អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាចនាំគ្រោះថ្នាក់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជាដូចកាលពីសម័យ ប៉ុល ពត ដោយសារតែមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកនៅកំពង់ផែរាម ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និងព្រែកជីកហ្វូណន ដែលលាតសន្ធឹងតាមខេត្តទាំង ៤ នៅប្រទេសកម្ពុជា គឺជាផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិនកុម្មុយនីស្ត ដើម្បីវាតទីភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងតំបន់អាស៊ី។
អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី សរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី២១ ឧសភា នេះថា គម្រោងជីកព្រែកហ្វូណនដែលតភ្ជាប់ពីទីក្រុងភ្នំពេញទៅកាន់សមុទ្រ មិនត្រឹមតែអាចនាំគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន និងជីវភាពរស់នៅប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទេ តែថែមទាំងជាទីតាំងបម្រើផលប្រយោជន៍យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិនកុម្មុយនីស្ត ដែលត្រូវការពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនឱ្យដល់ឈូងសមុទ្រថៃ ដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវ និងប្រទេសកម្ពុជា ថែមទៀត ខណៈដែលកម្ពុជាជាប្រទេសស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលចិនទៅហើយនោះ។
ប្រភពដដែលបានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាចនាំគ្រោះថ្នាក់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជាដូចកាលពីសម័យ ប៉ុល ពត ដែរ ដែលទៅអែបប្រទេសចិន ដើម្បីឲ្យរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីស្តមួយនេះជួយការពារអំណាចផ្ដាច់ការក្នុងវង្សត្រកូលរបស់ពួកគេ។
អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងរូបនេះបញ្ជាក់ថា មូលដ្ឋានសឹករបស់ចិន នៅកំពង់ផែរាម និងព្រែកជីកហ្វូណន សុទ្ធតែជាឈ្នាន់ដើម្បីបម្រើនយោបាយវាតទីនិយមរបស់ចិនដូចគ្នា ខណៈរបបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានសម្រេចធ្វើតាមសំណើចិនកុម្មុយនីស្តគ្រប់យ៉ាងដែលគ្មានស្មារតីទទួលខុសត្រូវពីផលប៉ះពាល់លើបរិស្ថាន និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចលោក ហ៊ុន សែន បដិសេធដាច់អហង្ការថា ព្រែកជីកហ្វូណន មិនមែនជាគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនដាច់ខាត ហើយព្រែកនេះក៏មិនមានការផ្ដួចផ្ដើមពីរដ្ឋាភិបាលចិនដែរ ខណៈការចោទប្រកាន់ថាព្រែកនេះបម្រើឱ្យកងទ័ពជើងទឹកចិន គឺជារឿងមិនពិតទាំងអស់។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា កម្ពុជាត្រូវតែអនុវត្តគម្រោងព្រែកជីកនេះឱ្យខាងតែបាន ហើយលោកក៏បានស្នើទៅរាជរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យបើកការដ្ឋានសាងសង់ព្រែកនេះឱ្យបានកាន់តែឆាប់ដែរ ព្រោះកម្ពុជាមិនមានអ្វីត្រូវរង់ចាំទៀតនោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជុំវិញការសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណននេះ គេមិនទាន់ឃើញរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញអំពីផែនការសាងសង់តម្លាភាពស្របតាមច្បាប់ណាមួយនៅឡើយទេ រហូតដល់ពេលនេះ ដូចជា ការដាក់ឱ្យដេញថ្លៃ ការជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុនវាយតម្លៃ និងការកំណត់តម្លៃសាងសង់ ជាដើម។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិកម្ពុជា បានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃចន្ទ ដើមសប្តាហ៍នេះថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើរដ្ឋាភិបាលចិន ចំពោះការសាងសង់ព្រែកហ្វូណននេះ។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ការសម្រេចដោយស្ងាត់ៗពីរាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរកន្លងមក ដូចជា ការជ្រើសយក China Road and Bridge Corporation (CRBC) ឬ “សាជីវកម្មថ្នល់ និងស្ពានចិន” ក្នុងកិច្ចសហការទម្រង់ BOT ចំពោះការសាងសង់ព្រែកនេះ ជាដើម សុទ្ធសឹងតែជាដើមចមនាំទៅដល់ការសង្ស័យទាក់ទិននឹងការបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យកងទ័ពចិនទាំងអស់ ព្រោះថាវត្តមានជនជាតិចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តកោះកុង ដែលជាផ្នែកនៃកម្មវិធីផ្លូវមួយខ្សែក្រវាត់មួយរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ជាភស្តុតាងមួយយ៉ាងច្បាស់ដែលអាចនាំទៅរកការផ្សារភ្ជាប់គ្នាជាមួយគម្រោងព្រែកជីកនេះ។
កាលពីដើមខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងឥណទានជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជនចិន ដើម្បីសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនក្នុងអំឡុងខែកក្កដា ឬខែសីហា ខាងមុខនេះ។
ទុនវិនិយោគដែលគ្រោងចំណាយលើការសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន គឺមានចំនួនប្រមាណជា ១៧០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយក្រុមហ៊ុនចិន នឹងគ្រប់គ្រងព្រែកជីកហ្វូណនប្រមាណជា ៥០ឆ្នាំដូចគម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿនពីភ្នំពេញទៅខេត្តព្រះសីហនុ និងគម្រោងព្រលានយន្តហោះខេត្តសៀមរាប ដែរ ព្រោះគម្រោងទាំងនេះគឺស្ថិតក្នុងទម្រង់ BOT ដូចគ្នា។
គួររំឭកទៀតថា ក្រុមហ៊ុនចិនធំៗមិនមែនជាក្រុមហ៊ុនឯកជនសុទ្ធសាធ ១០០% នោះឡើយ។ ក្រុមហ៊ុន China Road and Bridge Corporation (CRBC) យកទុនឧបត្ថម្ភដោយសហគ្រាសរដ្ឋដ៏ធំមួយឈ្មោះ Chinese Communications Construction Company (CCCC)។
អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍កម្ពុជាលោក សុខ សុគន្ធ បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការសង់ព្រែកជីកហ្វូណន មិនមែនគ្រាន់តែដើម្បីបញ្ឈប់ការពឹងច្រមុះវៀតណាម ដកដង្ហើមទេ ប៉ុន្តែគឺជាការងាកទៅរកការពឹងច្រមុះចិន ដើម្បីដកដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាវិញប៉ុណ្ណោះ ហើយបំពង់ខ្យល់ដង្ហើមដែលកម្ពុជាខ្ចីពីចិន ទំនងជាច្រើនជាងខ្ចីពីវៀតណាម ទៅទៀត៕