លោក ហ៊ុន សែន ចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យមួយដោយកំណត់ដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋជិត ១លានហិកតារនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិក្នុងខេត្តចំនួន១៥ ត្រៀមធ្វើអនុប្រយោគ និងបែងចែកសម្រាប់កម្មសិទ្ធិឯកជន។
យោងតាមអនុក្រឹត្យមួយដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា កន្លងទៅ បានសម្រេចកំណត់តំបន់សហគមន៍នៃតំបន់ការពារធម្មជាតិលើផ្ទៃដីទំហំ ៩សែន ៣ម៉ឺន ៣ពាន់ ៥៧៧ហិកតារ (៩៣៣៥៧៧ហិកតារ) ដើម្បីចេញប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិស្របតាមច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ ច្បាប់ភូមិបាល និងលិខិតបទដ្ឋានជាធរមាន។
បើតាមអនុក្រឹត្យដដែល និងសេចក្ដីសម្រេចរបស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលចេញផ្សាយកាលពីខែមិថុនា កន្លងមក បានឲ្យដឹងទៀតថា ពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិក្នុងខេត្តចំនួន១៥ នៅពេលនេះ នឹងបានទទួលសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីជាលក្ខណៈឯកជន ខណៈអាជ្ញាធរខេត្ត និងក្រសួងបរិស្ថានជាអ្នកកំណត់អត្តសញ្ញាណ ដើម្បីចេញប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិស្របតាមច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ ច្បាប់ភូមិបាល និងលិខិតបទដ្ឋានជាធរមាន។
លិខិតដដែលបញ្ជាក់ថា ខេត្តចំនួន១៥ ក្នុងនោះរួមមានខេត្តត្បូងឃ្មុំ ក្រចេះ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី ស្ទឹងត្រែង កំពង់ធំ សៀមរាប ព្រះវិហារ ឧត្តរមានជ័យ បន្ទាយមានជ័យ ពោធិ៍សាត់ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ កំពត និងខេត្តតាកែវ។
តាមលិខិតលេខ១០៦៤ សជណ-ដប របស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាទៅគណៈកម្មាធិការថ្នាក់ខេត្តចុះកំណត់អត្តសញ្ញាណក្បាលដី និងអត្តសញ្ញាណរូបវន្តបុគ្គល និងនីតិបុគ្គល (ឯកជន និងក្រុមហ៊ុន) ដែលកំពុងប្រើប្រាស់អាស្រ័យផលនៅក្នុងតំបន់សហគមន៍ ដែលបានកំណត់ដើម្បីពិនិត្យ និងចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របទៅតាមច្បាប់។
នៅក្នុងលិខិតនេះដែរ ក្រសួងបរិស្ថានត្រូវទទួលយកដីដែលកាន់កាប់ ប៉ុន្តែមិនបានប្រើប្រាស់របស់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ឬគម្រោងវិយោគដែលបានបញ្ចប់កិច្ចសន្យាមករក្សាទុក និងចុះបញ្ជីជាដីរបស់រដ្ឋវិញនោះទេ។ ជាងនេះទៅទៀត ក៏បានអនុញ្ញាតឲ្យក្រសួងមួយនេះរៀបចំគណៈកម្មការ ដើម្បីកំណត់ទីតាំងក្នុងតំបន់ការពារសម្រាប់ផ្ដល់ជូនមូលដ្ឋានកងទ័ព តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រយោធា តំបន់ការពារសន្តិសុខព្រំដែន និងតំបន់ឈរជើងរបស់នគរបាលថែមទៀត។
នៅក្នុងអនុក្រឹត្យដដែល ក៏បានលើកឡើងដែរថា បើបទប្បញ្ញត្តិទាំងឡាយណាផ្ទុយពីអនុក្រឹត្យនេះត្រូវទុកជានិរាករណ៍។
បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើទៅកាន់ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងរៀបចំដែនដី ឲ្យសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងការផ្ដល់ប្លង់កម្មសិទ្ធិដល់ពលរដ្ឋដែលបានរស់នៅ និងធ្វើកសិកម្មក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ «រយៈពេលយូរ»។ លោកបានស្នើឲ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធកាត់ដីក្នុងតំបន់ការពារ ១០ភាគរយ ដើម្បីឲ្យសហគមន៍ប្រើប្រាស់។
លោក Alejandro Gonzalez-Davidson សហស្ថាបនិកអង្គការមាតាធម្មជាតិ បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា ទោះបីជាប្រជាសហគមន៍ទាំងនោះអាចទទួលបានប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីនោះមែនក៏ដោយ វាគ្រាន់តែល្អមើលនៅលើក្រដាស តែតាមពិត ភាគច្រើននៃប្រជាសហគមន៍ទាំងនេះនឹងត្រូវរងការគាបសង្កត់ ឬត្រូវគេបោកបញ្ឆោតឲ្យលក់ដីទាំងនោះ។
ចំណែកលោក អូត ឡាទីន មន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា លោកសាទរចំពោះចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដកហូតដីមកកាន់កាប់វិញ ប៉ុន្តែចំណាត់ការនេះហាក់យឺតពេល ពីព្រោះការដកហូតនេះធ្វើឡើងនៅពេលដែលព្រៃឈើត្រូវបានកាប់បំផ្លាញរួចទៅហើយ។
លោក អូត ឡាទីន បានស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យធ្វើការបែងចែក គ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់ដីនោះដោយតម្លាភាព និងបើកលំហសិទ្ធិឱ្យពលរដ្ឋបានចូលរួមពេញលេញក្នុងការចាត់ចែង បែងចែក និងគ្រប់គ្រងដីទាំងនោះ។
អ្នកឃ្លាំមើលបរិស្ថានរូបនេះអះអាងថា ការកែសម្រួលព្រំប្រទល់តំបន់ការពារធម្មជាតិនេះ នឹងធ្វើឲ្យដីព្រៃតំបន់ការពារធម្មជាតិនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែរួញតូចទៅៗ ហើយយន្តការនេះមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការបង្ហាញអំពីដំណោះស្រាយនៃវិបត្តិព្រៃឈើនោះឡើយ។
លោក អូត ឡាទីន អះអាងថា អ្នកដែលទទួលបានផលប្រយោជន៍ធំ អាចជាក្រុមអ្នកមានអំណាច ក្រុមអ្នកមានធនធានច្រើន ព្រោះបញ្ហាបទល្មើសទន្ទ្រានដីព្រៃតំបន់ការពារភាគច្រើន គឺកើតឡើងក្រោមរូបភាពក្រុមអ្នកមានជួលពលរដ្ឋក្រីក្រឱ្យកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃទាំងនោះ។
លោកបន្តថា ការកាប់ឆ្ការព្រៃតំបន់ការពារ គេកម្រឃើញរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានធ្វើចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ទៅលើជនល្មើសណាមួយណាស់ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាលមានតែគំរាមកំហែងអ្នកការពារព្រៃឈើប៉ុណ្ណោះ។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការ Client Earth បានឲ្យដឹងថា ជាង ៤០ភាគរយនៃផ្ទៃដីរបស់កម្ពុជា ឬប្រហែល ៧,៥លានហិកតារ ត្រូវបានបែងចែកជាតំបន់ការពារធម្មជាតិក្នុងចំណោមតំបន់ការពារ ៥៣ផ្សេងទៀត។
ភាគច្រើននៃតំបន់ទាំងនេះត្រូវបាន «ការពារ» តែឈ្មោះប៉ុណ្ណោះ និងបានរងគ្រោះដោយការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើគិតតាំងពីការកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ និងការចូលទៅរស់នៅកាន់កាប់បង្កើតជាភូមិមកជាច្រើនទសវត្ស ដូចជាករណីនៅតំបន់អភិរក្សដែនជម្រកសត្វព្រៃនៅព្រៃឡង់ ជាដើម៕