មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងយុត្តិធម៌ ចោទថា ការស្នើសុំឲ្យរដ្ឋបរទេសចូលបំភ្លឺក្នុងសវនាការជុំវិញសំណុំរឿងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា គ្រាន់តែជាល្បិចរបស់ភាគីជនជាប់ចោទ ដើម្បីរុញឱ្យរដ្ឋបរទេសចូលក្នុងសំណុំរឿងរបស់ខ្លួន ក្នុងចេតនាប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលនៃរដ្ឋបរទេសនោះដើម្បីដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជា ក្នុងបំណងជួយដកខ្លួនចេញពីសំណុំរឿងដែលតុលាការបានចោទប្រកាន់ប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ បានលើកឡើងថា យោងតាមទិដ្ឋភាពច្បាប់ និងអនុសញ្ញាទីក្រុងវីយ៉ែន ស្ដីពីទំនាក់ទំនងការទូតរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋ មន្ត្រីទូតបរទេសតែងមានអភ័យឯកសិទ្ធិជានិច្ច មិនចំណុះទៅនឹងអំណាចតុលាការនៃរដ្ឋដែលជាម្ចាស់ប្រទេសនោះឡើយ។
លោក ជិន ម៉ាលីន អះអាងថា នៅក្នុងទំនាក់ទំនងការទូតគេមិនដែលឃើញមានតុលាការនៃរដ្ឋដែលជាម្ចាស់ប្រទេស កោះហៅមន្ត្រីទូតបរទេសឲ្យចូលទៅបំភ្លឺនៅតុលាការលើការចោទប្រកាន់ណាមួយនោះទេ កុំថាឡើយដល់សំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌ សូម្បីតែរឿងរដ្ឋប្បវេណី ក៏កម្រនឹងកើតមានដែរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌រូបនេះបញ្ជាក់ថា ផ្អែកលើនីតិវិធីរបស់តុលាការ នៅពេលសំណុំរឿងនៅតុលាការមានភស្តុតាងរឹងមាំគ្រប់គ្រាន់ហើយ តុលាការអាចដំណើរការជំនុំជម្រះបានគ្រប់ពេល ដោយផ្អែកលើភស្តុតាងដែលមានជាក់ស្តែង។ លោកថា លោក កឹម សុខា បាននិយាយរៀបរាប់ដោយខ្លួនឯងអស់ហើយនូវអំពើឃុបឃិតគ្នាជាមួយរដ្ឋបរទេស រាប់ទាំងពីបរទេសជ្រើសរើសគាត់ បណ្តុះបណ្តាលគាត់ និងរៀបចំផែនការជួយគាត់ ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នៅកម្ពុជារហូតមក។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសហមេធាវីការពារក្តីប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គ្រោងដាក់សំណើសុំឲ្យតុលាការកោះហៅរដ្ឋបទេសដែលតុលាការបានចោទថា បានឃុបឃិតជាមួយលោក កឹម សុខា ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីពេលកន្លងទៅ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ សហមេធាវីការពារក្តីមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក អាង ឧត្តម បានអះអាងថា លោកគ្រោងស្នើឲ្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញធ្វើលិខិតកោះហៅរដ្ឋបរទេសមួយចំនួនដែលរដ្ឋាភិបាលបានចោទប្រកាន់ថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងរួមគំនិតក្បត់ជាមួយលោក កឹម សុខា ក្នុងការប៉ុនប៉ងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមកបំភ្លឺនៅតុលាការ ដើម្បីស្វែងរកការពិត។
លោកបញ្ជាក់ថា ការកោះហៅរដ្ឋបរទេសដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងរបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ គឺជានីតិវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយក្នុងការជួយឲ្យតុលាការស្វែងរកការពិតឲ្យបានកាន់តែឆាប់ និងជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា ពួកគេពិតជាបានឃុបឃិតជាមួយលោក កឹម សុខា ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមែន ឬយ៉ាងណានោះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ អតីតអគ្គទីប្រឹក្សាខ្មែរប្រចាំស្ថានទូតប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បណ្ឌិត សូ ណារ៉ូ បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ នេះថា តុលាការមិនមែនកោះហៅមន្ត្រីការទូតនៃរដ្ឋបរទេសឲ្យឡើងសវនាការ ដើម្បីបំភ្លឺការចោទប្រកាន់ក្នុងនាមតំណាងឲ្យរដ្ឋបរទេសដែលតុលាការបានចោទប្រកាន់ដូចលោក ជិន ម៉ាលីន បានបកស្រាយនោះទេ។ លោកបន្ថែមថា តាមនីតិវិធីច្បាប់ តុលាការនឹងបញ្ជូនសំណើតាមរយៈក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងការបរទេស ដើម្បីធ្វើកំណត់ទូតបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅរដ្ឋបរទេសដែលរងការចោទប្រកាន់ ឲ្យបញ្ជូនក្រុមអ្នកច្បាប់ចំណុះឲ្យក្រសួងយុត្តិធម៌នៃរដ្ឋបរទេសនោះ មកចូលរួមសវនាការតំណាងឲ្យរដ្ឋបរទេសនោះប៉ុណ្ណោះ។
បណ្ឌិត សូ ណារ៉ូ អះអាងថា កិច្ចការការពារយុត្តិធម៌នៅគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ គឺជាមុខងាររបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ មិនមែនជាតួនាទីរបស់មន្ត្រីការទូតនោះទេ ដូច្នេះតុលាការមិនអាចកោះហៅមន្ត្រីការទូតនៃរដ្ឋបរទេសណាមួយដែលខ្លួនបានចោទប្រកាន់មកសាកសួរ ក្នុងនាមតំណាងឲ្យរដ្ឋបរទេសនោះបានឡើយ។
បណ្ឌិត សូ ណារ៉ូ បញ្ជាក់ថា គ្មានប្រទេសណាមួយនៅលើពិភពលោកចោទប្រកាន់រដ្ឋបរទេសជាមិត្តថា បានឃុបឃិតជាមួយជនណាម្នាក់ដែលមាននិន្នាការផ្ទុយពីខ្លួន ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួននោះឡើយ។ បណ្ឌិត សូ ណារ៉ូ ដាក់សំណួរថា តើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកសហរដ្ឋអាមេរិកជាមិត្ត ឬជាសត្រូវ? បើចាត់ទុកសហរដ្ឋអាមេរិកជាមិត្តរបស់កម្ពុជា នោះគឺមិនអាចចោទលោក កឹម សុខា ថាបានឃុបឃិតជាមួយរដ្ឋមិត្តរបស់កម្ពុជា ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួនជាដាច់ខាត។
បណ្ឌិត សូ ណារ៉ូ រិះគន់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ថាជាមន្ត្រីក្មេងខ្ចីឡើងតំណែងលឿនជាងចំណេះដឹង ប្រឹងបកស្រាយអំពីអនុសញ្ញាទីក្រុងវីយ៉េន ឆ្នាំ១៩៦១ ស្ដីពីទំនាក់ទំនងការទូតរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋ ជុំវិញសំណុំរឿងមេដឹកនាំប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ទាំងដែលខ្លួនឯងមិនយល់ពីខ្លឹមសារនៃអនុសញ្ញានេះសូម្បីតែបន្តិច។
មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ត្រូវតុលាការក្រុងភ្នំពេញចោទប្រកាន់ពីបទឃុបឃិតជាមួយរដ្ឋបរទេស ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារហូតឈានដល់ការចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ។ ប៉ុន្តែរហូតដល់ពេលនេះ តុលាការកម្ពុជាមិនទាន់មានភស្តុតាងត្រឹមត្រូវណាមួយដើម្បីកាត់ទោសលោកនៅឡើយទេ ខណៈរដ្ឋបរទេសដែលតុលាការចោទថាជាអ្នកនៅពីក្រោយលោក កឹម សុខា ក្នុងផែនការផ្ដួលរំលំនោះ ក៏តុលាការមិនបានបង្ហាញថាជាប្រទេសណានោះដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ធ្លាប់បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការចោទប្រកាន់លើមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា គឺជារឿងនយោបាយប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជារឿងស្ថិតក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់តុលាការដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌នោះទេ៕