អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមជំរុញឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ជាប្រធានអាស៊ានគួរចេញមុខថ្កោលទោសមេដឹកនាំយោធាផ្ដាច់ការភូមា លោក មីន អ៊ុងឡាំង ដែលកំពុងបង្កអំពើហិង្សាដោយប្រដាប់អាវុធវាយប្រហារលើជនស៊ីវិល និងរំលោភបំពានលើកិច្ចព្រមព្រៀងកុងសង់ស៊ីសទាំង ៥ចំណុចរបស់អាស៊ាន។
អនុប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ លោក ម៉ែន ណាត បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី២៦ តុលា នេះថា លោកសូមអបអរសាទរនូវចេតនារបស់អាស៊ានដែលចង់ឲ្យមានការបញ្ចប់វិបត្តិនៅភូមា ប៉ុន្តែមេដឹកនាំកម្ពុជាក្នុងនាមប្រធានអាស៊ានគួរតែមានឥរិយាបថត្រឹមត្រូវ និងច្បាស់លាស់ ដោយឯករាជ្យជាងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ជាងនេះទៀត គួរចៀសវាងនូវការបម្រើសេណារីយោនយោបាយណាមួយឲ្យមហាអំណាចកុម្មុយនីស្ត ជាជាងការបម្រើផលប្រយោជន៍របស់អាស៊ានខ្លួនឯង។
លោក ម៉ែន ណាត លើកឡើងថា ស្ថានការណ៍វិបត្តិនៅភូមាដែលកំពុងកើតមានសព្វថ្ងៃនេះ គឺមិនអាចធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន កែខៃឲ្យល្អប្រសើរឡើងវិញបានទេ ដោយសារតែគាត់បានធ្វើឲ្យខូចនយោបាយការទូតដែលដាក់ចេញដោយមេដឹកនាំអាស៊ាននូវការជំរុញឲ្យមេយោធាផ្ដាច់ការភូមា ឲ្យអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងទាំង ៥ចំណុចតាំងពីគាត់បានសម្រេចចូលទៅដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា ដោយឯកតោភាគីជាមួយមេដឹកនាំភូមា កាលពីដើមឆ្នាំ២០២២ មកម្ល៉េះ។
អនុប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋរូបនេះបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើជាប្រធានអាស៊ានអស់រយៈពេលជិត ១ឆ្នាំហើយ នៅតែមិនអាចរុញច្រានឲ្យមេយោធាផ្ដាច់ការភូមា អនុវត្តនូវគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីសទាំង ៥ចំណុចសូម្បីតែមួយ ខណៈវិបត្តិផ្ទៃក្នុងជាតិរបស់ខ្លួនកាន់តែកើនឡើងតាមរយៈជម្លោះបុគ្គលជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ដែលមានលក្ខណៈដូចគ្នាទៅនឹងរបបសឹកភូមា ដែលកំពុងតែបង្កជម្លោះជាមួយជាតិសាសន៍របស់ពួកគេដូច្នោះដែរ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនឆ្នាំ២០២២ នេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជុំវិញវិបត្តិនៃប្រទេសភូមា កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី២៥ តុលា នេះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនឆ្នាំ២០២២ នេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ថា អាស៊ានមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការកើនឡើងនៃអំពើហិង្សាក្នុងប្រទេសភូមាក្នុងពេលថ្មីៗនេះ រួមទាំងការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅពន្ធនាគារអ៊ិនសេន ការវាយប្រហារគ្នាក្នុងរដ្ឋការ៉ែន ការវាយប្រហារតាមអាកាសនៅរដ្ឋកាជីន ចំលើទីប្រជុំជនស៊ីវិលដែលបណ្តាលឲ្យមានអ្នករងរបួស និងស្លាប់ជាច្រើននាក់។
មេដឹកនាំខ្មែរដែលបរាជ័យលើការដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា លោ ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា ការប្រយុទ្ធដ៏ខ្លាំងក្លាក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យស្ថានភាពមនុស្សធម៌នៅទូទាំងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងផ្ទុយនឹងស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទប្រាំចំណុចរបស់អាស៊ានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
លោក ហ៊ុន សែន អំពាវនាវឱ្យមានការអត់ធ្មត់ខ្ពស់ និងបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវអំពើហិង្សានានាពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសភាគីដែលមានកម្លាំងខ្លាំងក្លាលើមូលដ្ឋានជាក់ស្តែង ឱ្យចាត់វិធានការជាក់លាក់ដើម្បីបង្កលទ្ធភាពឲ្យមានកិច្ចសន្ទនា ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី និងការបង្រួបបង្រួមជាតិនៅប្រទេសភូមា និងដើម្បីសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ មេយោធាផ្ដាច់ការភូមា លោក មីន អ៊ុងឡាំង បានដឹកនាំកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធធ្វើរដ្ឋប្រហារផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែលបានជាប់ឆ្នោតដោយស្របច្បាប់ ដើម្បីខ្លួនឯងឡើងកាន់អំណាច ក្នុងនោះរបបសឹករបស់លោក មីន អ៊ុងឡាំង បានសម្លាប់ពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ភូមា និងកាត់ទោសប្រហារជីវិតសកម្មជន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលដែលប្រឆាំងនឹងរបបសឹករបស់ខ្លួនអស់ជាច្រើននាក់យ៉ាងឃោរឃៅ។
ក្រោយរដ្ឋប្រហារបង្ហូរឈាមនេះ ប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានបានឯកភាពគ្នានូវកិច្ចព្រមព្រៀងកុងសង់ស៊ីសចំនួន ៥ចំណុចនៅទីក្រុងចាកាតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ស្ដីពីជម្លោះនៅមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ រួមមានការផ្អាកនូវការប្រើអំពើហិង្សាលើជនស៊ីវិលដែលពុំមានប្រដាប់អាវុធ ការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធីដោយគិតពីប្រយោជន៍ប្រជាជនភូមាជាធំ ប៉ុន្តែសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិបានចាត់ទុកកិច្ចព្រមព្រៀង ៥ចំណុចនោះបានបរាជ័យទៅហើយ៕