បណ្តាវិនិយោគិនបរទេស ដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង ចំពោះប្រទេសភូមានៅពេលមានការសន្យាថា ធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចនោះ ប្រាកដជាកាន់តែមានចំណាប់អារម្មណ៍ កាលពីម្សិលមិញបន្ទាប់ពីមេដឹកនាំគណបក្សគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺលោកស្រី អ៊ុង សាន ស៊ូជី បានទទួលជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតបំពេញអាសនៈសភា និងបន្ទាប់ពីមានព័ត៌មានថាធនាគារកណ្តាលរបស់ប្រទេសភូមាបានកែសម្រួលថ្លៃរូបិយប័ណ្ណ ចាត ធៀបនឹងរូបិយប័ណ្ណដុល្លារ ជាលើកដំបូង។
ប៉ុន្តែចំណាប់អារម្មណ៍កាន់តែខ្លាំងឡើងៗរបស់វិនិយោគិនចំពោះប្រទេសភូមា ឬហៅម្យា៉ងទៀតថា មីយ៉ាន់ម៉ា មានសន្ទុះខ្លាំងពេក ជាហេតុធ្វើឲ្យមានការលំបាកក្នុងការវាយតម្លៃឲ្យប្រាកដនិយម អំពីការត្រៀមខ្លួនរបស់ប្រទេសនេះ ក្នុងការផ្តល់ឲ្យម្ចាស់អាជីវកម្មនូវបរិយាកាសសន្តិសុខ ដែលពួកគេត្រូវការជាចាំបាច់សម្រាប់ការវិនិយោគ។
ដើម្បីឲ្យមានការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីបញ្ហានេះ និងអំពីបរិយាកាសវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសមីយា៉ន់មា៉ ក្រុមវិនិយោគិនឯកជន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មកពីប្រទេសភូមាបានជួបពិភាក្សាគ្នា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីម្សិលមិញ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលសហភាពអឺរ៉ុប-អាស៊ាន ស្តីពីវិស័យពាណិជ្ជកម្ម។
តើកិច្ចពិភាក្សានេះបានបញ្ចប់ទៅ ដោយទទួលបានលទ្ធផលបែបណា? តើប្រទេសភូមា បានត្រៀមខ្លួនហើយឬនៅ? ចម្លើយគឺហ្វីលីពីនជំទាស់ដោយបានលើកឡើងថា“ខ្លួនសង្ឃឹមថា ក្រមសីល ធម៌នេះនឹងត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយមិនមែនគ្រាន់តែជាទម្រង់បែបបទមួយទេ ប៉ុន្តែត្រូវតែជាឯកសារអាចផ្តល់សារៈសំខាន់ដល់ការអនុវត្ត”។
លោក កៅគឹមហួនរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងការបរទេស បានគូសបញ្ជាក់ថាសំណើមួយនេះមិនទទួលបានការគាំទ្រនោះទេ។ លោក គឹមហួនបានលើកឡើងនៅក្រៅកិច្ចប្រជុំនោះថា “ ចំពោះអ្វី ដែលរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសហ្វីលីពីន បានស្នើសុំ គឺសម្រាប់បម្រើផលប្រយោជន៍ប្រទេសខ្លួនច្រើនជាង ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្វីដែលបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានចង់បាននៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង គឺជារឿងមួយផ្សេង”។ លោកបានបន្តថា “ អ្វីដែលយើងចង់បានបំផុត គឺមិនត្រូវធ្វើឲ្យជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ក្លាយទៅជារឿងអន្តរជាតិនោះទេ”។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ចិន និងកម្ពុជា ដែលចេញកាលពីម្សិលមិញ បានលើកឡើងថា ប្រទេសទាំងពីរមិនបាននិយាយអំពីក្រមសីលធម៌ ដែលគេទន្ទឹងរង់ចំាជាយូរមកហើយនោះទេ។ តែផ្ទុយមកវិញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានលើកឡើងថា “ ភាគីទាំងពីរ បានព្រមព្រៀងថា ប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងបន្តអត់ធ្មត់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យសមស្រមតាមគោលការណ៍ និងស្មារតីនៃសេចក្តីប្រកាសអំពីក្រមសីលធម៌នេះ។
លោកអែនទ្រូខ័ក (Andrew Cock) អ្នកស្រាវជ្រាវមកពីវិទ្យាស្ថានសម្រាប់ការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ ស្តីអំពីតំបន់អាស៊ីនៅមហាវិទ្យាល័យតូក្យូ បាននិយាយថា វាគឺជារឿងធម្មតាទេសម្រាប់ប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ក្នុងការកំណត់អំពីរបៀបវារៈទៅតាមការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន។
លោក ខ័ក បានបន្តទៀតថា “ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ការសម្រេចចិត្តខ្លះ គឺម្យ៉ាងសម្រាប់បណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន ដែលត្រូវមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ និងម្យ៉ាងទៀតគឺសម្រាប់រក្សាទំនាក់ទំនងល្អរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងប្រទេសមហាអំណាច”៕គិតថានយោបាយអាស៊ាននេះមិនអាចធ្វើឲ្យខូចនូវទំនាក់ទំនងការទូតដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង