ថ្ងៃពុធ ទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ ជាខួប ៨ឆ្នាំនៃឃាតកម្មកណ្តាលថ្ងៃនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ដំណឹងដ៏តក់ស្លុតមួយត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតៗគ្នាក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកវិភាគ និងអ្នកឃ្លាំមើល រហូតដល់ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ ថាកុលបុត្រខ្មែរស្នេហាជាតិមួយរូប គឺបណ្ឌិត កែម ឡី កំពុងដេកស្លាប់ក្នុងថ្លុកឈាមដ៏សែនរន្ធត់ ដោយសារគ្រាប់កាំភ្លើងឃាតករផ្តាច់ជីវិតនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ វេលាម៉ោង ៩:៤៤នាទីព្រឹក។
ខណៈនេះ យុត្តិធម៌ក៏បានស្លាប់ទៅជាមួយលោកដែរ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ យុត្តិធម៌ពិតសម្រាប់ជីវិតជនរងគ្រោះខ្មែរឯទៀត ក៏ស្ថិតនៅឆ្ងាយសង្វែងដូចជើងមេឃដូច្នោះ។
ក្នុងខួប ៨ឆ្នាំនៃការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី សាធារណជននៅតែគិតថា ឃាតករពិតដែលបានបាញ់សម្លាប់រូបលោកដោយផ្ទាល់ នៅតែមានសេរីភាពក្រៅច្បាប់នៅឡើយ ខណៈឃាតករសិប្បនិម្មិត ត្រូវបានកាត់ទោសដាក់គុកមួយជីវិតទាំងអយុត្តិធម៌ ចំណែកក្រុមគ្រួសារ និងសាច់ញាតិបណ្ឌិត កែម ឡី ក៏រងនូវភាពអយុត្តិធម៌អស់រយៈពេល ៨ឆ្នាំដូចគ្នាដែរ។
ជុំវិញថ្ងៃខួបនៃការស្លាប់របស់បណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកនយោបាយ អ្នកវិភាគ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម អង្គការសង្គមស៊ីវិល នាំគ្នាបង្ហោះសារព្រោងព្រាតលើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ សរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី១០ កក្កដា នេះថា លោកនៅតែមិនជឿថា បណ្ឌិត កែម ឡី ជំពាក់លុយឃាតករឈ្មោះ អឿត អាង ចំនួន ៣០០០ដុល្លារនោះទេ។ លោកក៏មិនជឿដែរថា អឿត អាង ចំណាយលុយទិញកាំភ្លើងតម្លៃជាង ៣០០០ដុល្លារសម្រាប់បាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ដែរ។
បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បញ្ជាក់ថាជារឿងដែលមិនសមហេតុផលទាល់តែសោះនៅពេលដែល អឿត អាង ឃើញបណ្ឌិត កែម ឡី នៅហាងស្តារម៉ាត-កាល់តិច ហើយមិនចូលទៅទារលុយជំពាក់ បែរជាទៅលួចបាញ់សម្លាប់គាត់ពីក្រោយខ្នងទៅវិញ ដែលចម្ងល់ទាំងនេះ អាជ្ញាធរមានមុខនាទីត្រូវតែបំភ្លឺជូនប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ៗគ្នា។
ចំណែកឯតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អ៊ុំ សំអាន សរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី១០ កក្កដា នេះដែរថា ៨ឆ្នាំមកនេះ យុត្តិធម៌ដូចនៅជើងមេឃសម្រាប់ក្រុមគ្រួសារបណ្ឌិត កែម ឡី។ លោកថា អ្នកបញ្ជានៅពីក្រោយឃាតកម្មនេះ ក៏មិនត្រូវបានវែកមុខដែរ ហើយដោយសារតែបែបនេះ បានបង្កទៅជាការសង្ស័យថា អ្នកបញ្ជានៅពីក្រោយខ្នងនៃអំពើឃាតកម្មនេះ គឺជាអ្នកមានអំណាចនៃរបបត្រកូលហ៊ុនផងដែរ។
ដោយឡែកសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ បង្ហោះសារលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃខួប ៨ឆ្នាំនៃការស្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ដែរថា វីរភាពរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី នឹងដក់ជាប់នៅក្នុងដួងចិត្តកូនខ្មែររហូត ទោះជាមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើពួកគេដោយការចាប់ចងដាក់គុកយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មិនបានធ្វើឲ្យពួកគេចុះចាញ់ដែរ។
រីឯមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃខួបនេះដែរថា ៨ឆ្នាំហើយដែលពួកគេនៅតែរង់ចាំយុត្តិធម៌ចំពោះឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី។ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អំពាវនាវឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបើកការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ និងជឿទុកចិត្តបាន ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ឱ្យក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ។
អ្នកលេងបណ្ដាញសង្គមខ្លះលើកឡើងថា ការបាត់បង់បណ្ឌិត កែម ឡី គឺជាការបាត់បង់ធនធានមនុស្សដ៏ធំធេង និងបានធ្វើឱ្យខ្មែររាប់លាននាក់សោកស្តាយជាពន់ពេក។ ប្រភពដដែលត្អូញត្អែរថា សង្គមខ្មែរពិតជាតូច រហូតមិនអាចដាក់មនុស្សម្នាក់ដែលឈឺឆ្អាលនឹងប្រទេសជាតិខ្លួនឯង។
នៅថ្ងៃខួប ៨ឆ្នាំនេះ សកម្មជន យុវជន ព្រះសង្ឃ ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងសមាជិកក្រុមគ្រួសារសកម្មជនដែលកំពុងជាប់ឃុំ បានជួបជុំគ្នានៅស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិចស្តុបបូកគោ ដើម្បីធ្វើពិធីហែក្បួនរម្លឹកខួប ៨ឆ្នាំនៃការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី។ ពួកគេអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី និងស្នើសុំឱ្យមានការដោះលែងសកម្មជន យុវជន និងសកម្មជនបរិស្ថានឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញផងដែរ។
បណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់ចំនួន ៣គ្រាប់ក្នុងហាងស្តារម៉ាតនៃស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) ត្រង់ចំណុចស្តុបបូកគោខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ បណ្តាលឱ្យបាត់បង់ជីវិតនៅនឹងកន្លែងស្ថិតក្នុងសម្លៀកបំពាក់អាវយឺតពណ៌ក្រហម និងខោសាច់ក្រណាត់ពណ៌ខ្មៅ ដែលប្រឡាក់ទៅដោយឈាមដែលកំពុងហូរចេញពីរាងកាយរបស់លោកគួរឱ្យរន្ធត់។
អំពើឃាតកម្មនេះ បានកើតឡើងត្រឹមតែ ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីបណ្ឌិត កែម ឡី លាតត្រដាងផែនការលក់ជាតិ និងការគ្រប់គ្រងជំនួញក្នុងប្រទេសកម្ពុជាស្ទើរតែទាំងអស់ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់រាប់រយពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិករបស់បក្ខពួក និងក្រុមគ្រួសារត្រកូល «ហ៊ុន» តាមសេចក្តីរាយការណ៍ពីអង្គការគ្លប៊ល វីនេស (Global Witness)។
សេចក្តីរាយការណ៍នោះរកឃើញថា សាច់ញាតិរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចំនួន ២៧នាក់បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនជាច្រើនដែលមានទំហំទឹកប្រាក់រាប់រយពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក រួមទាំងផែនការលក់ជាតិក្រោមរូបភាពវិនិយោគជាច្រើនផ្សេងៗទៀតផងដែរ៕