គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន ៤ លើកឡើងថា ការចងសម្ពន្ធភាពរវាងគណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលមាននិន្នាការស្រដៀងគ្នា ដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ គឺជាសញ្ញាវិជ្ជមានដែលជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលមានការទទួលខុសត្រូវកាន់តែខ្ពស់ក្នុងការបម្រើពលរដ្ឋ បន្ទាប់ពីមិនអាចយកជ័យជម្នះលើបក្សកាន់អំណាចបានក្រោយពីការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់។
គណបក្សទាំងបួននេះរួមមានគណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន នឹងធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នានៅថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ «ដើម្បីបង្ហាញពីផែនការនៃការតស៊ូមតិលើសំណើកែលំអប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា»។
សន្និសីទរួមគ្នាដែលមិនធ្លាប់មាននេះ បានកើតឡើងក្រោយពីគណបក្សទាំងនោះបានអះអាងអំពីការរកឃើញថាមានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួន និងមានការគំរាមកំហែងខាងនយោបាយនៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កាលពីខែមិថុនា កន្លងទៅ។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៨ កក្កដា នេះថា ការចងសម្ពន្ធភាព ឬការសហការគ្នារវាងគណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីស្វែងរកផលប្រយោជន៍សម្រាប់ពលរដ្ឋនេះ គឺមានជម្រើសធំៗ៣៖
- ទី១ គឺត្រូវចែកមណ្ឌលគ្នាឈរឈ្មោះដើម្បីរកការគាំទ្រពីពលរដ្ឋ
- ទី២ គឺត្រូវរួមគ្នាឈរឈ្មោះក្រោមឆត្រគណបក្សណាមួយដែលមានស្រាប់
- និងជម្រើសចុងក្រោយ គឺត្រូវបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយតែម្តង។
បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ លើកឡើងថា ជម្រើសនីមួយៗតែងតែមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិដូចគ្នា ប៉ុន្តែឆ្លងតាមបទពិសោធន៍កន្លងមកនៅកម្ពុជា និងប្រទេសផ្សេងទៀត ជម្រើសទី១ គឺជាលក្ខខណ្ឌសមស្របជាងគេបំផុត ព្រោះថាបើគិតតាមគណិតសាស្ត្រ និងចិត្តសាស្ត្រ វិធីនេះនឹងជួយឲ្យបក្សក្នុងសម្ពន្ធភាពនេះមិនអាចទទួលបានសំឡេងគាំទ្រពីពលរដ្ឋនោះទេ។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ បញ្ជាក់ថា កាន់តែពិសេសទៅទៀតនោះ គឺជម្រើសទី១ នេះ អាចជួយឱ្យក្រុមគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងនេះទទួលបានអាសនៈកាន់តែច្រើនផងដែរ ដែលអាចក្លាយជាកម្លាំងដ៏ខ្លាំងមួយក្នុងសភាជាតិនៅឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ ដែលនឹងធ្វើឲ្យប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជាមានភាពរស់រវើកឡើងវិញជាមិនខាន។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលនៅកម្ពុជាជាង ៤០គណបក្ស ប៉ុន្តែមិនទាន់មានគណបក្សណាមួយអាចធ្វើការរួបរួមគ្នាដើម្បីប្រមូលកម្លាំងមហាជនឱ្យគាំទ្រខ្លួន ដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនៅឡើយ។
ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានអះអាងកាលពីកន្លងទៅថា គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាមានជាង ៤០គណបក្សនយោបាយដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ប៉ុន្តែគណបក្សដែលបានចូលរួមការបោះឆ្នោតកាលពីពេលថ្មីៗនេះមានត្រឹមតែចំនួន ១៧គណបក្សប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះគណបក្សនីមួយៗបានដឹកនាំសកម្មភាពធ្វើនយោបាយប្រកួតប្រជែងរកការគាំទ្រពីពលរដ្ឋរៀងៗខ្លួន ប៉ុន្តែជាលទ្ធផល បក្សកាន់អំណាចបានយកឈ្នះគណបក្សនយោបាយទាំងនោះទាំងស្រុងកាលពីបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កន្លងទៅនេះ។
កាលពីថ្ងៃដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ អតីតនាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ ធ្លាប់បានលើកឡើងថា អ្នកប្រជាធិបតេយ្យគួរតែសហការគ្នាបង្កើតកម្លាំងមួយឱ្យធំរស់នៅជុំគ្នា និងខិតខំធ្វើការងារឱ្យខ្លាំង ទើបគូប្រជែងដែលជាបក្សកាន់អំណាចមិនហ៊ានប្រព្រឹត្តទង្វើអនាធិបតេយ្យដូចដែលគេកំពុងធ្វើបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក សេក សុជាតិ អះអាងថា បើគណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាលនីមួយៗចូលរួមការបោះឆ្នោតរៀងៗខ្លួន គឺមានតែនាំគ្នាចាញ់បក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែបើពួកគេរួបរួមគ្នាជាបក្សតែមួយ នឹងទទួលបានជោគជ័យធំធេងសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាទៅថ្ងៃអនាគតផងដែរ។
អតីតនាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិតរូបនេះបញ្ជាក់ថា ការរួបរួមរវាងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនេះត្រូវតែធ្វើឱ្យបានមុនខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ គឺមុនការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខ ដើម្បីមានឱកាសកាន់តែច្រើនក្នុងការសហការគ្នាប្រមូលកម្លាំងពលរដ្ឋដែលចង់បានការផ្លាស់ប្ដូរតាមរយៈនៃការបោះឆ្នោត ជាពិសេសការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៧ ខាងមុខនេះ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា ការបែកបាក់របស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាការចង់បានរបស់បក្សកាន់អំណាចយ៉ាងខ្លាំងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ដូច្នេះ អ្នកដែលតាំងខ្លួនថាជាអ្នកស្រឡាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ ហើយបន្តដឹកនាំសកម្មភាពរៀងៗខ្លួនសព្វថ្ងៃនេះ មានន័យថាពួកគេក៏កំពុងតែធ្វើនយោបាយកំដរបក្សកាន់អំណាចឱ្យមានរូបភាពប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ មិនមែនដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ឬដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់កម្ពុជានោះទេ៕