ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ក្នុងស្រុកនិយាយថា ការបែកបាក់សាមគ្គីជាតិក្នុងស្ថានភាពនយោបាយនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ធ្វើឲ្យអ្នកប្រជាធិបតេយ្យបែកបាក់សាមគ្គីគ្នាចាប់តាំងពីថ្នាក់លើរហូតដល់មូលដ្ឋាន នឹងរុញច្រានឱ្យពួកគេចាញ់បក្សកាន់អំណាចរកទីបញ្ចប់គ្មាន។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម បណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីរាត្រីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៩ មករា ថា សព្វថ្ងៃនេះចំណុចខ្សោយធំបំផុត និងត្រូវកែប្រែជាបន្ទាន់នោះ គឺអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដូចគ្នាងាយនឹងលាបពណ៌គ្នាឯងជាងបក្សកាន់អំណាចទៅទៀត។ សកម្មភាពនេះ នឹងរុញច្រានឱ្យពួកគេចាញ់បក្សកាន់អំណាចរកទីបញ្ចប់គ្មាន ហើយអ្នកឈ្នះ គឺបក្សកាន់អំណាច ខណៈអ្នករងគ្រោះគឺពលរដ្ឋ។
បណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងថា អ្នកនយោបាយបែកបាក់សាមគ្គីគ្នាជារឿងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ជាតិណាស់ទៅហើយ ដែលនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសជាតិប្រែប្រួលដំណើរការសង្គមទាំងមូល ប៉ុន្តែការបែកបាក់សាមគ្គីរបស់ពលរដ្ឋដោយការប្រកាន់និន្នាការនយោបាយរបស់មេដឹកនាំដែលពួកគេគាំទ្រ គឺជារឿងដែលកាន់តែមិនគួរកើតមានទៅទៀត ព្រោះថាពួកគេម្នាក់ៗមិនទទួលបានផលប្រយោជន៍អ្វីទាំងអស់ចំពោះការបែកបាក់នេះ គឺមានតែវិនាសហិនហោចអន្តរាយជាតិប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គមរូបនេះបញ្ជាក់ថា បើក្រុមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យមិនរំពឹងថា បក្សកាន់អំណាចមិនអាចបង្រួបបង្រួមសាមគ្គីជាតិបានទេ គឺមានតែអ្នកប្រជាធិបតេយ្យខ្លួនឯងធ្វើជាគំរូក្នុងការបង្រួបបង្រួមសាមគ្គីមុនគេប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីកសាងកម្លាំងនយោបាយមួយរហូតធ្វើឱ្យបក្សកាន់អំណាចគ្មានជម្រើសផ្សេងក្រៅតែពីការចូលចរចារកការផ្សះផ្សាជាមួយខ្លួននៅពេលណាមួយ។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ លើកឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះដែរថា ទាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងបក្សកាន់អំណាច គឺត្រូវតែលុបបំបាត់ការរើសអើងនយោបាយចោលទាំងអស់ ដោយប្តូរមកវិញនូវការអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនដែលចែងអំពីរបបនយោបាយសេរីពហុបក្ស និងងាកមកប្រកួតប្រជែងគ្នាដោយយុត្តិធម៌ ដើម្បីធានាសន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យទៅថ្ងៃមុខ។
ការដឹកនាំនយោបាយរបស់បក្សកាន់អំណាចទាំងមុន និងក្រោយលោក ហ៊ុន សែន ឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជា ត្រូវគេមើលឃើញថា បុរសខ្លាំងកម្ពុជារូបនេះបានប្រើអំណាចហួសដែនកំណត់ ដោយការរំលោភសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ បំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រំលោភព្រះមហាក្សត្រ និងរំលោភលើច្បាប់អន្តរជាតិនានា និងប្ដេជ្ញាតាមកម្ទេចក្រុមប្រឆាំងថែមទៀត ហេតុដូច្នេះហើយទើបការឯកភាពជាតិនៅតែគ្មានពន្លឺរហូតដល់ពេលនេះ។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលជាអតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ត្រូវបានសមាជិកបក្សរបស់ខ្លួនដែលឈប់គាំទ្រខ្លះលាតត្រដាងថា ក្រុមរបស់លោកជាក្រុមដែលពូកែលាបពណ៌ និងក្រុមដែលពូកែជេរប្រមាថទៅលើក្រុមណា ឬបុគ្គលណាដែលរិះគន់ចំណុចខ្សោយរបស់ពួកគេដោយរៀបចំបណ្ដាញសង្គម ដើម្បីលាបពណ៌អ្នកទាំងនោះ ជាដើម។
តែយ៉ាងនេះក្តី កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ លោក សម រង្ស៊ី អះអាងថា ក្នុងឋានៈជាមេដឹកនាំអតីតគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា លោកត្រូវគេទទួលស្គាល់គ្រប់គ្នាថា លោកមិនដែលបៀតបៀនបុគ្គលណាម្នាក់ មិនដែលលួចជាតិសូម្បីតែមួយរៀល និងមិនដែលប៉ះពាល់នរណា ឬធ្វើបាបនរណាឡើយ ជាពិសេសលោកមិនដែលមានគំនិតទៅលួចជាតិដ៏ក្រកម្សត់នេះម្តងណាទេ។
ចំណែកមេដឹកនាំដែលកំពុងការរឹតត្បិតសេរីភាព លោក កឹម សុខា វិញ ធ្លាប់អះអាងកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ ថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាប្រទេសលោកសេរីមួយចំនួនទៀតនៅតែទទួលស្គាល់អំពីគុណតម្លៃរបស់លោក ក្នុងការងារសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងការដឹកនាំនយោបាយតាមបែបអហិង្សា ដើម្បីរកការបង្រួបបង្រួមជាតិរហូតមក។
ជាងនេះទៀត ពួកគេក៏បានទទួលស្គាល់នូវគោលជំហររបស់លោកដែលតែងប្រកាន់ភ្ជាប់នូវគោលការណ៍អហិង្សា ការអត់ធ្មត់ និងតែងតែស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហានានាដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សហភាពអឺរ៉ុប និងបណ្តាប្រទេសលោកសេរីជាច្រើននៅតែជំរុញឱ្យអ្នកនយោបាយខ្មែរវិលទៅរកការចរចាបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយ ដោយតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិឱ្យធំជាងផលប្រយោជន៍បុគ្គល ឬបក្សរបស់ខ្លួន៕