អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម អះអាងថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សគឺជាកត្តាដ៏ចម្បងនាំទៅដល់ការបញ្ចប់វាសនាដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល ខណៈការបាត់បង់ផលប្រយោជន៍របស់កម្ពុជាដែលនឹងទទួលបានពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ក៏កើតចេញពីការរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋផងដែរ។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី២ កញ្ញា នេះថា ការអនុវត្តវិធានការចាប់ឃុំខ្លួនអ្នកសម្ដែងមតិមិនមែនជាដំណោះស្រាយល្អទេសម្រាប់ប្រទេសប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈរដ្ឋាភិបាលក៏នឹងរងនូវការរិះគន់ពីបណ្តាប្រទេសនានាដែរ។
លោកថា ការចាប់ខ្លួនអ្នកសម្ដែងមតិមានតែបន្ថែមបញ្ហាឱ្យរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង និងប្រទេសកម្ពុជារួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញប៉ុណ្ណោះ ព្រោះក្រសែភ្នែកអន្តរជាតិតែងយកចិត្តទុកដាក់សិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋជានិច្ច។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា ពលរដ្ឋសម្ដែងមតិមិនពេញចិត្តនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលស្របទៅនឹងមាត្រាដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺជាសកម្មភាពស្របច្បាប់ដែលគួរតែត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត។
លោក សេក សុជាតិ បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលមានតួនាទីត្រូវបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះគួរប្រើវិធីសាស្ត្របកស្រាយរាល់ការមិនពេញចិត្តរបស់ពលរដ្ឋត្រឡប់ទៅវិញ ដោយភ្ជាប់នឹងភស្តុតាងដែលខ្លួនដែលមាន ជាជាងការអនុវត្តវិធានការចាប់ខ្លួនអ្នករិះគន់ដែលនាំឱ្យពលរដ្ឋកាន់តែសង្ស័យលើការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅវិញ។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ សមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនថា ការវាយប្រហារឥតឈប់ឈរលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងសកម្មជននានា បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា វឌ្ឍនភាពនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាស្ថិតនៅវែងឆ្ងាយ និងពិបាកសម្រេចបាននៅឡើយ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ មក មានមនុស្សយ៉ាងតិច ៩៤នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីបទរិះគន់ផែនការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម (CLV-DTA) ក្នុងនោះមនុស្សចំនួន ៥៩នាក់ រួមទាំងកុមារផង នៅតែត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយខុសច្បាប់ និងត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរៀបចំផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល និងញុះញង់។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកស្រី Mercy Ch. Barends DPR RI និងជាសមាជិកសភាឥណ្ឌូនេស៊ី លើកឡើងថា ការបង្ក្រាបយ៉ាងរហ័ស និងឃោរឃៅពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសកម្ពុជាលើអ្នករិះគន់ដោយសន្តិវិធីចំពោះគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ត្រីកោណ គឺជាការវាយប្រហារលើមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ប្រធានសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះលែងជាបន្ទាន់នូវអ្នកដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនតាមអំពើចិត្ត និងទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ផងដែរ។
ចំណែកឯសហប្រធានសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស លោក Charles Santiago និងជាអតីតសមាជិកសភាម៉ាឡេស៊ី បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបានដឹកនាំឲ្យចាកឆ្ងាយពីកេរដំណែលនៃការគ្រប់គ្រងបែបផ្ដាច់ការរបស់លោក ហ៊ុន សែន ឡើយ។ លោកថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមិនមែនជាសត្រូវរបស់រដ្ឋទេ ប៉ុន្តែពួកគេគឺជាជើងឯកនៃអនាគតរបស់កម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។
ជាងនេះទៀត សមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកស្រី Arlene Brosas និងសមាជិកសភាហ្វីលីពីន អះអាងថា វិធានការចាំបាច់បំផុត គឺធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរទង្វើដ៏គ្រោះថ្នាក់នេះ និងការពារសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ការរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ នឹងកាន់តែជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញបន្តវាយប្រហារលើសង្គមស៊ីវិល និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបន្ថែមទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រុមអ្នកតស៊ូមតិកម្ពុជា លោក មួង ណារ៉េត លើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាងើបមុខមិនរួចលើឆាកអន្តរជាតិទេ ដោយសារប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋដ៏ស្មុគស្មាញ និងចាក់ស្រេះរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាហេតុនាំឱ្យកេរ្តិ៍ឈ្មោះដ៏អសោចរបស់កម្ពុជាសាយភាយក្លិនអាក្រក់ពេញពិភពលោក។
អង្គការ Freedom House បានចេញសេចក្តីរាយការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ប្រទេសកម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទី៨ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១១ ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ជាប្រទេសល្បីល្បាញខាងគាបសង្កត់សេរីភាពនយោបាយ សេរីភាពបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងបំបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ៕