28 C
Phnom Penh

ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ៖ ការ​កែ​ធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម​មិន​ប៉ះពាល់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​និង​របប​រាជា​និយម​ឡើយ

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​អនុម័ត​គាំទ្រ​ទាំងស្រុង​ដោយ​គ្មាន​សំឡេង​ជំទាស់ ដើម្បី​ស្នើ​ថ្វាយ​ព្រះមហាក្សត្រ​បើក​ផ្លូវ​ឱ្យ​លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​មាត្រា និង​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម​ចំនួន ៨​មាត្រា ដោយ​អះអាង​ថា​នឹង​មិន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស និង​របប​រាជា​និយម​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ។

យោង​តាម​សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការ​ស្នើសុំ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ​ចំនួន ៨​មាត្រា ធ្វើឡើង​ស្របតាម​បរិបទ​នៃ​សភាពការណ៍​ជាក់ស្ដែង និង​ពុំ​មាន​អ្វី​ប៉ះពាល់​ដល់​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស និង​របប​រាជា​និយម​អាស្រ័យ​ដោយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នោះ​ទេ។

ការ​សម្រេច​អនុម័ត​ដោយ​គ្មាន​សំឡេង​ជំទាស់​សំឡេង ៩​លើ​៩ នៃ​សមាជិក​ស្ថាប័ន​កំពូល​ទាំងមូល​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ ធ្វើឡើង​បន្ទាប់ពី​បើក​កិច្ចប្រជុំ​ពេញ​អង្គ​នា​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ពុធ ទី​១៣ កក្កដា នេះ។

អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ លោក ព្រហ្ម វិចិត្រអក្ខរា បាន​ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​បន្ទាប់​ពី​បិទ​បញ្ចប់​កិច្ចប្រជុំ​ថា ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​មាត្រា​ចំនួន​៨ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម​នេះ មិន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស​ដូច​មជ្ឈដ្ឋាន​មួយ​ចំនួន​បាន​លើកឡើង​នោះ​ទេ។

មាត្រា​ទាំង​៨ ដែល​ស្នើសុំ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម ក្នុង​នោះ​មាន​មាត្រា​១៩​ថ្មី(មួយ) មាត្រា​៨៩ មាត្រា​៩៨​ថ្មី មាត្រា​១០២​ថ្មី មាត្រា​១១៩​ថ្មី(មួយ) និង​មាត្រា​១២៥​ថ្មី នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​មាត្រា​៣​ថ្មី និង​មាត្រា​៤​ថ្មី នៃ​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម សំដៅ​ធានា​នូវ​ដំណើរការ​ជា​ប្រក្រតី​នៃ​ស្ថាប័ន​ជាតិ។

ចំពោះ​មាត្រា​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ហ៊ុន សែន ស្នើសុំ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​មាន​ចំនួន ៦​មាត្រា​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺ​មាត្រា​១៩​ថ្មី(មួយ) មាត្រា​៨៩ មាត្រា​៩៨ មាត្រា​១០២​ថ្មី មាត្រា​១១៩​ថ្មី(មួយ) និង​មាត្រា​១២៥​ថ្មី។

ក្រៅពី​ស្នើសុំ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ហើយ លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​បញ្ជា​ទៅ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក កើត រីទ្ធ ធ្វើ​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​ផង​ដែរ។

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បាន​ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាល​មិន​មាន​អ្វី​ចាំបាច់​ត្រូវ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម​នោះ​ទេ ពីព្រោះ​ច្បាប់​កំពូល​របស់​ជាតិ​ដែល​បង្កើត​ឡើង​តាំងពី​សម័យ​អន្តរកាល​ឆ្នាំ​១៩៩៣ នេះ បាន​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ឆន្ទៈ និង​ស្មារតី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ពិតប្រាកដ​ទៅ​ហើយ។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ឱ្យ​ប្រើ​កាលពី​ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​១៩៩៣ ប៉ុន្តែ​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៩៣ មក​ដល់​ឆ្នាំ​២០២២ នេះ រដ្ឋាភិបាល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក ហ៊ុន សែន បាន​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ចំនួន ១០​លើក​ហើយ។ ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ចំនួន ១០​លើក​នេះ ក្រោម​ហេតុផល​ថា ដើម្បី​ធានា​ឱ្យ​បាន​នូវ​និរន្តរភាព​ជាតិ ក៏ដូចជា​ធានា​នូវ​ឧត្តម​ប្រយោជន៍​ជាតិ និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា។

តែ​សម្រាប់​សង្គម​ស៊ីវិល និង​អ្នកវិភាគ​យល់​ថា ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ដែល​មាន​តែ​សភា​ឯក​បក្ស មិន​បាន​ឆ្លុះបញ្ចាំង​អំពី​ការ​រួបរួម​ជាតិ​តែ​មួយ និង​ឆន្ទៈ​របស់​ពលរដ្ឋ​ឡើយ ក្រៅ​តែ​បម្រើ​ឲ្យ​ផល​ប្រយោជន៍​បក្ស​កាន់​អំណាច​តែប៉ុណ្ណោះ។

ចំណែក​ប្រធាន​វេទិកា​ពលរដ្ឋ និង​ជា​អ្នកវិភាគ​នយោបាយ លោក គឹម សុខ យល់​ថា ការ​កែ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​លើក​នេះ ច្បាស់​ណាស់​ជា​ការ​បើក​ផ្លូវ​ដើម្បី​អនុវត្ត​ផែនការ​ផ្ទេរ​អំណាច​ពី​លោក ហ៊ុន សែន ទៅ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ លោក​បន្ត​ថា ជាក់ស្តែង មាត្រា​១២៥​ពី​មុន​ពុំ​មាន​ចែង​អំពី​ការ​លាលែង​តំណែង​របស់​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ទេ ប៉ុន្តែ​ការ​កែ​ថ្មី​បាន​បន្ថែម​អំពី​ការ​លាលែង​តំណែង​របស់​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បី​បើក​ឱកាស​ឲ្យ​មាន​ការ​តែងតាំង​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី និង​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី​មួយ​នៅ​ពេល​ណា​ក៏​បាន​ដែរ។

លោក​ពន្យល់​ថា កំណែ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ថ្មី​នេះ​ប្រគល់​អំណាច​គ្រប់​យ៉ាង​ដល់​គណបក្ស​ដែល​មាន​អាសនៈ​ច្រើន​ជាងគេ ហើយ​ប្រធាន និង​អនុប្រធាន​សភា​ក្លាយ​ជា​ទីងមោង​ចាំ​ស្ដាប់​តាម​ការ​ណែនាំ​របស់​ប្រធាន​គណបក្ស​ដែល​មាន​សំឡេង​ច្រើន​ជាងគេ​ទៅវិញ។

លោក គឹម សុខ បន្ត​ថា មាត្រា​១១៩​ពី​មុន គឺ​ប្រធាន​រដ្ឋសភា​ដោយ​មាន​ការ​យល់ព្រម​ពី​អនុប្រធាន​ទាំង​ពីរ​នៃ​រដ្ឋសភា ជា​អ្នក​ស្នើ​ឲ្យ​ព្រះមហាក្សត្រ​តែងតាំង​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ឲ្យ​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែ​កំណែ​ថ្មី​លើក​នេះ គឺ​តម្រូវ​ឲ្យ​គណបក្ស​ដែល​មាន​អាសនៈ​ច្រើន​ជាងគេ ស្នើ​ទៅ​ព្រះមហាក្សត្រ​ទៅវិញ ដោយ​គ្រាន់តែ​គណបក្ស​នោះ​ចម្លង​ជូន​ប្រធាន​រដ្ឋសភា​ឲ្យ​ត្រឹមតែ​ដឹង​ឮ​ប៉ុណ្ណោះ។

លោក​ថា ករណី​នេះ​បើ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ក្នុង​ស្ថានភាព​បច្ចុប្បន្ន ការ​កែ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​លើក​នេះ​មាន​ន័យ​ស្មើ​ប្រគល់​អំណាច​ដល់​លោក ហ៊ុន សែន ទាំងស្រុង ឬ​ចាត់ទុក​មាត់​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ជា​អំណាច​ធម្មនុញ្ញភាព​បិទ​ផ្លូវ​តវ៉ា។ លោក​បន្ត​ថា ការ​កែ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ម្ដង​នេះ​ក៏​កាន់តែ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ការ​មិន​ទុកចិត្ត​គ្នា​នៅ​ផ្ទៃក្នុង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ឬ​អាច​ហៅ​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថា លោក ហ៊ុន សែន ប្រើ​វិធី​កែ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ដើម្បី​ប្លន់​អំណាច​ឲ្យ​កូនប្រុស​របស់​គាត់​តែប៉ុណ្ណោះ។

ជាក់ស្តែង ការ​កែ​មាត្រា​៤ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម មាត្រា​១១៩​ថ្មី នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​មាត្រា​៩៨​ថ្មី​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែល​សុទ្ធតែ​មាន​ខ្លឹមសារ​ទប់ស្កាត់​ចរន្ត​ផ្ទៃក្នុង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា មិន​អាច​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​អំណាច​របស់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត។ មាន​ន័យ​ថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុង​សរសេរ​គម្ពីរ​ក្បត់​ឆន្ទៈ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដើម្បី​តែ​ការពារ​អំណាច​កូនប្រុស និង​គ្រួសារ​ត្រកូល «ហ៊ុន» តែប៉ុណ្ណោះ៕

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស