គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា ស្នើដល់បណ្តាមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងឡាយដែលចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ជំរុញឲ្យលោក ហ៊ុន សែន គោរពកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ឡើងវិញ ដើម្បីធានានូវការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងធានានូវការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
អនុប្រធានគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូ ចន្ទរ័ត្ន បានចេញលិខិតផ្លូវការមួយទៅកាន់មេដឹកនាំអាស៊ានដែលបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ថា ចាប់តាំងពីអាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្នអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា ដែលហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់ (UNTAC) ដកចេញពីកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ សិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការសម្រេចជ្រើសរើសមេដឹកនាំតាមរយៈនៃការបោះឆ្នោត ត្រូវបានរឹតត្បិត និងរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។
លោក អ៊ូ ចន្ទរ័ត្ន អះអាងថា ការបោះឆ្នោតដែលប្រកបដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា មានតែម្តងប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានធ្វើឡើងក្រោមការគ្រប់គ្រង និងរៀបចំដោយ UNTAC កាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលអាជ្ញាធរនោះបានដកចេញពីកម្ពុជាត្រឡប់ទៅវិញ ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាបន្តបន្ទាប់មកទៀតមិនដែលត្រូវបានធ្វើឡើងប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ម្តងណាឡើយ គឺមានតែការគំរាមកំហែង និងការបំភិតបំភ័យពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ។
អនុប្រធានគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជារូបនេះលើកឡើងថា ក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានចុះហត្ថលេខាជាមួយប្រទេស ១៨ ផ្សេងទៀតទទួលស្គាល់កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ត្រូវតែធានានូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការអនុវត្តនូវដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងធានានូវការបោះឆ្នោតមួយដែលចេញពីឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋពិតប្រាកដ ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាក្លាយទៅជារដ្ឋមួយដែលអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញនូវទម្រង់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដូចដែលបានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន។
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ មុនកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អាមេរិកមួយថ្ងៃ សភាជាន់ខ្ពស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយលេខ 427 ដោយបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ នៅតែជាធរមាន ឬមានសុពលភាពនៅឡើយសម្រាប់ប្រទេសហត្ថលេខីទាំងអស់ ជាពិសេសកម្ពុជាតែម្តង មិនមែនអស់សុពលភាពដូចមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអះអាងកន្លងមកនោះទេ។
ក្នុងសេចក្តីសម្រេចនោះ ព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកបានកំណត់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែលើកស្ទួយការគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា និងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាដើម ព្រមទាំងបានកំណត់ឱ្យអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ដើម្បីធានានូវដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាផងដែរ។
អតីតនាយកខុទ្ទកាល័យប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក មុត ចន្ថា បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១១ វិច្ឆិកា នេះថា គោលបំណងរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន មកកម្ពុជាដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅពេលនេះ គឺកំណត់យកសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាចំណុចស្នូលនៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិក។
លោក មុត ចន្ថា បញ្ជាក់ថា សូម្បីតែការឃោសនាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកក្នុងការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិនៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក៏បានកំណត់យកសារនយោបាយផ្ដោតលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងភាពជ្រុលនិយម និងទ្រឹស្ដីលាបពណ៌នៅសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា បានសរសេរលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជានៅតែមិនទាន់មានប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតមួយដែលធានាបាននូវការរៀបចំការប្រកួតប្រជែងប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នៅឡើយទេ៕