វេណេហ្ស៊ុយអេឡា ជាប្រទេសមួយនៅអាមេរិកខាងត្បូង។ ប្រទេសដែលជាជង្រុកប្រេងដ៏ធំមួយនេះធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ ចាប់តាំងពីលោក នីកូឡាស ម៉ាឌុយរ៉ូ ឡើងកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីជំនួសជនកុម្មុយនីស្ត ហ៊ុងហ្គូ ឆាវេស នៅឆ្នាំ២០១៣។
លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ពង្រឹងអំណាចយ៉ាងណែនក្នុងដៃភ្លាមជាមួយនឹងការចាត់វិធានការបោសសម្អាតក្រុមប្រឆាំង។ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដែលមានឱកាសផ្ដួលលោកពីអំណាច ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ឬចាត់វិធានការឱ្យរត់ចោលប្រទេស។ ឥឡូវ ប្រទេសនេះបានកំពុងធ្លាក់ក្នុងការបះបោរម្ដងទៀតហើយ។
ប្រជាជនរាប់សែននាក់ រួមនឹងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង បានចេញតវ៉ាតាមដងវិថីនានានៅរដ្ឋធានីការ៉ាកាស និងទីក្រុងជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេស ប្រឆាំងនឹងលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលត្រូវបានក្រុមប្រឹក្សាជាតិបោះឆ្នោតនៃប្រទេសវេណេហ្ស៊ុយអេឡា ប្រកាសថាជាអ្នកឈ្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៨ កក្កដា។
ក្រុមតវ៉ាបានទាមទារថា បេក្ខជនដែលឈ្នះឆ្នោតពិតប្រាកដ គឺលោក Edmundo Gonzalez Urrutia។
ក្រុមប្រឆាំងបានហៅលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ និងក្រុមប្រឹក្សាជាតិបោះឆ្នោត ថាបានលួចបន្លំការបោះឆ្នោតព្រោះតែមានផែនការបំភាន់តួលេខសម្រាប់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ខណៈការរាប់សន្លឹកឆ្នោតបានត្រឹមតែ ៨០% ស្រាប់តែលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ប្រកាសថាលោកជាអ្នកឈ្នះឆ្នោត ដែលនាំឱ្យក្រុមប្រឆាំងប្រកាសទាត់ចោលលទ្ធផលបោះឆ្នោត។
តាមបណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មាន PBS News ការតវ៉ាបានផ្ទុះពេញប្រទេស ហើយក៏មានផ្ទុះកុបកម្មវាយប្រតប់គ្នារវាងកុបករ និងសមត្ថកិច្ចប៉ូលិស ដែលបណ្ដាលឱ្យស្លាប់មនុស្ស។ កាលពីថ្ងៃពុធ ទី៣១ កក្កដា មនុស្ស ១២នាក់ស្លាប់។ បាតុករជិត ៨០០នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមបាតុករក៏បានវាយទម្លាក់រូបសំណាកជនកុម្មុយនីស្តដ៏កំពូលបំផុត លោក ហ៊ុងហ្គូ ឆាវេស ដែលរដ្ឋាភិបាលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បានហៅថាជាវីរបុរសរបស់ខ្លួន។
តែពេលនេះ កម្លាំងប្រឆាំងមិនចុះថយឡើយ។ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ២រូបដ៏មានប្រជាប្រិយបំផុត បានចេញមុខដឹកនាំការតវ៉ានៅរដ្ឋធានីការ៉ាកាស។ អ្នកស្រី Maria Corina Machado ជាមេក្រុមបក្សប្រឆាំងដែលរបបលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ចេញច្បាប់មិនឱ្យឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត បានឡើងលើរថយន្តជាមួយលោក Edmundo Gonzalez Urrutia ដែលជាគូប្រជែងនឹងលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ។ ពួកគាត់បានស្រែកប្រឆាំងនឹងជ័យជម្នះរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដោយហៅថាជាជោគជ័យក្លែងក្លាយកើតចេញពីការលួចបន្លំការបោះឆ្នោត។
មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងទាំង ២រូបនេះនៅតែទាមទារថា លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ មិនត្រូវតោងអំណាចទៀតនោះទេ។ អ្នកស្រី Maria Corina Machado នៅតែសន្យានៅជាមួយប្រជាជនដែលចេញមុខប្រឆាំងនឹងជ័យជម្នះក្លែងក្លាយរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលអ្នកស្រីថានៅជាមួយប្រជាជនដើម្បីប្រជាជន។
ប្រទេសជាច្រើនបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នបោះឆ្នោតជាតិវេណេហ្ស៊ុយអេឡា បង្ហាញភាពស្មោះត្រង់ដោយគោរពឆន្ទៈរបស់ប្រជាជន។ ប្រទេសលោកខាងលិច សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលកំពុងប្រើហិង្សាបង្ក្រាបអ្នកតវ៉ា។
រដ្ឋមន្ត្រីកិច្ចការនយោបាយការបរទេសអឺរ៉ុប លោក Josep Borrell បានទាមទារឲ្យរាប់សន្លឹកឆ្នោតឡើងវិញ។ លោកទាមទារថាការរាប់សន្លឹកឆ្នោតត្រូវបង្ហាញជាសាធារណៈ បើពុំនោះទេ សហភាពអឺរ៉ុប មិនទទួលយកលទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះទេ។ លោកព្រមានថា សហភាពអឺរ៉ុប នឹងបន្តដាក់ទណ្ឌកម្មថែមទៀត។
ប្រទេសប្រេស៊ីល ក៏ទាមទារឲ្យវេណេហ្ស៊ុយអេឡា បង្ហាញរបាយការណ៍លម្អិតស្ដីពីការរាប់សន្លឹកឆ្នោត។ ប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីល លោក លូឡា បានសន្ទនាតាមទូរសព្ទជាមួយសមភាគីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន ដែលមេដឹកនាំទាំងពីរបានប្រកាន់ជំហរដូចគ្នាជំរុញឲ្យវេណេស៊ុយអេឡា បង្ហាញសុក្រឹតភាពនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ប្រធានាធិបតីកូឡំប៊ី Gustva Petro បានប្រកាសចូលរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ ប្រឆាំងការលួចបន្លំការបោះឆ្នោតដែលនាំឱ្យតំបន់អាមេរិកឡាទីនជួបវិបត្តិ។
ចំណែកក្រុមប្រទេសឧស្សាហកម្មជឿនលឿន G-7 ដែលមានប្រទេសកាណាដា បារាំង អាល្លឺម៉ង់ អ៊ីតាលី ជប៉ុន អង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានទាមទារឱ្យសើរើសន្លឹកឆ្នោតឡើងវិញ។
ប្រទេសក្នុងតំបន់អាមេរិកឡាទីន ចំនួន ៩ប្រទេស បានទាមទារឲ្យរាប់សន្លឹកឆ្នោតឡើងវិញនៅចំពោះមុខអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យ។ ជាមួយគ្នានេះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា សហរដ្ឋអាមេរិក បានទាមទារឱ្យរដ្ឋការលោក ចូ បៃដិន ទទួលស្គាល់ថា ជ័យជម្នះបានទៅលើបេក្ខជនមកពីបក្សប្រឆាំង។
ប្រតិកម្មនឹងប្រទេសក្នុងតំបន់ រដ្ឋាភិបាលលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បានដកមន្ត្រីទូតរបស់ខ្លួនចេញពីប្រទេស ៧ នៅក្នុងតំបន់ ដោយប្រកាសផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតទាំងស្រុង។ ប្រតិកម្មរបស់លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បន្ទាប់ពីប្រទេសប៉េរូ បានទទួលស្គាល់ថាបេក្ខជនបក្សប្រឆាំងគឺជាអ្នកឈ្នះឆ្នោត។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បានប្ដឹងទៅកាន់តុលាការកំពូលឱ្យធ្វើការពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ឡើងវិញលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដែលលោកថាដើម្បីសម្អាតការចោទប្រកាន់ថាលោកឈ្នះឆ្នោតកើតចេញពីការបន្លំការបោះឆ្នោត។
ក្នុងស្ថានភាពនេះ លោក Vladimir Padrino រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិវេណេហ្ស៊ុយអេឡា ប្រកាសពីភក្ដីភាពឥតងាករេចំពោះលោក ម៉ាឌុយរ៉ូ។ ចំណែកប្រធានរដ្ឋសភា លោក Jorge Rodriguez បានអំពាវនាវឲ្យចាប់ខ្លួនមេៗបក្សប្រឆាំងដាក់ពន្ធនាគារ។
តែក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិ បានហៅលទ្ធផលបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅវេណេហ្ស៊ុយអេឡា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៨ កក្កដា ថាជាការវាយសំពងប្រជាធិបតេយ្យដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។
លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ បានឡើងកាន់អំណាចប្រធានាធិបតីមកពីបក្សសង្គមនិយម ជំនួសលោក ហ៊ុងហ្គូ ឆាវេស នៅឆ្នាំ២០១៣ ដែលលោក ឆាវេស ទទួលមរណភាពដោយជំងឺមហារីក។ លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ ដែលក្លាយពីអ្នករត់តាក់ស៊ី សកម្មជនសមាគមអ្នករត់តាក់ស៊ី មកក្លាយជាប្រធានាធិបតី។
បើប្រជាជនវេណេហ្ស៊ុយអេឡា មិនអាចទាញគាត់ទម្លាក់ពីអំណាចបានទេ លោក ម៉ាឌុយរ៉ូ នឹងកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីដែលក្រុមប្រឆាំងចោទថាប្រធានាធិបតីក្លែងក្លាយកើតចេញពីការបន្លំការបោះឆ្នោត នឹងបន្តកាន់អំណាច ៦ឆ្នាំទៀតរហូតដល់ឆ្នាំ២០៣១៕