កូរ៉េ គឺជាប្រទេសមួយមានជាតិសាសន៍ក្នុងទ្វីបអាស៊ី ដែលកើតមានយូរលង់ណាស់មកហើយ និងជាប្រទេសមានខឿនវប្បធម៌ដ៏ចំណាស់លើទឹកដីអាស៊ីភាគខាងកើត។ ប៉ុន្តែកូរ៉េជាប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះក្រោមសម្ពាធនៃក្រុមមហាអំណាច ជួបតែការបែកបាក់រហូតស្ទើរអស់សង្ឃឹមនឹងការរួបរួមគ្នាឡើងវិញ។
នៅរវាងឆ្នាំ១៩៤៥ ភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាមត្រូវបានបញ្ឈួលឡើងនៅគ្រប់តំបន់អាស៊ី ដែលគេហៅថាសង្គ្រាមខ្ចីដៃរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយនឹងសហភាពសូវៀត ហើយនិងចិន។ សង្គ្រាមនៅគ្រានោះគេហៅម្យ៉ាងថាជាសង្គ្រាមត្រជាក់ ដោយចាប់ផ្ដើមរត់ប្រណាំងសព្វាវុធរវាងប្លុកសេរី និងកុម្មុយនិស្ត។ ដោយភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាមត្រជាក់ឆាបឆេះឡើងនៅពាសពេញអាស៊ី និងពិភពលោក ប្រទេសកូរ៉េដែលពុំអាចបញ្ចៀសសង្គ្រាមនេះបាន ក៏ក្លាយជាទីលានវាយប្រយុទ្ធគ្នាហែកសាច់ឈាមបងប្អូនខ្លួនឯងដែរ។
កូរ៉េខាងជើង ទទួលឥទ្ធិពលពីរបបកុម្មុយនីស្តនៃសហភាពសូវៀតផង និងកុម្មុយនីស្តចិនម៉ៅសេទុងផង ក៏បង្កើតបានក្រុមបដិវត្តន៍ប្រដាប់អាវុធដឹកនាំដោយជីតារបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន គឺមគ្គុទ្ទេសក៍ គីម អ៊ីលស៊ុង។ កូរ៉េខាងត្បូង ជារដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងប្រទេសទាំងមូលដែលមានរដ្ឋាភិបាលកណ្ដាលនៅរដ្ឋធានីសេអ៊ូល ក៏បង្កើនកម្លាំងទ័ពការពាររបបសេរី និងប្រជាធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន។
នៅឆ្នាំ១៩៥០ សង្គ្រាមជាតិសាសន៍ខ្លួនឯងដែលពួកមហាអំណាចកុម្មុយនីស្តសហភាពសូវៀត និងចិននៅពីក្រោយក្រុមផ្ដាច់ខ្លួនកូរ៉េខាងជើង ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយកូរ៉េខាងត្បូង ក៏ផ្ទុះសង្គ្រាមឡើងកាន់តែសន្ធោសន្ធៅជាងឆ្នាំមុនៗទៅទៀត។ អំឡុងពេលនោះ គេដឹងថាមានទ័ពអាមេរិករាប់ម៉ឺននាក់ចូលជួយកងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូង។ រីឯកូរ៉េខាងជើង គេដឹងថាមានកងទ័ពចិនរាប់សែននាក់ចូលជួយ ហើយមានទ័ពសហភាពសូវៀតជាជំនួយទៀតផង។ ទម្រាំនឹងបញ្ចប់សង្គ្រាម គឺកងទ័ពទាំងសងខាងបានស្លាប់រាប់ម៉ឺននាក់។ តែកងទ័ពចិន ជាទ័ពជំនួយផ្ទាល់របស់ទ័ពឧទ្ទាមបំបែកខ្លួនកូរ៉េខាងជើង ស្លាប់ដល់ទៅរាប់សែននាក់ឯណោះ។
ទីបំផុត សង្គ្រាមបងប្អូននឹងគ្នាដែលញុះញង់ដោយពួកមហាអំណាច បានបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៣ ដោយភាគីច្បាំងគ្នាជាតិសាសន៍តែមួយ យល់ព្រមឱ្យមានយុទ្ធសន្តិភាពដែលគេហៅថាយុទ្ធសន្តិភាព ប៉ានមុនយ៉ុម នៅក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ តែបើគេនិយាយអំពីទុក្ខវេទនារបស់ប្រជាជនកូរ៉េ គឺគេត្រូវរំឭកពីសម័យកាលចក្រព័ត្របែបអាណានិគមនិយមគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលបឺតជញ្ជក់យកសេដ្ឋកិច្ចពីលើទឹកដីប្រទេសទន់ខ្សោយ ដែលវាជាដើមចមបង្កឱ្យមានសង្គ្រាមដណ្ដើមទឹកដីគ្នាគ្រប់គ្រង ហើយនាំឱ្យកូរ៉េធ្លាក់ខ្លួនជាប្រទេសក្រោមអាណានិគមរបស់មហាអំណាចជប៉ុន។
លុះដល់ជប៉ុនចាញ់សង្គ្រាម គឺទឹកដីកូរ៉េក៏បានធ្លាក់ចូលក្នុងសេចក្ដីសម្រេចថ្មីតាមបែបអន្តរាគមន៍ក្នុងឆ្នាំ១៩៤៨ ដោយដកហូតទឹកដីអាណានិគមទាំងអស់មកនៅក្រោមសហរដ្ឋអាមេរិក និងអង់គ្លេសគ្រប់គ្រង ក៏ប៉ុន្ដែដើម្បីឈ្នះជប៉ុនផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ គឺអាមេរិកក៏បានព្រមព្រៀងឲ្យសហភាពសូវៀតជួយ និងសន្យាពុះចែកកូរ៉េឱ្យក្លាយជាពីរផ្នែក។ មហាអំណាចទាំងពីរពេលនោះ ក៏ចូលគ្រប់គ្រងផ្នែករដ្ឋបាលដោយយកផ្នែកខាងជើង គឺសហភាពសូវៀតគ្រប់គ្រង និងខាងត្បូងឱ្យទៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រទេសទាំងពីរក៏បានព្រមព្រៀងគ្នាដែរថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះធ្វើឡើងជាបណ្ដោះអាសន្នតែប៉ុណ្ណោះ រហូតដល់មានការបង្រួបបង្រួមប្រទេសទាំងពីរតែម្ដង។ តែការពិត សហភាពសូវៀតចង់យកក្រុងសេអ៊ូល មកនៅក្រោមរបបឧទ្ទាមកុម្មុយនីស្តកូរ៉េខាងជើងថែមទៀត។
នៅឆ្នាំ១៩៤៨ ដដែលនោះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានដាក់សំណើទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោតបង្រួបបង្រួម ក៏ប៉ុន្ដែសហភាពសូវៀតព្រងើយកន្តើយក្នុងរឿងនេះ។
ទីបំផុត ការបោះឆ្នោតប្រារព្ធទៅបានតែខាងកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងការបោះឆ្នោតគាំទ្រអ្នកស្នេហាជាតិ ខណៈនៅកូរ៉េខាងជើង Kim Il-sung ជនកុម្មុយនីស្តក្រហមឆ្អិនឆ្អៅ បានប្រមូលអំណាចរបស់លោកគ្របដណ្ដប់ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង និងមានសហភាពសូវៀតនៅពីក្រោយ។ ទីបំផុត កូរ៉េខាងត្បូងក្រោមខ្នងបង្អែករបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រែឈ្មោះជាសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ ចំណែកឯកូរ៉េខាងជើង ប្រែឈ្មោះថាជាសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតកូរ៉េ។ របបពីរផ្សេងគ្នានៃជាតិសាសន៍តែមួយនេះ បានសម្រេចពុះច្រៀកប្រទេសជាពីរ គឺដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិលដែលផ្ទុះយ៉ាងខ្លាំងរយៈពេលជិត ៤ឆ្នាំ ដោយបិទបញ្ចប់នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៣៥។ នេះហើយជាសមិទ្ធផលនៃសង្គ្រាមសាច់ឈាមជាតិសាសន៍ខ្លួនឯងនៃប្រទេសទឹកដីអាស៊ីខាងកើត។
និយាយអំពីដំណើរដើមទងឡើងវិញទៀត ដោយជឿថាសហភាពសូវៀតនៅពីក្រោយការឈ្លានពាននេះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Harry Truman និងទីប្រឹក្សារបស់លោកបានសម្រេចដើរតាមគោលនយោបាយថ្មីរបស់ខ្លួន គឺមិនអនុញ្ញាតឱ្យកុម្មុយនីស្តរីកដុះដាលក្នុងលោកយើងនេះបានទេ គឺលោកថា បើបណ្ដោយ គឺកូរ៉េនឹងបាត់បង់ ហើយសហភាពសូវៀតនឹងមានដំណើរត្រឹមត្រូវក្នុងការលេបត្របាក់ប្រទេសមួយទៅមួយទៀតបានយ៉ាងងាយ។
ក្រោយមកទៀត សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសប្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិថា ខ្លួនគាំទ្រកូរ៉េខាងត្បូង។ ពេលនោះ អាមេរិកបានដឹកនាំកងកម្លាំងទ័ពរួបរួមទៅដាក់ពង្រាយនៅកូរ៉េខាងត្បូង។ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Truman បន្តថា សង្គ្រាមនៅលើឧបទ្វីបកូរ៉េ គឺជាសញ្ញានៃការប្រយុទ្ធគ្នាជាសកលរវាងលោកខាងលិច និងលោកខាងកើត គឺល្អនិងអាក្រក់ កើតមានក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់នេះហើយ។
ដំបូងឡើយ សង្គ្រាមនេះជាសង្គ្រាមទប់ទល់កុម្មុយនីស្តមិនឱ្យចូលកូរ៉េខាងត្បូងទេ តែវាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ ខណៈកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងដែលពោរពេញដោយមហិច្ឆតាឈ្លានពាន គឺពួកគេមានវិន័យ មានការលុតដំល្អខ្លាំងក្លាជាងកងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូង ស្របពេលដែលកងទ័ពអាមេរិកក៏មិនអាចស៊ាំនឹងអាកាសធាតុក្ដៅ ហើយសើមនៅកូរ៉េផងនោះ ធ្វើឱ្យកងទ័ពកូរ៉េខាងជើងដែលមានទ័ពចិន និងសូវៀតនៅពីក្រោយ គឺទ័ពអាមេរិក ក៏មានការលំបាកវាយលុកលើទ័ពកូរ៉េខាងជើង។ រហូតដល់ចាំរដូវក្ដៅ លោក Truman បានសម្រេចប្ដូរពីសង្គ្រាមការពារទឹកដីពីពួកកុម្មុយនីស្ត ក្លាយទៅជាសង្គ្រាមរំដោះទឹកដីពីពួកកុម្មុយនីស្ត។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះក៏បានជោគជ័យខ្លះក្នុងការវាយយកទឹកដីមកវិញខ្លះពីកងទ័ពកូរ៉េខាងជើង។
ឯក្រុមចិនម៉ៅសេទុងឯណោះ ដោយភ័យខ្លាចមានសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់អាមេរិកហៀរចូលទឹកដីចិន គឺចិនក៏បានចូលរួមនឹងសហភាពសូវៀត ក្នុងការកេណ្ឌកម្លាំងប្រយុទ្ធជួយកូរ៉េខាងជើង ហើយវាយព្រមានអាមេរិកឱ្យចេញពីទន្លេយ៉ាលូ ដែលជាប់ព្រំដែនរវាងកូរ៉េខាងជើង និងចិនផងដែរ។
សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ចង់បញ្ចៀសសង្គ្រាមនឹងចិនផងដែរ។ ទីប្រឹក្សាលោក Truman បានព្យាយាមនិយាយបញ្ចៀសមិនឱ្យមានការបង្ករឿងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ហើយពេលនោះឆ្នាំ១៩៥១ គឺលោក ទ្រូម៉ាន់ បានរៀបចំឱ្យមានជំនួបសន្តិភាពមួយនៅ Panmumjom ទោះសង្គ្រាមនៅតែកើតឡើងក៏ដោយក្ដី គឺពេលនោះក៏មានបទឈប់បាញ់គ្នាកើតមានមួយរយៈដែរ។
តែការវាយប្រយុទ្ធគ្នាក៏ចាប់ផ្ដើមទៀត ហើយការចរចាគ្នាក៏ចាប់ផ្ដើមមានពន្លកបន្តិចៗម្ដងរហូតដល់ថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៥៣ ទើបកូរ៉េទាំងពីរមានយុទ្ធសន្តិភាព ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់គ្នាបណ្ដោះអាសន្ន។
សង្គ្រាមកូរ៉េត្បិតមានរយៈពេលខ្លីក៏ពិតមែន តែសាច់ស្រស់ឈាមស្រស់ជាង ៥លាននាក់ក្លាយជាសាកសពនៅលើសមរភូមិជាតិសាសន៍មួយនេះ។ ១០% នៃពលរដ្ឋកូរ៉េទាំងពីរបានសម្រេចចូលធ្វើកងទ័ព គឺស្លាប់សឹងទាំងអស់។
សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ចំណាយជីវិតកងទ័ពជាង ៤ម៉ឺននាក់ ខណៈចិនស្លាប់កងទ័ពរាប់សែននាក់ ចំណែកសហភាពសូវៀត បានចំណាយអាវុធរាប់ម៉ឺនរាប់សែនឱ្យទៅកូរ៉េខាងជើង និងកងទ័ពចិន។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រទេសទាំងពីរបានប្រកាសស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់សង្គ្រាមជាផ្លូវការជាមួយគ្នា ព្រោះតែយុទ្ធសន្តិភាពដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់គ្នា ពុំមែនជាសន្ធិសញ្ញាបញ្ចប់សង្គ្រាមនឹងគ្នាឡើយ។ ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង មូន ចេអ៊ីន ថ្លែងថា លោកចង់បានកិច្ចព្រមព្រៀងបែបនេះ តែមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង ដែលចង់បានដែរនោះ បានប្រកាសថាលុះត្រាតែអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្តអាមេរិកដកទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចទាំងស្រុងពីប្រទេសកូរ៉េខាងជើងជាមុនសិន៕