អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) លើកឡើងថា កម្ពុជាកំពុងខ្វះប្រព័ន្ធច្បាប់គ្រប់គ្រងសិទ្ធិដីធ្លីច្បាស់លាស់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសព្វថ្ងៃនេះ បើទោះបីជាប្រទេសនេះបានទទួលយករបបប្រជាធិបតេយ្យកាលពីជាង ៣០ឆ្នាំមុនហើយក៏ដោយ ក៏ប្រទេសនេះនៅតែដឹកនាំស្រដៀងគ្នាទៅនឹងរបបខ្មែរក្រហម ដែលបានលុបចោលកម្មសិទ្ធិឯកជនក្រោយពួកគេកាន់កាប់ប្រទេសកម្ពុជាអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៧០ ដូច្នោះដែរ។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សខាងលើបានបញ្ជាក់ថា ការបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរដោយគ្មានសំណងច្បាស់លាស់ ក្រោមលេសពលរដ្ឋរស់នៅដោយខុសច្បាប់ និងការចាកចេញដោយស្ម័គ្រចិត្ត ខណៈអង្គការយូណេស្កូក៏បរាជ័យក្នុងការត្រួតពិនិត្យលើកិច្ចការនេះដែរ។
សារព័ត៌មានអន្តរជាតិ The Diplomat កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ បានចុះផ្សាយរបាយការណ៍របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ដែលបានរៀបរាប់ពីការបណ្ដេញពលរដ្ឋក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរថា ការបណ្ដេញពលរដ្ឋក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរចេញដោយបង្ខំដែលមានចំនួនប្រមាណជា ១ម៉ឺនគ្រួសារ ក្រោមលេសស្ម័គ្រចិត្ត និងផ្តល់សំណងបន្តិចបន្តួច គឺបង្ហាញពីទំនៀមទម្លាប់មួយក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដែលមានការទន្ទ្រានយកដីរបស់អ្នកក្រដោយបន្សល់ទុកឱ្យមានត្រឹមតែជីវិតរស់។
របាយការណ៍ខាងលើលើកឡើងថា សិទ្ធិអចលនទ្រព្យរឹងមាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះមានសម្រាប់តែក្រុមឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ និងអ្នកដែលមានទំនាក់ទំនងនយោបាយប៉ុណ្ណោះ ចំណែកសិទ្ធិអចលនទ្រព្យសម្រាប់ប្រជាជនភាគច្រើន អាចត្រូវបានលុបចោលគ្រប់ពេល។ ជាភស្តុតាងជាក់ស្តែង គឺការបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋចេញពីតំបន់អង្គរចន្លោះឆ្នាំ២០២២ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ និងការបណ្តេញពលរដ្ឋចេញពីសហគមន៍បឹងកក់ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ អំឡុងឆ្នាំ២០០៧ ជាដើម ដោយគ្មានសំណងស្របច្បាប់។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលើកលែងទោសអន្តរជាតិ អំពាវនាវឱ្យប្រទេសបារាំង និងជប៉ុន ដែលជាសហប្រធាននៃគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលអន្តរជាតិសម្រាប់ការការពារ និងអភិវឌ្ឍន៍រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរ (ICC Angkor) ផ្អាកការឧបត្ថម្ភបន្ថែមទៀតដល់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា រហូតមានការផ្តល់សំណងសមរម្យ និងយុត្តិធម៌ដល់គ្រួសាររងគ្រោះដែលបានបង្ខំឱ្យចាកចេញពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរទៅតាមច្បាប់។
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយនេះ ស្នើឱ្យអង្គការយូណេស្កូ និងម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិនានា ចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ក្នុងការផ្តល់លំនៅឋាន និងអនាម័យឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ពលរដ្ឋដែលត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅទៅទីតាំងថ្មីនេះ ព្រោះថាការអះអាងរបស់អគ្គនាយកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក ហង្ស ពៅ ជុំវិញបញ្ហានេះ គឺជាពាក្យភូតកុហកប៉ុណ្ណោះ។ ជាងនេះទៀត អង្គការយូណេស្កូ និងម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិ ក៏មិនត្រូវសម្រេចចិត្តដោយផ្អែកតែទៅលើរបាយការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលតែមួយមុខនោះដែរ។
របាយការណ៍នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ត្រូវបានបណ្តេញឱ្យទៅរស់នៅទីតាំងថ្មីក្រោមលេសស្ម័គ្រចិត្ត ដោយទទួលសំណងបន្តិចបន្តួចពីរដ្ឋាភិបាលកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
ក្នុងសន្និសីទអន្តររដ្ឋាភិបាលលើកទី៤ ស្ដីពីការអភិរក្សរមណីយដ្ឋានអង្គរ ដែលរៀបចំឡើងនៅទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់យូណេស្កូ ទីក្រុងប៉ារីស កាលពីអំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានបញ្ចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនកម្រាស់ជិត ១០០ទំព័រ (៩៤ទំព័រ) ដែលមានចំណងជើងថា «គ្មានអ្នកណាចង់ចាកចេញពីផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួននោះទេ»។
របាយការណ៍នេះបានរៀបរាប់អំពីការជម្លៀសពលរដ្ឋក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរដោយបង្ខំ និងបានដាក់សំណើជាច្រើនទៅម្ចាស់ជំនួយ រួមទាំងអង្គការយូណេស្កូ ឱ្យពិនិត្យឡើងវិញចំពោះរបាយការណ៍មិនប្រក្រតីរបស់រដ្ឋាភិបាលលើបញ្ហានេះ។
ក្រោយការលាតត្រដាងរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងក្នុងពិធីជួបជាមួយពលរដ្ឋរស់នៅភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក និងតំបន់ពាក់ស្នែង ដែលបានជម្លៀសចេញពីតំបន់អង្គរលើកទី១ ក្រោយឡើងកាន់តំណែងកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ថា មិនយូរទេ រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោកនឹងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯកនេះឱ្យរីកចម្រើនទៅជាទីក្រុងមួយដ៏ទំនើប។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បែបនេះ ក៏មិនបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋដែលបានជម្លៀសចេញទាំងនោះមានទំនុកចិត្តដែរ ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាឪពុករបស់លោក ក៏ធ្លាប់អួតពីការអភិវឌ្ឍតំបន់រុនតាឯក និងតំបន់ពាក់ស្នែង នេះដែរ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ អំឡុងពេលដែលអាជ្ញាធរកំពុងជម្លៀសពលរដ្ឋទាំងនេះ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ តំបន់ទាំងពីរនេះមិនមានការអភិវឌ្ឍអ្វីទាំងអស់ ប៉ុន្តែអ្វីដែលពលរដ្ឋក្នុងតំបន់នេះទទួលបាន គឺត្រឹមតែជាការសន្យារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីដែលជាកូនប្រុសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានអះអាងកាលពីចុងឆ្នាំ២០២២ ថា លោកនឹងរៀបចំឃុំរុនតាឯក ឱ្យក្លាយជាទីក្រុងទាន់សម័យមួយ គឺក្រុងរុនតាឯក ដែលជាភូមិអភិវឌ្ឍន៍ មិនមែនជាជនបទទៀតទេ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នេះមានជីវភាពធូរធារទៅថ្ងៃមុខ។
ប៉ុន្តែផ្ទុយពីស្ថានភាពដែលលោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងនោះ គឺរហូតដល់ពេលនេះ ស្ថានភាពនៅឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង នៅតែជាទីវាលមួយដែលមានផ្ទះពលរដ្ឋតូចៗធ្វើពីកូនឈើប្រក់ដំបូលស័ង្កសី ត្រូវខ្យល់បក់ប៉ើងរយីករយាក និងទឹកលិចនៅរដូវភ្លៀងនៅឡើយ ខណៈពលរដ្ឋដែលរស់នៅទីនោះភាគច្រើនមិនមានមុខរបរពិតប្រាកដទេ ចំណែកពលរដ្ឋខ្លះទៀតដោយសារតែជួបការលំបាកលើជីវភាពខ្លាំងពេក ក៏សម្រេចចិត្តលក់ដីដែលខ្លួនទទួលបានពីការដោះដូរនោះ ទៅរស់នៅកន្លែងផ្សេងៗ ជាដើម។
ពលរដ្ឋដែលបានផ្លាស់ទីលំនៅពីតំបន់អង្គរទៅរស់នៅឃុំរុនតាឯក និងឃុំពាក់ស្នែង ធ្លាប់ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ចាប់តាំងពីពួកគាត់មករស់នៅទីនោះ គឺមានការលំបាកគ្រប់បែបយ៉ាង ព្រោះថាទីនេះគឺឆ្ងាយពីទីប្រជុំជន មុខរបរចាស់ក៏បាត់បង់ មុខរបរថ្មីក៏បើកមិនចេញ ខណៈគ្រួសារខ្លះបានយកប័ណ្ណក្រីក្រទៅបញ្ចាំយកប្រាក់ដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព ស្របពេលដែលបំណុលធនាគារក៏កាន់តែកើនឡើង ក្នុងនោះ ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានចាក់សោទ្វារទុកចោល ដោយគ្រាន់តែដាក់តាំងលេខទូរសព្ទសម្រាប់ទំនាក់ទំនងនៅលើជញ្ជាំងប៉ុណ្ណោះ៕