សង្គមស៊ីវិលធ្វើការលើកកម្ពស់សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសិទ្ធិមនុស្សជាង ៣០ស្ថាប័ន ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាមានវិធានការបើកការស៊ើបអង្កេត និងចាប់ឧក្រិដ្ឋជនសម្លាប់អ្នកសារព័ត៌មានមកផ្ដន្ទាទោស ដើម្បីបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាពលើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា។
ការជំរុញនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមកពីស្ថាប័នសារព័ត៌មាន និងសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ៣២ស្ថាប័ន ដែលបានចេញផ្សាយក្នុងឱកាសទិវាអន្តរជាតិដើម្បីបញ្ចប់និទ្ទណ្ឌភាពលើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មាន នាថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។
ស្ថាប័នព័ត៌មាន និងសិទ្ធិមនុស្សទាំង ៣២ស្ថាប័ន ក្នុងនោះមានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ព្រមទាំងសមាគមការពារអ្នកកាសែតកម្ពុជា ជាដើម។
បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម បានលើកឡើងថា អាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានខកខានក្នុងការនាំយកជនល្មើសដែលប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មានមកផ្ដន្ទាទោសជាយូរមកហើយ។ ជាក់ស្ដែង អ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ១៧នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤ ខណៈអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ១២នាក់ដែលកំពុងរាយការណ៍អំពីបញ្ហារសើបនៅពេលពួកគេត្រូវបានសម្លាប់ ហើយគ្មានជនល្មើសណាម្នាក់ត្រូវបាននាំមកផ្ដន្ទាទោសឡើយក្នុងករណីទាំង ១២នេះ។
ចំណែកការយាយី និងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មាននៅតែជាក្តីបារម្ភខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០២២ នេះ ក្នុងនោះអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន ៥៧នាក់ត្រូវបានយាយីក្នុងរយៈពេល ១០ខែចុងក្រោយនេះ (ខែមករា ដល់ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២)។
យោងតាមសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (CamboJA) ក្នុងចំណោមអ្នកសារព័ត៌មានទាំង ៥៧នាក់នេះមាន៖
- ២៣នាក់ទទួលរងអំពើហិង្សា និងការគំរាមកំហែង
- ១២នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន
- ១២នាក់ប្រឈមនឹងការយាយីតាមផ្លូវតុលាការ
- ៦នាក់ត្រូវបានឃុំខ្លួនដើម្បីសាកសួរ
- និងអាជ្ញាប័ណ្ណសារព័ត៌មានចំនួន ៤ ត្រូវបានដកហូត។
ក្នុងនោះ អ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា និងបរទេសនៅឆ្នាំនេះបានជួបប្រទះនូវអំពើហិង្សា ការយាយី និងការបំភិតបំភ័យម្តងហើយម្តងទៀតពីអាជ្ញាធរ និងតួអង្គដទៃទៀត ខណៈកំពុងរាយការណ៍អំពីកូដកម្មការងារដែលកំពុងបន្តរបស់បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
ជាមួយគ្នានេះ អ្នកសារព័ត៌មានរបស់ វីអូឌី (VOD) ចំនួន ៥នាក់ត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌ និងសាកសួរអស់រយៈពេលប្រមាណ ៧ម៉ោង ខណៈចុះយកព័ត៌មានអំពីការកាប់ឆ្ការ និងការដាំកូនឈើឡើងវិញនៅភ្នំតាម៉ៅ។
ចំណែកការផ្ដន្ទាទោសអតីតអ្នកសារព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរី ២នាក់ ក៏ត្រូវបានព្យួររយៈពេល ៥ឆ្នាំ។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកករណីនេះថាជាការរំលោភសិទ្ធិរបស់ពួកគេក្នុងការជំនុំជម្រះក្តីឲ្យបានលឿន និងសេរីភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ។
ដូច្នេះ ការយាយី និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកសារព័ត៌មានដែលកំពុងរាយការណ៍ដើម្បីជាប្រយោជន៍សាធារណៈ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសារព័ត៌មាន គំរាមកំហែងដល់ការទទួលបានព័ត៌មានរបស់សាធារណជន និងមានការពិបាកសម្រាប់ឱ្យបុគ្គលមានអំណាចទទួលខុសត្រូវនូវអ្វីដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។
ពួកគេថ្កោលទោសចំពោះនិទ្ទណ្ឌភាពដែលឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវបានប្រព្រឹត្តនៅកម្ពុជា និងបានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរចាត់វិធានការជាក់ស្តែង ដើម្បីធានាថាការស៊ើបអង្កេតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ឯករាជ្យ និងតម្លាភាពលើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវបានធ្វើឡើង ដែលជនល្មើសត្រូវបានផ្ដន្ទាទោស ហើយថាអ្នកសារព័ត៌មានដែលបានជួបប្រទះឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនេះទទួលបានយុត្តិធម៌។
មួយវិញទៀត ពួកគេក៏បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពអ្នកសារព័ត៌មានទាំងអស់ដែលកំពុងធ្វើការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យពួកគេប្រើប្រាស់សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសារព័ត៌មាន បម្រើសាធារណជនដោយគ្មានការភ័យខ្លាច ប៉ុន្តែប្រសិនបើអាជ្ញាធរមិនបានធ្វើការស៊ើបអង្កេតត្រឹមត្រូវ និងផ្ដន្ទាទោសឧក្រិដ្ឋកម្មលើអ្នកសារព័ត៌មាន វាជាសារមួយបង្ហាញថាឧក្រិដ្ឋកម្មបែបនេះត្រូវបានអនុញ្ញាត។
បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ បានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីធានាថាការស៊ើបអង្កេតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ឯករាជ្យ និងតម្លាភាពលើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ។
ស្ថាប័នសារព័ត៌មាន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ក៏បានជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរធានាថា អ្នកសារព័ត៌មានមានសេរីភាពក្នុងការរាយការណ៍ និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍សាធារណៈ ខណៈកម្ពុជាកំពុងរៀបចំស្វាគមន៍ប្រមុខរដ្ឋបរទេស អ្នកការទូត និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តរជាតិមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានក្នុងខែនេះ៕