អ្នកឃ្លាំមើលព្រមានថា ការកាត់ទោសប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ពីបទក្បត់ជាតិ ហាក់បង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងលើកតម្កើងនីតិរដ្ឋ និងប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែការពិត គឺអំពើបំផ្លាញនីតិរដ្ឋ បំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ ជាន់ពន្លិចសិទ្ធិមនុស្ស និងការបំផ្លាញប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់កម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋលោក គឹម សុខ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី២៤ ឧសភា នេះថា ការចោទប្រកាន់លោក កឹម សុខា និងរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមធំបំផុតរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការអនុវត្តផែនការបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ព្រោះថាបើមានវត្តមានបក្សប្រឆាំង នោះផែនការបន្តអំណាចត្រកូលហ៊ុន នឹងត្រូវបរាជ័យទាំងស្រុង។
លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ចាប់តាំងពីលោក កឹម សុខា ត្រូវចាប់ឃុំខ្លួន ហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ពីការដឹកនាំបែបពហុបក្ស មកជាឯកបក្ស ដែលផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទាំងស្រុង។ លោកបន្ថែមថា ការដឹកនាំប្រទេសដោយឯកបក្សរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកន្លងមក គឺជាទង្វើរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលមិនអាចប្រកែកបានឡើយ។
អ្នកវិភាគរូបនេះបញ្ជាក់ថា វិបត្តិក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលបានលេចចេញគ្រប់ទម្រង់ និងគ្រប់រូបភាព គឺដោយសារអវត្តមានបក្សប្រឆាំង ក្នុងនោះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏អាចអនុវត្តផែនការក្តោបក្តាប់អំណាចបន្តពូជតាមអំពើចិត្តរបស់គាត់ដែរ ដូចជា ការកែច្បាប់ផ្សេងៗ ការកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងការតែងតាំងកូនប្រុសរបស់គាត់ឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពីខ្លួនគាត់ ជាដើម។
លោក គឹម សុខ បញ្ជាក់ថា ពិតមែនតែផែនការកម្ចាត់បក្សប្រឆាំង និងផែនការរក្សាអំណាចបន្តពូជត្រកូលរបស់គាត់បានសម្រេច ប៉ុន្តែផលប្រយោជន៍របស់កម្ពុជា និងពលរដ្ឋខ្មែរ បានបាត់បង់ទាំងស្រុង។ ជាក់ស្តែង ដូចជា ការបាត់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិក ការកំណត់ព្រំដែនដែលគ្មានបក្សប្រឆាំងចូលរួម និងការខ្ចីបុលពីប្រទេសចិន ដោយគ្មានតម្លាភាព ជាដើម ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចុះទាំងប្រជាធិបតេយ្យ និងសេដ្ឋកិច្ចដូចសព្វថ្ងៃនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សាលាឧទ្ធរណ៍បានបើកសវនាការលើកទី៩ លើសំណុំរឿងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ក្នុងនោះតុលាការបានច្រានចោលសំណើរបស់សហមេធាវីរបស់លោក ដែលស្នើសុំឱ្យមានការកោះហៅមន្ត្រីនគរបាលមកបំភ្លឺជុំវិញការចាប់ខ្លួនអតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះកាលពីឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅនោះ។
សហមេធាវីការពារក្តីលោក កឹម សុខា គឺអ្នកស្រី ម៉េង សុភារី អះអាងក្រោយបញ្ចប់សវនាការភ្លាមៗថា រឿងសំខាន់ក្នុងសវនាការនេះ គឺការចាក់សំឡេងលោក កឹម សុខា ដោយកាត់ជាកំណាត់ៗដែលធ្វើឱ្យបាត់ខ្លឹមសារដើម។
មេធាវីរូបនេះអះអាងថា ការធ្វើបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យសំឡេងកាត់តនោះបង្កើតទៅជាអត្ថន័យផ្សេងទៅវិញ ដូចជា ការកាត់សំឡេងលោក កឹម សុខា ទាំងអស់ ហើយទុកតែពាក្យដែលនិយាយថា យុទ្ធសាស្ត្រ និងយកទៅភ្ជាប់ជាមួយពាក្យ យូហ្គោស្លាវី ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការភាន់ច្រឡំថា លោក កឹម សុខា ប្រើយុទ្ធសាស្ត្រយូហ្គោស្លាវី ជាដើម។
ចំណែកសហមេធាវីមួយរូបទៀត គឺលោក ផែង ហេង ក៏បានលើកឡើងដែរថា លោក កឹម សុខា នៅតែប្រកាន់ជំហរដដែលថា គាត់មិនបានក្បត់ជាតិ នាំបរទេសមកឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា ឬកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស ឬផ្តល់មធ្យោបាយជាសព្វាវុធ និងព័ត៌មានចារកម្មណាមួយឱ្យដល់រដ្ឋបរទេសណាមួយឡើយ។
ដោយឡែកនាយកអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត លើកឡើងនាពេលនោះដែរថា ក្នុងសវនាការនេះ តុលាការបានត្រឹមតែអានកំណត់ដ៏វែងអន្លាយ និងបដិសេធសំណើរបស់សហមេធាវីរបស់លោក កឹម សុខា ចំពោះការស្នើឱ្យកោះហៅមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌មកបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា កាលពី ៧ឆ្នាំមុនប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អ៊ុំ តារាវុទ្ធី សរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ថា ពិតជាអយុត្តិធម៌ខ្លាំងណាស់ចំពោះបុគ្គលស្អាតស្អំ និងស្លូតត្រង់ដូចជាលោក កឹម សុខា។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា មេដឹកនាំនយោបាយ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាអហិង្សានិយម បែរជាត្រូវរងនូវការចោទប្រកាន់ពីបទក្បត់ជាតិទៅវិញ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះបញ្ជាក់ថា បើការចោទប្រកាន់នេះពិតជាត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌មែន នោះតុលាការមិនត្រូវបដិសេធសំណើសុំឲ្យមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ដែលបានចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ចូលរួមក្នុងដំណើរការស៊ើបអង្កេតនេះទេ ដើម្បីតទល់គ្នាចំពោះមុខច្បាប់។
ក្នុងសវនាការលើកទី១ លើសំណុំរឿងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា សាលាឧទ្ធរណ៍ក្រុងភ្នំពេញ បានសម្រេចថា នឹងបើកសវនាការលើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ត្រឹមតែចំនួន ៩ដងប៉ុណ្ណោះ គឺត្រូវធ្វើឡើង ២ដងក្នុង ១ខែ នៅរៀងរាល់ព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សវនាការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា នេះ គឺជាសវនាការលើកទី៩ ហើយ ប៉ុន្តែតុលាការថ្នាក់កណ្តាលមួយនេះមិនបានបញ្ចប់ត្រឹមនេះទេ ប៉ុន្តែបែរជាសម្រេចបន្តបើកសវនាការលើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ទៅសវនាការលើកទី១០ នៅដើមខែមិថុនា បន្តទៀតទៅវិញ៕