានឡើងដដែល។ ជាក់ស្ដែង ចាប់ពីថ្ងៃទី២២ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ព្រះវិហារ ថា សហគមន៍បានប្រទះឃើញទីតាំងកាប់រានទន្ទ្រានដីព្រៃដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ចំនួនពីរទីតាំងថ្មីបន្ថែមទៀត។
ទីតាំងមួយដែលពួកគេប្រទះឃើញនោះនៅចំណុចជ្រាប់ព្រាល ដែលការកាប់បំផ្លាញក្រោយពីពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និងចំណុចទីពីរ នៅភ្នំចំបក់ក្អែក មានការកាប់ត្រាយជាតម្រុយ និងក្រៀវដើមឈើព័ទ្ធយកដីភ្នំបន្ថែមលើការកាប់រានកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ខណៈចំណុចអូរអាស្រង់ ដីព្រៃចំនួន ១៥ហិកតារដែលត្រូវកាប់ទន្ទ្រានកាលពីខែកញ្ញា កន្លងទៅ។
ពួកគេអះអាងថា សកម្មភាពនៃការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃក្នុងតំបន់ការពារនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងបរិស្ថាន បង្ហាញពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនដោយដាក់ចេញវិធានការតឹងរ៉ឹងចំនួន ៤ចំណុច ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិ។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ព្រះវិហារ បញ្ជាក់ថា នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេដែលបណ្ដាញព្រៃឡង់រកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើកើតមានក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ ដែលជាដែនអភិរក្សដោយក្រសួងបរិស្ថាន។ ពួកគេថាបទល្មើសនេះបន្តកើតឡើងដោយសារតែក្រសួងនៅរឹតត្បិតបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ មិនឲ្យចុះល្បាតព្រៃឡង់ចាប់តាំងពីចុងត្រីមាសទី១ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ មកម្ល៉េះ។
ចំពោះវិធានការទាំងចំនួន ៤ចំណុចដែលដាក់ចេញថ្មីៗនេះ ដោយក្រសួងអះអាងថា ក្នុងការកែប្រែឥរិយាបថស្ដារស្ថានការណ៍ និងដាក់ចេញយុទ្ធនាការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក «ថ្ងៃនេះមិនប្រើប្លាស្ទិកទេ»។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ យុទ្ធសាស្ត្រ វិធានការ និងយុទ្ធនាការដែលរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញទាំងនេះ វាមិនបានផ្ដល់ក្ដីសង្ឃឹមដល់សាធារណជនក្នុងការថែរក្សាការពារបរិស្ថាន ក្នុងការចុះអនុវត្តជាក់ស្ដែងនោះទេ ពីព្រោះការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពសហគមន៍ព្រៃឡង់ សហគមន៍ព្រៃព្រះរការ សកម្មជន សមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមិនឲ្យចុះល្បាតការពារពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល ក៏នៅតែកើតឡើងដដែល។
មួយវិញទៀត ថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏មិនអនុញ្ញាតឲ្យសកម្មជនបរិស្ថាននៃចលនាមាតាធម្មជាតិចេញទៅទទួលពានរង្វាន់សកល (Right Livelihood Award) ដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលនឹងពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពដែរ (Nobel Peace Prize) នៅប្រទេសស៊ុយអែត ដោយផ្ទាល់នោះទេ។
ដូច្នេះ វិធានការដែលរដ្ឋាភិបាលដាក់ចេញតាមរយៈក្រសួងបរិស្ថាននេះ បានបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលធ្វើការប្ដេជ្ញាចិត្តផ្សេង ប៉ុន្តែការអនុវត្តជាក់ស្ដែងផ្សេង។
ពួកគេចាត់ទុកការរឹតត្បិតបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់មិនឲ្យចុះល្បាតនេះ ដោយសារក្រសួងមិនហ៊ានទទួលស្គាល់ការពិត និងខ្លាចបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់លាតត្រដាងការពិតពីវិនាសកម្មព្រៃអភិរក្ស ហើយបន្តរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ព្រៃឡង់មានផ្ទៃដីប្រមាណ ៥០ម៉ឺនហិកតារ គ្របដណ្ដប់ខេត្តចំនួន៤ គឺខេត្តព្រះវិហារ កំពង់ធំ ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង ហើយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកំណត់ជាតំបន់ការពារនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦។ ប៉ុន្តែព្រៃឡង់ដ៏ធំជាងគេនៅកម្ពុជានេះ បានរងការកាប់បំផ្លាញបន្តឥតស្រាកស្រាន្ត ហើយការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃដើម្បីយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ រដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់ទប់ស្កាត់បានដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ កាសែតបរទេស ម៉ុងហ្គាបេ ចុះផ្សាយព័ត៌មានស៊ើបអង្កេតថា នៅតំបន់ព្រៃឡង់មានជនមិនស្គាល់មុខបានឈូសឆាយព្រៃធ្វើផ្លូវថ្មីមួយខ្សែចេញពីតំបន់ដីសម្បទានដាំដើមឈើឡើងវិញរបស់ក្រុមហ៊ុន Think Biotech (Cambodia) រហូតដល់តំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់។
កាសែតបរទេស ម៉ុងហ្គាបេ ថាការធ្វើផ្លូវមួយខ្សែនោះ វាជាការជួយសម្រួលដល់ការកាប់ឈើខុសច្បាប់ និងការជួញដូរឈើមានតម្លៃយ៉ាងអនាធិបតេយ្យពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុន Think Biotech (Cambodia) ខណៈអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) កាលពីដើមឆ្នាំ២០២២ បានផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយ ដោយរកឃើញថា គម្របព្រៃឈើទំហំ ៦២៧១ហិកតារស្ថិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ និងព្រៃព្រះរការ ត្រូវបានកាប់បំផ្លាញនៅក្នុងឆ្នាំ២០២១។
ចំពោះមូលហេតុចម្បងនាំឲ្យមានការកាប់ឈើខុសច្បាប់ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិថាការទទួលសំណូក និងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ៕