មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងលើកឡើងថា វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាមិនមែនជារឿងហាស្លាក់ខ្ជាក់ស្លែងរវាងចិន ឬអាមេរិកនោះទេ ប៉ុន្តែជារឿងកម្ពុជាខ្លួនឯងដែលមិនបានគោរពតាមលក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ប៉ុណ្ណោះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោកនៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា នេះថា នៅពេលកម្ពុជាអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសបានត្រឹមត្រូវហើយនោះ គ្មានរដ្ឋបរទេសណាអាចមករំលោភបំពានអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី ឯករាជ្យជាតិ និងអព្យាក្រឹតភាពរបស់កម្ពុជាបានឡើយ ជាពិសេសរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា គឺជារដ្ឋធម្មនុញ្ញឯករាជ្យស្របតាមខ្លឹមសាររបបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សយ៉ាងពេញលេញ។
លោកអះអាងថា សហគមន៍អន្តរជាតិតែងចង់ឃើញកម្ពុជាស្ថិតនៅលើគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានត្រឹមត្រូវផងដែរ ជាពិសេសគឺការបើកលំហសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិឱ្យបានទូលំទូលាយឡើងវិញ និងទម្លាក់ចោលនូវរាល់បទចោទលើមេបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ព្រមទាំងអ្នកទោសនយោបាយ និងអ្នកទោសមនសិការដទៃទៀត។
លោកបញ្ជាក់ថា ដោយសារបញ្ហានៃការរឹតត្បិតសេរីភាពនេះហើយ ទើបបណ្តាលឱ្យកម្ពុជាជួបវិបត្តិទាំងនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរដកខ្លួនមិនរួចបែបនេះ ប៉ុន្តែបើមេដឹកនាំកម្ពុជាព្រមទទួលយកការដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិដោយគ្រាន់តែស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញនោះ ប្រទេសកម្ពុជានឹងអាចបញ្ចប់នូវវិបត្តិដ៏រ៉ាំរ៉ៃនេះបានភ្លាមៗតែម្តង។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីរិះគន់មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជាដែលបានរុញច្រានឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ទៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏សែនស្មុគស្មាញរកស្រាយមិនចេញចាប់តាំងពីការដឹកនាំរបស់ខ្លួនជាង ៤០ឆ្នាំកន្លងមក។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាលពីដើមឆ្នាំ២០២១ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា ក្រោយពីកម្ពុជាត្រូវបានរំដោះចេញផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺពលរដ្ឋមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ ហើយប្រទេសជាតិទាំងមូលមានសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។
លោក ហ៊ុន សែន តែងលើកឡើងពីការប្ដេជ្ញាចិត្តជារឿយៗរបស់លោកថា លោកនឹងមិនយកអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាទៅដូរនឹងជំនួយរបស់បរទេសជាដាច់ខាត ទោះក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ។
បញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបានប្រតិកម្មថា កម្ពុជាអាចដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម សេដ្ឋកិច្ច ជម្លោះនយោបាយបានយ៉ាងល្អប្រសើរតាមមធ្យោបាយគោរពគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដូចចែងក្នុងខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនដែលមានស្រាប់។
ពួកគេសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅពេលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចធានាបាននូវប្រព័ន្ធលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រឹមត្រូវហើយនោះ កម្ពុជាអាចប្រមូលលុយចូលរដ្ឋមិនតិចជាង ១ម៉ឺនលានដុល្លារពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្ម GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និង EBA របស់អឺរ៉ុបនោះទេក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដើម្បីកសាងជាតិ ហើយមិនជំពាក់គុណបរទេសមួយណាថែមទៀតផង បើធ្វើដោយត្រឹមត្រូវមានតម្លាភាព មិនពុករលួយ និងកុំបក្ខពួកនិយមជ្រុលពេកនោះ។
កាលពីចុងឆ្នាំ២០២០ គណៈកម្មការអឺរ៉ុបបានសម្រេចដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០% មិនយកព័ន្ធគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ (everything but arm) ពីកម្ពុជាសម្រាប់ការនាំមុខទំនិញចេញទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប ដែលមានតម្លៃ ១ពាន់លានអឺរ៉ូក្នុង ១ឆ្នាំៗ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរក្រោមការដឹកនាំរបស់ខ្លួនកន្លងមក។
ប៉ុន្តែគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប នៅតែបើកផ្លូវឱ្យកម្ពុជាអាចទទួលបានផលអនុគ្រោះពន្ធនេះវិញ ប្រសិនបើកម្ពុជាធ្វើតាមការទាមទាររបស់ខ្លួននោះ គឺកម្ពុជាត្រូវធានាឱ្យបាននូវការស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ឈប់ការបិទសិទ្ធិសេរីភាពអ្នកតវ៉ាបញ្ចេញមតិជាដើមនោះ៕