អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាង១០០បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមកាលពីម្សិលមិញថា បណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានត្រូវតែផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនូវសេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន ហើយអនុញ្ញាតឲ្យអង្គការសិទ្ធិមនុស្សផ្តល់យោបល់អំពីខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងនេះផង។
រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំមកហើយ គណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ានស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សបាននិងកំពុងព្រាងសេចក្តីប្រកាសនេះ ដែលត្រូវបានរិះគន់ចំពោះកង្វះការចូលរួមពីសំណាក់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលមកពីប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានតែបួនប៉ុណ្ណោះ ដូចជាឥណ្ឌូណេស៊ីម៉ាឡេស៊ីហ្វីលីពីននិងថៃត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យចូលរួមពិគ្រោះយោបល់អំពីសេចក្តីព្រាងនេះ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងតំបន់ចំនួន១២៨ រួមទាំងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដូចជា លីកាដូអាដហុក និងក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាន បានសម្តែង “ ការព្រួយបារម្ភ និងការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងអំពីភាពសម្ងាត់ដែលចេះ
តែបន្តកើតមាននៅក្នុងដំណើរការព្រាងសេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ានហៅកាត់ថា AHRDនេះ”។
លោកស្រីពង្សឈីវហ្គិចនាយិកានិងជាស្ថាបនិកអង្គការលីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា “ សេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននឹងមានប្រយោជន៍ខ្ពស់ ប្រសិនបើមានការចូលរួមព្រាងត្រឹមត្រូវពីសំណាក់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ សង្គមស៊ីវិល និងគ្រប់ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សថ្នាក់ជាតិ។ ដោយសារប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង១០មានស្ថានភាពនយោបាយខុសៗគ្នា ដោយក្នុងប្រទេសមួយចំនួន សេរីភាពនៃការនិយាយស្តីឬការប្រឆាំងផ្នែកនយោបាយ មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតនោះ… គេមិនរំពឹងថាសេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននេះមានតុល្យភាពនិងប្រសិទ្ធភាពឡើយ”។
លោកស្រីពង្សឈីវហ្គិចបានបន្ថែមថា គ្រោះថ្នាក់ដែលអាចកើតមានមួយទៀតនៃដំណើរការព្រាងបច្ចុប្បន្ននេះគឺថា ប្រទេសនានាអាចប្រើគំនិតមិនច្បាស់លាស់ ដូចជាតម្លៃជាក់លាក់ណាមួយរបស់អាស៊ាន ដើម្បីយកមកធ្វើជាហេតុផលចំពោះការបដិសេធសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ តម្លៃរបស់អាស៊ានគឺជាវិធីដ៏ពេញនិយមមួយ ដើម្បីគេចវេះពីតម្លាភាព ការបែងចែកអំណាចនិងភាពឯករាជ្យនៃប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។ សិទ្ធិមនុស្សគឺជាទស្សនសាកលដ៏សំខាន់មួយហើយលក្ខណៈពិសេសនៃវប្បធម៌មិនអាចធ្វើឲ្យសិទ្ធិមនុស្សមានគុណវិបត្តិបានឡើយ”។
អង្គការទាំងនេះបានស្នើឲ្យគណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ានស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សផ្សព្វផ្សាយសេចក្តីព្រាងនេះជាសាធារណៈជាបន្ទាន់ ហើយអនុញ្ញាតឲ្យសង្គមស៊ីវិលនិងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនានាចូលរួមក្នុងដំណើរការព្រាងនេះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះលើកឡើងថា សេចក្តីព្រាងចុងក្រោយនៃសេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននេះគ្រោងនឹងដាក់ជូននៅឯកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៅខែកក្កដា ហើយប្រសិនបើអង្គការសង្គមស៊ីវិលគ្មានឱកាសចូលរួមពិគ្រោះយោបល់នៅពេលនោះទេការដាក់ជូនសេចក្តីព្រាងនេះគួរតែពន្យារពេល។
លោកផៃស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានបង្វែរសំណួរអំពីសេចក្តីប្រកាសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននេះទៅលោក ឱម យ៉ិនទៀង ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល។ លោកឱមយ៉ិនទៀង មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ សោមសារុន