ប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ អំពាវនាវឱ្យគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ស្វែងរកការជួបជជែកគ្នា ដោយសុទ្ធចិត្ត និងស្មារតីជាតិជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីបង្កើតកម្លាំងរួបរួមដ៏មានសក្ដានុពលធំមួយទប់ទល់នឹងការបោះឆ្នោតដ៏អាក្រក់ដែលបានកើតមាននៅអាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ និងឆ្ពោះទៅរកការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមានតាមបំណងប្រាថ្នារបស់ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត។
ប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋ លោក គឹម សុខ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ថា ការបង្កើតកម្លាំងរួបរួមនេះ គួរតែធ្វើឡើងនៅមុនដំណាច់ឆ្នាំ២០២២ នេះ ឬកាន់តែឆាប់កាន់តែល្អ ចៀសវាងការខ្ជះខ្ជាយពេលវេលាដូចពេលដែលក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ។
លោក គឹម សុខ អះអាងថា គណបក្សខ្លះដូចជាគណបក្សភ្លើងទៀន ជាដើម ពីដំបូងបង្ហាញជំហរមិនយល់ស្របនឹងការវាយតម្លៃរបស់ក្រុមការងារវេទិកាពលរដ្ឋឡើយ ប៉ុន្តែនៅទីបំផុត ក្រោយប្រកាសលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត គណបក្សនេះក៏បានទទួលស្គាល់ថា ការបោះឆ្នោតក្នុងអាណត្តិនេះពិតជាអាក្រក់មែន។
ប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋរូបនេះបញ្ជាក់ថា វេទិកាពលរដ្ឋបានធ្វើការកត់សម្គាល់ និងវាយតម្លៃថា ព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា កន្លងទៅនេះ គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្លន់លទ្ធផលបោះឆ្នោត បំភ្លៃឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋដ៏អាក្រក់បំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការបោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ គណបក្សនយោបាយចំនួន ១៦គណបក្ស នាំគ្នាទៅចូលរួមការបោះឆ្នោតជាមួយបក្សកាន់អំណាច បើទោះបីជាមានការអំពាវនាវពីសំណាក់អ្នកឃ្លាំមើល និងអ្នកវិភាគឱ្យមានការរួបរួមគ្នាទាមទារឱ្យមានការកែសម្រួលសមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) មុននឹងពួកគេចូលរួមក៏ដោយ ក៏គណបក្សទាំងនោះនៅតែបន្តចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះដដែល។
ប៉ុន្តែក្រោយប្រកាសលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះ គណបក្សមួយចំនួន ដូចជាគណបក្សភ្លើងទៀន ជាដើម បែរជាប្រកាសថាលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតមិនឆ្លុះបញ្ចាំងឆន្ទៈពលរដ្ឋទៅវិញ បន្ទាប់ពីខ្លួនបានបាត់បង់មេឃុំ និងចៅសង្កាត់យ៉ាងច្រើននៅអាណត្តិនេះ ក្រោយពីខ្លួនសម្រេចបែកចេញពីស្មារតីរួបរួមរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាសម្ពន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនកាលពីអំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ។
ឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ដែលគ្មានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលរួមនៅអាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ នេះ គណបក្សកាន់អំណាចទទួលបានមេឃុំ និងចៅសង្កាត់ជាង ៩៩% ដែលស្មើនឹង ១៦៤៨មេឃុំ-ចៅសង្កាត់ ដែលលទ្ធផលដ៏ខ្ពស់បំផុតមួយដែលគណបក្សនេះមិនធ្លាប់ទទួលបានតាំងពីការបោះឆ្នោតលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០០២។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ប្រាប់សារព័ត៌វីអូឌី ថាលទ្ធផលបោះឆ្នោតបឋមនៅអាណត្តិនេះដូចគ្នាទៅនឹងលទ្ធផលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១២ ដែរ ដែលមិនអាចយកជ័យជម្នះពីបក្សកាន់អំណាចបាន នោះក៏ដោយសារតែចរន្តបែកបាក់របស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកគិតថា ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យក៏នៅតែមិនអាចដណ្តើមប្រជាប្រិយភាពពីគណបក្សកាន់អំណាចបានដដែល បើចរន្តបែកបាក់នេះនៅតែអូសបន្លាយ។
មួយវិញទៀត លោកគិតថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏អាចប្រឈមនឹងការរង្គោះរង្គើការគ្រប់គ្រងអំណាចដែរ បើមិនឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានទៅនឹងកង្វល់របស់សហគមន៍អន្តរជាតិដែលគេចង់ឃើញកម្ពុជាវិលទៅស្ដារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនោះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម បណ្ឌិត មាស នី ត្រូវបានសារព័ត៌មាន VOA ស្រង់សម្ដីកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការបែកបាក់គ្នាក្នុងចំណោមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាហេតុផលចម្បងមួយដែលធ្វើឱ្យបក្សមួយនេះមិនមានការគាំទ្រច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដូចអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៧។
មេឃុំ ២២នាក់របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី និងមេឃុំ ១៨នាក់របស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សក្នុងឆ្នាំ២០១២ បានក្លាយទៅជាមេឃុំ ៤៨៩នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ បន្ទាប់ពីគណបក្សទាំងពីរនេះបានរួបរួមគ្នាបង្កើតទៅជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ប៉ុន្តែក្រោយពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី កែឈ្មោះមកជាគណបក្សភ្លើងទៀន និងបែកចេញពីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សមកចូលរួមបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២២ នេះ ទទួលបានមេឃុំ-ចៅសង្កាត់តែ ៤នាក់ប៉ុណ្ណោះ ខណៈបក្សកាន់អំណាចបានកើនឡើងនូវចំនួនមេឃុំ និងចៅសង្កាត់ស្ទើរតែគ្រប់ឃុំទាំងអស់នៅទូទាំងប្រទេស៕