ក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈដែលសកម្មខាងការការពារព្រៃឈើ បរិស្ថាន និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ប្រកាសកោរសក់នៅថ្ងៃទី១០ កក្កដា ក្នុងពិធីរម្លឹកខួប ៦ឆ្នាំនៃការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ដើម្បីទាមទារឲ្យតុលាការវែកមុខរកឃាតកពិត និងអ្នកនៅពីក្រោយឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏កក្រើកមួយនេះយកមកផ្ដន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់។
សមាជិកយុវជនខ្មែរថាវរៈ កញ្ញា ឈឿន ដារ៉ាវី បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី៦ កក្កដា នេះថា ការប្រកាសកោរសក់នេះក៏ជាការសម្ដែងនូវការដឹងគុណចំពោះវីរភាពរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី ដែលលោកបានលះបង់ជីវិតដើម្បីប្តូរយកសិទ្ធិសេរីភាពជូនសង្គមកម្ពុជារហូតដល់បាត់បង់ជីវិត។
សមាជិកយុវជនខ្មែរថាវរៈរូបនេះអះអាងថា ការកោរសក់នេះក៏ជាសារមួយជំរុញទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យស្វែងរកយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដជូនបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលត្រូវខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់ទាំងកណ្តាលថ្ងៃត្រង់។
កញ្ញាបន្តថា ការកោរសក់នេះក៏ដើម្បីជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលពង្រឹងនូវគុណភាពប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់កម្ពុជាឡើងវិញផងដែរ ដើម្បីធានានូវអាយុជីវិតអ្នកស្នេហាជាតិដែលមានឧត្តមគតិបម្រើជាតិមាតុភូមិនៅថ្ងៃមុខ។
កញ្ញា ឈឿន ដារ៉ាវី បញ្ជាក់ថា ឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនអាចរកឃាតកពិតរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ គឺជាការបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការធានានូវប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងការធានានូវសន្តិសុខសង្គមជូនពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ស្របពេលដែលប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់កម្ពុជាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះបានធ្លាក់ទៅដល់បាតតារាងទៅហើយនោះ។
នៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខនេះ ក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនទៀត បាននាំគ្នាធ្វើពិធីរំឭកខួបនៃមរណភាពរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី ដោយធ្វើពិធីជួបជុំគ្នានៅស្តុបបូកគោ ជាទីតាំងដែលឃាតកបានបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី ដោយការធ្វើពិធីស្មិងស្មាធិ៍ និងកោរសក់ ព្រមទាំងធ្វើពិធីបង្សុកូលនៅផ្ទះសាមគ្គី ស្ថិតក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ប៉ុន្តែពិធីនេះគេមិនទាន់ដឹងថានឹងមានការរារាំងពីអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ឬយ៉ាងណានៅឡើយទេ។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម បណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់នៅកណ្ដាលទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងស្ដារម៉ាតស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច ស្តុបបូកគោ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។ ឃាតកម្មនេះបានកើតឡើងត្រឹមតែ ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីលោកបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយជុំវិញរបាយការណ៍មួយរបស់អង្គការឃ្លាំមើលអន្តរជាតិ (Global Witness) ដែលមានឈ្មោះថា «អាណាចក្រអាជីវកម្មត្រកូល ហ៊ុន នៅកម្ពុជា»។
របាយការណ៍នោះបានលាតត្រដាងពីការក្ដោបក្ដាប់អាជីវកម្មរបស់ក្រុមគ្រួសារលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន យ៉ាងច្រើននៅកម្ពុជា ដែលមានតម្លៃរាប់រយពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះបណ្ឌិត កែម ឡី បានបកស្រាយថា នឹងធ្វើឱ្យមានទំនាស់ផលប្រយោជន៍រវាងអ្នកជំនួញនៅកម្ពុជាដែលរកស៊ីដោយស្មោះត្រង់ជាមួយអ្នកមានអំណាច ដែលកំពុងក្តោបក្តាប់ជំនួញទាំងអស់នៅកម្ពុជា ជាពិសេស គឺគ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន តែម្តង។
ក្រោយឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី សមត្ថកិច្ចបានបង្ហាញឃាតកម្នាក់ដែលមានឈ្មោះថា អឿត អាង ហៅ ជួប សម្លាប់ ក្នុងនោះតុលាការបានផ្ដន្ទាទោសបុគ្គលនោះឱ្យជាប់គុកអស់មួយជីវិត ប៉ុន្តែខ្សែវីដេអូជាភស្តុតាងដែលបានថតជាប់នៅក្នុងហាងស្តារម៉ាតនោះ អាជ្ញាធរមិនបានបង្ហាញដល់សាធារណជននោះទេ ខណៈសំណុំរឿងនេះត្រូវតុលាការបិទបញ្ចប់ទៅហើយនោះ។
អ្នកស្រាវជ្រាវអំពីការអភិវឌ្ឍសង្គមម្នាក់ គឺបណ្ឌិត មាស នី បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីតាមចាប់ខ្លួនបុគ្គលណាម្នាក់ ទោះបុគ្គលនោះរត់ដល់ទីណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកថា ការខកខាននាំខ្លួនអ្នកនៅពីក្រោយឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី នេះ អាចមកពីការអនុវត្តច្បាប់មានស្តង់ដារពីរ ដោយលម្អៀងទៅរកអ្នកមានឥទ្ធិពលខាងនយោបាយ។
បណ្ឌិត មាស នី បន្តទៀតថា បណ្ឌិត កែម ឡី ជាអ្នករូតវាំងនន ហើយពេលខ្លះការលាតត្រដាងនោះធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយខិលខូចខ្លះមិនសប្បាយចិត្ត។ លោកថា បើគ្មានអ្វីកែលំអទេ ការអនុវត្តច្បាប់បែបនេះនឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលលែងទុកចិត្តគ្នា និងជំរុញឱ្យមានការកើនឡើងបញ្ហាសង្គម។
របាយការណ៍ស្ដីពីនីតិរដ្ឋ ឆ្នាំ២០២១ របស់គម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (The World Justice Project) បានលាតត្រដាងថា កម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលដឹកនាំគ្មានតម្លាភាព ពោរពេញដោយការគំរាមកំហែងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ និងការមិនធានាបាននូវប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់ខ្លួនតាមផ្លូវតុលាការ ជាដើម ដែលបានធ្លាក់ទៅក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមាននីតិរដ្ឋអាក្រក់បំផុតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់លេខទី១៣៨ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៣៩ នៅលើពិភពលោក៕