អ្នកជំនាញផ្នែកសុខាភិបាល បានលើកឡើងក្នុងសន្និសីទមួយកាលពីពេលកន្លងមកនេះថា ជំងឺមិនឆ្លង (NCDs) ដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺមហារីកប្រភេទ២ កំពុងតែធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធសុខាភិបាលមានការលំបាកកាន់តែខ្លាំង និងធ្វើឲ្យអ្នកក្រីក្រមានជម្រើសតិចតួចក្នុងការព្យាបាលខ្លួន។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ុំ សុភាព នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ពន្ធភាពខ្មែរប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ (KHANA)បានមានប្រសាសន៍នៅឯសន្និសីទក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលផ្តោតលើវិធីបង្ការកុំឲ្យមានការកើនឡើងនៃករណីជំងឺមហារីក ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺសួតរាុំរៃ៉ និងជំងឺបេះដូងនោះថា គួរតែមានការលប់បំបាត់ចោលនូវការនិយាយតៗគ្នាថា ជំងឺបែបនេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជននៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការផឹកស្រា ការជក់បារី កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងការមិនហាត់ប្រាណ សុទ្ធតែជាហេតុនាំឲ្យមានជំងឺមិនឆ្លងនេះ។វាមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការមានក្រនោះទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលមនុស្សក្រីក្រកើតមានជំងឺនេះ ពួកគេកាន់តែក្រទៅៗ រីឯអ្នកមានវិញ គេមានលុយព្យាបាល ដូច្នេះពួកគេមានលទ្ធភាពរស់នៅបានយូរជាង”។
ខណៈដែលជំងឺឆ្លងដូចជាហ៊ីវ/អេដស៍ជំងឺគ្រុនចាញ់ និងមេរោគ H5N1ជារឿយៗកើតមានច្រើននោះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុភាពបានមានប្រសាសន៍ថា ជំងឺ ដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា “ ឃាតករស្ងាត់ៗ” ក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា“ជាឧទាហរណ៍ យើងសង្កេតឃើញថាមានករណីជំងឺមិនឆ្លងបែបនេះច្រើនជាងជំងឺអេដស៍ដែលឆ្លងទៅទៀត”។
ដោយលើ់កឡើងពីតួលេខឆ្នាំ២០១០របស់អង្គការពិភពលោក លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុភាព មានប្រសាសន៍ថា ជំងឺមហារីកកើតមាន៧ភាគរយ ជំងឺបេះដូងកើតមាន២១ភាគរយ និងជំងឺសួតរាុំរ៉ៃ មាន៥ភាគរយនៃប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រមាណ១៤លាននាក់។
ជាសរុបជំងឺមិនឆ្លងបានបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ចំនួន៥៦.៦០០នាក់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០១០ ដែលក្នុងនោះមានប្រមាណ២៥.០០០នាក់ ជាស្ត្រី។
លោក វេជ្ជបណ្ឌិត សុភាពបានមានប្រសាសន៍ថា ហេតុផលមួយផ្នែកចំពោះអត្រាជំងឺមហារីក គឺដោយសារតែបុរសកម្ពុជាយ៉ាងហោចណាស់៤៨ភាគរយ ជាអ្នកជក់បារី ហើយថា ៥០ភាគរយនៃប្រជាពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសជាអ្នកទទួលរងផ្សែងបារីពីគេ។
ខណៈដែលក្រុមមន្ត្រីសុខាភិបាលនិយាយថា ខ្លួនទទួលបានជោគជ័យខ្លះៗក្នុងការគ្រប់គ្រងការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លងនោះ ជំងឺមិនឆ្លង គឺជាបន្ទុកដ៏ធំមួយរបស់សេវាសុខាភិបាល ដែលមិនមានបំពាក់ឧបករណ៍ទំនើបរបស់កម្ពុជា។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡោវាសនា គិរីប្រធាននាយកដ្ឋានផែនការ និងព័ត៌មានសុខាភិបាលនៃក្រសួងសុខាភិបាល បានមានប្រសាសន៍នៅក្រៅសន្និសីទនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញថា “ មានជោគជ័យក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺឆ្លង [ដូចជាអេដស៍] ប៉ុន្តែជំងឺមិនឆ្លង ក្លាយជាបញ្ហាធំមួយ”។ ខណៈដែលការអប់រំប្រជាពលរដ្ឋអំពីការធ្វើឲ្យរបៀបរស់នៅរបស់ខ្លួនប្រសើរឡើង អាចជួយកាត់បន្ថយអត្រាជំងឺមិនឆ្លងនោះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត វាសនា គិរី ក៏បានលើកឡើងផងដែរថាអ្នកជំងឺត្រូវមានប្រាក់ច្រើនទើបទទួលបានការគាំពារសុខភាពពីពេទ្យមានជំនាញល្អ ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាល។ថវិកាជាតិឆ្នាំនេះ ត្រូវបានលៃទុកចំនួន១៩៣លានដុល្លារសម្រាប់ក្រសួងសុខាភិបាល បើប្រៀបធៀបនឹង៣៤១លានដុល្លារសម្រាប់ក្រសួងការពារជាតិ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត វាសនា គិរីបានមានប្រសាសន៍ថា “ ជាទូទៅ ជំងឺមិនឆ្លងភាគច្រើនអាចបង្ការបាន។វិធីទីមួយក្នុងការតាមដានជំងឺនេះ គឺតាមរយៈបុគ្គលដែលអាចផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់ខ្លួន”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “ វិធីទីពីរគឺតាមរយៈប្រព័ន្ធសុខាភិបាល។ជំងឺមិនឆ្លងនេះគឺជាបន្ទុកធំមួយរបស់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលពាក់ព័ន្ធនឹងការចំណាយ និងក៏ដោយសារតែជំងឺឆ្លងនេះ តម្រូវឲ្យមានការព្យាបាល និងថែទាំរយៈពេលយូរផងដែរ”។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទូចឃុនប្រធានផ្នែកទឹកនោមផ្អែមនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសមៈដែលមានអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រហែល៧.០០០នាក់ ចូលមកព្យាបាលនោះ បានមានប្រសាសន៍ថា ការព្យាបាលជំងឺនេះស្ទើរតែគ្មាននៅតាមតំបន់ជនបទឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមានធនធានតិចតួច សេវាមិនល្អ ហើយពួកគេប្រឈមនឹងការចំណាយប្រាក់ច្រើន បើទោះជាពួកគេរកចំណូលបានតិចតួចក៏ដោយ”។
ដោយមានមនុស្សអាយុពី២៥ឆ្នាំទៅ៦៤ឆ្នាំចំនួន២,៩ភាគរយនៅទូទាំងប្រទេសមានកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមនោះ ចាំបាច់ត្រូវមានសេវាព្យាបាលថែមទៀត ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមានបំណងដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឃឹមសំអាតមន្ត្រីផ្នែកបច្ចេកទេសទទួលបន្ទុកជំងឺមិនឆ្លងនៅអង្គការសុខភាពពិភពលោកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា “វាហាក់ដូចជាមានចំនួនតិចតួចទេ ប៉ុន្តែវាជាបញ្ហាធំមួយ។មិនមែនតែនៅប្រទេសកម្ពុជាទេ គឺនៅទូទាំងពិភពលោក យើងនឹងឃើញជំងឺឆ្លងធ្លាក់ចុះ រីឯជំងឺមិនឆ្លងនឹងកើនឡើង។ កម្មវិធីជំងឺមិនឆ្លងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺជាអាទិភាពមួយ”។
កម្មវិធីនោះ ដែលជាផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិ កើតចេញពីការកើនឡើងនៃករណីជំងឺមិនឆ្លងដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺមហារីកស្បូននិងជំងឺមហារីកដោះដំណើរការបួនឆ្នាំហើយហើយនឹងចប់នៅឆ្នាំ២០១៥។
តាមគម្រោងនេះលោកវេជ្ជបណ្ឌិត សំអាតបានមានប្រសាសន៍ថាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧មកក្រសួងសុខាភិបាលបានបង្កើតក្លីនិកព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមចំនួនប្រាំបួនកន្លែងនៅតាមមន្ទីរពេទ្យខេត្តទូទាំងប្រទេស។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា”ទោះជាយ៉ាងណានេះមិនទាន់ល្អប៉ុន្មានទេ ប្រសិនបើយើងសំឡឹងមើលការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះ។អ្នកជំងឺជាច្រើនត្រូវការការព្យាបាល ដូច្នេះតាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំត្រូវបង្កើតក្លីនិកព្យាបាលជំងឺមិនឆ្លងនៅតាមមន្ទីរពេទ្យថែមទៀត”។
យោងតាមតួលេខឆ្នាំ២០១១របស់ក្រសួងសុខាភិបាលដែលទទួលបានពីក្លីនិកប្រាំបីក្នុងចំណោមក្លីនិកព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមទាំងប្រាំបួនកន្លែងនោះ មានអ្នកជំងឺចំនួន២.៦៣៤នាក់បានចុះឈ្មោះព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម ដែលក្នុងនោះមានស្ត្រីចំនួន១,៧៩៩នាក់។
យោងតាមលោកថាចវ៉ារឿនមន្ត្រីនៅនាយកដ្ឋានការពារសុខភាពនៃក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងថាប៉ុន្តែក្រុមអ្នកជំនាញសុខាភិបាលលើកឡើងថាមានមនុស្សជាច្រើនទៀតដែលត្រូវការការគាំពារសុខភាព។តាមពិតអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមពីរភាគបី មិនដឹងថា ខ្លួនមានជំងឺនេះឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា”ដោយសារតែជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនបង្ហាញរោគសញ្ញាភ្លាមៗនោះវាអាចមានរយៈពេលយូរទើបមនុស្សដឹងថា ខ្លួនមានជំងឺនេះ។គេខឹងនៅពេលយើងប្រាប់ពួកគេថា ពួកគេមានជំងឺនេះ…ហើយពួកគេគ្មានមូលនិធិសង្គមដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ដល់ការព្យបាលទេ”។
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវប៊ុននី