សង្គមស៊ីវិលទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត ប្រព័ន្ធតុលាការ បើកលំហដល់សង្គមស៊ីវិលឯករាជ្យ សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងបើកទូលាយសិទ្ធិសេរីភាពដល់អ្នកនយោបាយ ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដដែលមានការជឿជាក់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១០ វិច្ឆិកា នេះថា ប្រព័ន្ធនៃការធានាអនុវត្តនូវលំហសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពចង្អៀតណែននៅឡើយ ត្បិតពលរដ្ឋខ្មែរ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងមតិអន្តរជាតិនានាផង សុទ្ធតែបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ទាំងស្ថាប័ន គ.ជ.ប សម្រាប់ធានានូវភាពយុត្តិធម៌ក្នុងការបោះឆ្នោត ទាំងស្ថាប័នតុលាការសម្រាប់ធានានូវយុត្តិធម៌ជូនពលរដ្ឋ សុទ្ធតែលម្អៀងទៅរកបក្សកាន់អំណាចទាំងអស់ ខណៈកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធក៏ស្ថិតក្នុងការក្តោបក្តាប់របស់មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចថែមទៀត។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា លើកឡើងថា សព្វថ្ងៃនេះ មេដឹកនាំនយោបាយ សកម្មជននយោបាយ សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនព្រៃឈើ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើវិស័យការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម ត្រូវរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការរឹតត្បិតសេរីភាពយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើទោះបីជាកម្ពុជាក៏បានផ្តល់សច្ចាប័នក្នុងការធានានូវការអនុវត្តសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋហើយក៏ដោយ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សង្គមស៊ីវិលរូបនេះបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើកម្ពុជាអាចបើកលំហសេរីភាពពេញលេញដល់ប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកនយោបាយ និងសង្គមស៊ីវិលចូលរួមកិច្ចការសង្គមជាតិនោះ កម្ពុជានឹងទទួលបានប្រយោជន៍ទាំងទំនាក់ទំនងការទូតអន្តរជាតិ និងធ្វើឱ្យផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនមានសាមគ្គីភាពឡើងវិញផងដែរ ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមានទំនុកចិត្តលើការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ គណបក្សភ្លើងទៀនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា ការធ្លាក់នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលផ្តើមចេញពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាបក្សតំណាងឱ្យប្រជាធិបតេយ្យដ៏ធំបំផុតនៅកម្ពុជា និងការដកសិទ្ធិពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការដកអាសនៈតំណាងរាស្ត្រ និងការដកអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់គណបក្សប្រឆាំង ព្រមទាំងការចាប់ខ្លួនសកម្មជននានា គឺជាការរំលោភលើគោលការណ៍នីតិរដ្ឋយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងជាការបំផ្លាញចោលទាំងស្រុងនូវការវិវឌ្ឍនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាផងដែរ។
មាត្រា១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាបានចែងយ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា ការអនុវត្តជាក់ស្តែងសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា កម្ពុជាបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការដឹកនាំដោយឯកបក្សទាំងស្រុង ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋសភាក៏គ្រប់គ្រងដោយឯកបក្ស ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងដឹកនាំដោយឯកបក្សដូចគ្នាដែរ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ថា កម្ពុជាតែងតែអួតអាងថាខ្លួនបានអនុវត្តច្បាប់យ៉ាងហ្មត់ចត់ ដើម្បីធានាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែការអនុវត្តច្បាប់ដ៏ម៉ឺងម៉ាត់របស់កម្ពុជានេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា គឺជាការរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ៕