គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងចុះបង្រៀនប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានឱ្យគូសសន្លឹកឆ្នោត ឬបោះឆ្នោត ព្រមទាំងចែកថវិកាដើម្បីឱ្យបោះឆ្នោតដល់គណបក្សរបស់ខ្លួនយ៉ាងសកម្ម ស្របពេលនឹងយុទ្ធនាការឃោសនាស្វែងរកសំឡេងឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២។
កូនៗរបស់បុរសខ្លាំងកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកាន់អំណាចគ្រាក់ៗបាននាំគ្នាចុះជួប និងលើកដៃសំពះពលរដ្ឋដល់ក្នុងផ្ទះ រួមទាំងតាមផ្លូវសាធារណៈ ទាំងរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅតាមមូលដ្ឋាននៃខេត្តនីមួយៗ។
ក្រៅពីលើកដៃសំពះ និងចុះជួបហើយ ពួកគេក៏បាននាំគ្នាយកអំណោយដោយមានសារ៉ុង ប៊ីចេង និងថវិកាចន្លោះពី ១ម៉ឺនរៀលទៅ ២ម៉ឺនរៀលឱ្យពលរដ្ឋផងដែរ។
ការផ្ដល់ជាអំណោយនោះ ធ្វើឡើងអំឡុងពេលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន កំពុងធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាស្វែងរកសំឡេងឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ នេះ។
យ៉ាងណាក៏សកម្មភាពចុះយកចិត្តពលរដ្ឋពីសំណាក់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គេសង្កេតឃើញតែអំឡុងពេលបោះឆ្នោតតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែចាប់ពីបោះឆ្នោតរួច គណបក្សនេះមិនអើពើចំពោះការស្នើសុំរបស់ពលរដ្ឋនោះឡើយ។ ជាក់ស្ដែង ដូចជារឿងវិវាទដីធ្លីដែលបានកើតឡើងនៅគ្រប់ខេត្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើកំពុងកើតឡើងខ្លាំងដែរ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលពលរដ្ឋមករកកិច្ចអន្តរាគមន៍ បញ្ហាទាំងអស់នោះមិនត្រូវបានដោះស្រាយទេ។
ក្រៅពីមិនទទួលបានដំណោះស្រាយហើយ ពលរដ្ឋទទួលរងការគំរាមកំហែងសម្លាប់ ដូចជាបាញ់ដោយកាំភ្លើង ការវាយនឹងដំបង ការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ រួមទាំងរងការចោទប្រកាន់ថាជាក្រុមប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា ក្រុមសកម្មជន និងគណៈកម្មការឃុំ-សង្កាត់នីមួយៗនៅទូទាំងប្រទេស កំពុងធ្វើសកម្មភាពចុះជួប និងសួរសុខទុក្ខពលរដ្ឋនៅតាមទីស្នាក់ការភូមិ/ឃុំ ដើម្បីណែនាំពីរបៀបគូសសន្លឹកឆ្នោតដល់មនុស្សចាស់ និងផ្សព្វផ្សាយពីគោលនយោបាយបក្ស ជាដើម។
លោកថា គណបក្សរបស់លោកពុំមានគោលការណ៍ណែនាំឱ្យសកម្មជនរបស់ខ្លួនបង្គាប់ឱ្យពលរដ្ឋណាម្នាក់បោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដោយសន្យាអ្វីមួយនោះឡើយ ដោយគ្រាន់តែបង្រៀនពលរដ្ឋដែលមានវ័យចំណាស់ និងចាស់ជរាពីរបៀបគូសសន្លឹកឆ្នោតឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការពេញចិត្តរបស់ពួកគាត់តែប៉ុណ្ណោះ។
លោក សុខ ឥសាន បន្ថែមទៀតថា ច្បាប់របស់ គ.ជ.ប មិនអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សនយោបាយណាមួយចែកអំណោយ និងលុយក្នុងថ្ងៃយុទ្ធនាការនោះទេ។
បើតាមរបាយការណ៍ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ចេញផ្សាយកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ រកឃើញថា សមាជិកនៃកងកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយចំនួនបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងនោះមានការប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សា និងការគំរាមកំហែង ចាប់ខ្លួន ឬកាត់ទោសអ្នកសារព័ត៌មានដោយអយុត្តិធម៌។
ប៉ុន្តែនៅពេលធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ឆ្នាំ២០២២ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០២៣ ទាំងកូនរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ មានទាំងនគរបាលផងនោះ បាននាំគ្នាចុះជួបពលរដ្ឋដល់ផ្ទះ ដោយបង្រៀនពលរដ្ឋគូសសន្លឹកឆ្នោតដើម្បីបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិនៃអង្គការខុមហ្វ្រែល (Comfrel) លោក កន សាវាង្ស យល់ថា បើសិនជាការបង្រៀនគូសសន្លឹកឆ្នោតនោះប្រាប់មិនឱ្យគាំទ្រគណបក្សដទៃដោយឱ្យមានការសន្យាពីម្ចាស់ឆ្នោត ឬលួងលោម ឬស្បថ ឬគំរាមនោះ គឺខុសច្បាប់។ មួយវិញទៀត បើសិនជាការដែលបានចុះបង្រៀននោះជាមន្ត្រីរាជការដែលកំពុងបំពេញភារកិច្ច ក៏ខុសនឹងច្បាប់ដែរ។
លោកចាត់ទុកការចែកថវិកាដល់អ្នកគាំទ្រ វាជាការទិញទឹកចិត្ត ផ្ទុយនឹងច្បាប់បោះឆ្នោតដែលហាមពីការទិញសន្លឹកឆ្នោតដោយសម្ភារៈ ឬដោយប្រាក់កាស ដូច្នេះការចែកថវិកាក្នុងពេលឃោសនាជាការទិញសន្លឹកឆ្នោត។ លោកថា បើសិនជាមានសកម្មភាពនេះកើតឡើង លោកថា គ.ជ.ប ត្រូវធ្វើការពិនិត្យមន្ត្រីរបស់ខ្លួនឱ្យបានតឹងរ៉ឹងក្នុងតួនាទីដោយស្មើភាព និងតម្លាភាព ជៀសវាងការអនុវត្តមានភាពលម្អៀង។
លោក កន សាវាង្ស បញ្ជាក់ថា ការគូសជ្រើសរើសគណបក្សនយោបាយណាមួយក្នុងបន្ទប់សម្ងាត់ មិនត្រូវបាននរណាម្នាក់ដឹងនោះទេសូម្បីតែផ្កាយរណបរបស់អាមេរិក បើសិនជាអ្នកមិនបានបង្ហាញទៅឱ្យគេដឹងនោះ។ លោកចាត់ទុកការលើកឡើងកន្លងមកដែលថា គេមើលផ្កាយរណបឃើញគូសឱ្យនរណាមួយ នេះជាអំពើបោកប្រាស់ ឬជាសាររបស់អ្នករកចំណេញនយោបាយទេ។
យោងតាមប្រតិទិនដែលចេញដោយ គ.ជ.ប បង្ហាញថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នៅសល់ពេលជាង ១០ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ។ ការបោះឆ្នោតនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២៕