កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធ ក្នុងនោះមានសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនផងនោះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានបិទបញ្ចប់ដោយបន្សល់ទុកនូវការទុកចិត្តគ្នា និងដោយន័យស្ថាបនា។
កិច្ចប្រជុំដែលធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ នេះនៅលើទឹកដីខេត្តសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាប្រធានអាស៊ានធ្វើជាអ្នករៀបចំទទួល ឬជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំនាឆ្នាំនេះ រួមមានកិច្ចប្រជុំថ្នាក់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ការពារជាតិអាស៊ាន កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន-បូកលើកទី៩ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។
ប្រទេសដែលត្រូវមកចូលរួមប្រជុំជាមួយប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមានចំនួន ៨ប្រទេស រួមមានចិន កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ឥណ្ឌា រុស្ស៊ី អូស្ត្រាលី នូវែលហ្សេឡង់ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានពីក្រសួងការពារជាតិប្រទេសកម្ពុជា កិច្ចប្រជុំអសាធារណៈនៃរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន នឹងផ្ដោតជាសំខាន់លើការផ្លាស់ប្ដូរទស្សនៈស្ដីពីការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការការពារជាតិ ដើម្បីពង្រឹងសាមគ្គីភាពសម្រាប់សន្តិសុខប្រកបដោយភាពសុខដុម។
ចំណែកឯរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ក៏មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំផងដែរ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក លោកឧត្តមសេនីយ៍ Lloyd Austin បានបញ្ជាក់ពីភាពចាំបាច់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងគ្នាក្នុងអំឡុងមានវិបត្តិកើតឡើងនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។
នៅក្នុងការជួបទល់មុខគ្នានេះ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន លោកឧត្ដមសេនីយ៍ Wei Fenghe ក៏បានលើកឡើងផងដែរពីការបារម្ភអំពីការទង្គិចគ្នាណាមួយអាចកើតឡើង ទាំងនៅលើលំហអាកាស និងដែនសមុទ្រទាំងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ និងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍ពីទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters។
ក្នុងជំនួបដែលមានរយៈពេល ៩០នាទីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលត្រូវបានមន្ត្រីអាមេរិកាំងមួយរូបស្រង់សម្ដីរដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរមកចុះផ្សាយថា ជំនួបទ្វេភាគីនេះគឺប្រកបដោយភាពស្ថាបនា។
នេះជាកិច្ចប្រជុំលើកទី១ នៃប្រមុខការពារជាតិនៃប្រទេសទាំងពីរចាប់តាំងពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានរដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិក លោកស្រី Nancy Pelosi ទៅកោះតៃវ៉ាន់ កាលពីដើមខែសីហា កន្លងទៅ ដែលបានធ្វើឱ្យចិនផ្ទុះប្រតិកម្មជាខ្លាំង ព្រោះចិនចាត់ទុកកោះតៃវ៉ាន់ថាជាខេត្តមួយនៃទឹកដីរបស់ខ្លួន ហើយប្រឆាំងរាល់ទស្សនកិច្ចណាមួយនៃមន្ត្រីកំពូលៗអាមេរិកាំង និងប្រទេសដទៃទៀត។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក លោកឧត្តមសេនីយ៍ត្រី Pat Ryder បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយក្រោយជំនួបប្រជុំនោះថា លោក Austin បានពិភាក្សាអំពីសារសំខាន់នៃការសន្ទនាប្រកបដោយខ្លឹមសារក្នុងការកាត់បន្ថយហានិភ័យខាងយុទ្ធសាស្ត្រដែលមានគ្រោះថ្នាក់ និងលើកកម្ពស់ប្រតិបត្តិការដែលមានសុវត្ថិភាព តែសមភាគីចិននៅតែរំឭកកុំឲ្យមានការប្រឈមមុខដោយកម្លាំងទ័ពដាក់គ្នា ទោះជានៅតំបន់ណាក៏ដោយ ដែលរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន Wei Fenghe ស្នើកាត់បន្ថយឲ្យបានជាអតិបរិមា។
លោក Zhao Lijian អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានលើកឡើងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី២២ វិច្ឆិកា ថា សហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកមតិយោបល់ដ៏ត្រឹមត្រូវអំពីទំនាក់ទំនងចិន-សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ នឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ភាគីទាំងពីរ ចំណែកឯការប្រឈមមុខដាក់គ្នា នឹងធ្វើឱ្យភាគីទាំងពីរខាតបង់នៃការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងចិន-សហរដ្ឋអាមេរិក។
ជំនួបប្រជុំរវាងប្រមុខការពារជាតិអាមេរិក និងចិន ធ្វើឡើងនៅក្រៅជំនួបកិច្ចប្រជុំអាស៊ានក្នុងខេត្តសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា។
តែនៅថ្ងៃដែលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន និងសមភាគីខាងសហរដ្ឋអាមេរិកជួបគ្នាដែលអ្នកសង្កេតការណ៍ថាជួបគ្នាដោយន័យស្ថាបនា គឺនៅថ្ងៃទី២២ វិច្ឆិកា នោះ អនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស បានធ្វើដំណើរទៅដល់តំបន់ខាងលិចបង្អស់នៃកោះ Palawan នៃដែនទឹកហ្វីលីពីន ដែលស្ថិតនៅកៀកបំផុតនឹងប្រជុំកោះ Spratleys ជាតំបន់ជម្លោះក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលចិនទាមទារច្បាមយកជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន។
ដំណើរទៅដល់របស់អ្នកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស នេះ បានធ្វើឡើងមួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីអ្នកស្រីបានជួបជាមួយប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ហ្វឺឌីណាន់ បុងបុង រ៉ូមូអាលដែស ម៉ាកូស ជូនីញ័ (Ferdinand Bongbong Romualdez Marcos Jr.) នៅថ្ងៃចន្ទ នាទីក្រុងម៉ានីល ដោយប្ដេជ្ញាថា ប្រទេសទាំងពីរឈរជាមួយគ្នាដើម្បីការពារច្បាប់ និងបទដ្ឋានអន្តរជាតិដែលទាក់ទងនឹងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយថានឹងការពារហ្វីលីពីន ប្រសិនបើនាវា ឬយន្តហោះហ្វីលីពីន រងការវាយប្រហារពីសំណាក់ប្រទេសចិន។
អ្នកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស គឺជាថ្នាក់ដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកដំបូងគេហើយដែលបានធ្វើដំណើរទៅដល់កោះ Palawan ប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ជម្លោះជាមួយនឹងចិន។ តំបន់នោះ គឺជាប្រជុំកោះថ្មប៉ប្រះទឹក ស្ថិតក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលចិនបានអះអាងថាជាកម្មសិទ្ធិខ្លួន ហើយក្រុងប៉េកាំង កំពុងតែចាក់ដីស្ថាបនាជាមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកនៅទីនោះ។
នៅលើកោះនោះ អ្នកស្រីបានថ្លែងសុន្ទរកថាអំពីសារសំខាន់នៃវិធានច្បាប់អន្តរជាតិ ការធ្វើជំនួញដោយស្របច្បាប់ ព្រមទាំងសិទ្ធិសេរីភាពនៃការធ្វើចរាចរផ្លូវសមុទ្រ។
តែវត្តមានរបស់អនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិករូបនេះ បាននាំឲ្យចិនសម្ដែងប្រតិកម្ម។ កាសែតចិន Global Times បានចុះផ្សាយដោយបានហៅអ្នកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស ថាកំពុងតែដុតភ្លើងបង្ករឿងក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង៕