រៀងរាល់ឆ្នាំ ពលករខ្មែរធ្វើចំណាកស្រុកបាននាំគ្នាចាកចោលគ្រួសារឯស្រុកកំណើតជាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើការងាររកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត ចិញ្ចឹមគ្រួសារ ឬសងបំណុលធនាគារ។ ពលករធ្វើការក្រៅស្រុកទាំងអស់នោះ បានផ្ញើប្រាក់មកស្រុកក្នុងមួយឆ្នាំៗរាប់ពាន់លានដុល្លារ ដែលជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
តើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ ឬដឹងគុណពលករខ្មែរធ្វើចំណាកស្រុកកម្រិតណាដែរ? លោក ហាស់ សាន មានសេចក្តីរាយការណ៍មួយពិនិត្យមើលជីវិតពលករខ្មែរក្នុងប្រទេសថៃឡង់ដ៍។
របបសង្គមនិយម របបកុម្មុយនីស្តនិយម ដែលអនុវត្តតាមលទ្ធិទ្រឹស្ដី ម៉ាក្សីស្ត ឡេនីនិស្ត គេអប់រំ បង្ហាត់ បង្រៀនសាវ័ក សិស្សនិស្សិតរបស់គេថាឲ្យចេះលើកស្ទួយ លើកកម្ពស់វណ្ណៈកម្មករពលករ និងកសិករ ព្រោះថាវណ្ណៈនេះជាវណ្ណៈក្នុងប្រព័ន្ធផលិតកម្មស្ថិតក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
គេបង្រៀនថា វណ្ណៈនាយទុន មូលធននិយមជាវណ្ណៈកេង គៃប្រវ័ញ្ច ជិះជាន់ ជញ្ជក់ញើសឈាម ទាញប្រយោជន៍ពីប្រជាជនស្រទាប់ ឬវណ្ណៈថ្នាក់ក្រោម។ គេធ្លាប់ហៅវណ្ណៈកម្មករពលករថាជាវណ្ណៈអធន (អត់ធន)។
គេឃោសនាឲ្យវណ្ណៈនេះងើបបះបោរប្រឆាំងរំលំវណ្ណៈជិះជាន់ ដែលហៅថាបដិវត្តន៍ ដើម្បីកែប្រែសង្គមជាតិឲ្យមានយុត្តិធម៌ សមភាព សេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្សដូចគ្នា។
ក្នុងសៀវភៅមានចំណងជើងថា៖ លទ្ធិកុម្មុយនីស្តនិយម៖ ទ្រឹស្ដី និងការអនុវត្ត (Communism: Theory and Practice) អ្នកនិពន្ធអង់គ្លេសឈ្មោះ Carew Hunt និយាយថា ក្នុងបដិវត្តន៍បែបកុម្មុយនីស្ត ពាក្យថា សមភាព និងការធ្វើឲ្យមានភាពស្មើគ្នា ឬសមភាវូបនីយកម្ម (equality and equalization) មានន័យខុសគ្នា ប៉ុន្តែមានមនុស្សជាច្រើនដែលមិនយល់ ឬយល់ច្រឡំ ហើយជឿដើរតាមទាំងអត់ពិចារណា។
លោកថា ក្រោយបដិវត្តន៍រំលំរបបជិះជាន់ផ្ដាច់ការចាស់ បានគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផលិតកម្មទាំងស្រុងហើយ មានរបបផ្ដាច់ការថ្មីមួយបែបទៀតមកជំនួសរបបចាស់សក្ដិភូមិ ហៅថារបបផ្ដាច់ការផ្ដាច់មុខនៃវណ្ណៈកម្មករពលករ កសិករ proletarian dictatorship។ ខ្មែររាប់លាននាក់មានពិសោធន៍ដូចគ្នាក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
ក្នុងសម័យកាលនៃសតវត្សថ្មីនេះ អ្នកដឹកនាំរបបផ្ដាច់ការផ្ដាច់មុខ dictatorship បានប្រែរូបរាង ប្រែភេទលែងចង់ដើរតួធ្វើជាអ្នកបដិវត្តន៍កុម្មុយនីស្ត លែងអួតអាងអំពីជ័យជម្នះត្រចះត្រចង់មហារុងរឿង មហាអស្ចារ្យ មកធ្វើជាអ្នកមូលធននិយម នាយទុនវិញ ហើយដាក់ប្រព័ន្ធផលិតកម្មក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាតិឲ្យនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃក្រុមគ្រួសារ បក្ខពួក គូកន ក្លើម្រាក់របស់គេទាំងស្រុង។
ប៉ុន្តែខណៈគេប្រកាសក្ដែងៗអំពីសហគ្រាសសេរី សេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារសេរី គេប្រើវិធីផ្សេងៗដើម្បីគាបសង្កត់ កេងគៃប្រវ័ញ្ច ភ្ជួរស្រែលើខ្នងស្រទាប់វណ្ណៈប្រជាជន ឬមនុស្សដែលខ្លួនប្រកាសថា លើកស្ទួយជីវភាព លើកតម្កើងវណ្ណៈកម្មករ ពលករ កសិករនោះ។
តាមឯកសារអាជីវកម្មសម្លៀកបំពាក់ក្នុងរាជាណាចក្រកម្ពុជា រោងចក្រ ឬរោងកម្មន្តសាលកាត់ដេរ ព្រមទាំងសាខាក្រុមហ៊ុន គិតត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ មានចំនួនប្រមាណ ១២០០ ផ្តល់ការងារដល់ពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើកម្មករជិត ១លាននាក់ (៧៥០០០០នាក់) មុនពេលមានជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩។ ក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ នេះមានរោងចក្រប្រមាណ ១៧០ ព្យួរសកម្មភាពផលិតកម្ម ដោយកាត់ចំនួនកម្មកររោងចក្រប្រមាណចំនួន ១ម៉ឺន ៣ពាន់នាក់។
តាមលោក Ken Loo អគ្គលេខាធិការសមាគមផលិតករសម្លៀកបំពាក់កាត់ដេរ (GMAC) ផលិតផលកាត់ដេរជាសម្លៀកបំពាក់ ខោវែង ខោខ្លី អាវដៃវែង អាវដៃខ្លី អាវយឺត ស្រោមជើង។ល។ ដឹកទៅលក់នៅក្នុងទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក នាំចំណូលឲ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិប្រទេសកម្ពុជាជិត ៤ពាន់លានដុល្លារពីខែមករា ដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ និងដឹកទៅលក់នៅទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ពីខែមករា ដល់ខែសីហា នាំចំណូលមកវិញចំនួនជាង ៦ពាន់លានដុល្លារ។
តើមកទល់ពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលមានដែលថ្លែងអរគុណកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ ឬជួយមើលថែទាំពួកគេ ដែលនាំចំណូលដល់រដ្ឋឲ្យមានបៀវត្ស មានការធានារ៉ាប់រងសុខភាព ឈប់សម្រាកត្រឹមត្រូវសមរម្យដែរឬទេ?
ការប្រើសិទ្ធិស្របច្បាប់ធ្វើបាតុកម្មទាមទារឡើងប្រាក់ខែ ឬលក្ខខណ្ឌការងារក្នុងរោងចក្រមិនគោរពច្បាប់ស្រុកខ្មែរ រដ្ឋអំណាចលទ្ធិម៉ាក្សីស្ត-ឡេនីនិស្ត ចោទថាធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌។
ប្រាក់ខែឡើងបានជិត ២០០ដុល្លារសព្វថ្ងៃនេះបានមកដោយសារការប្រឹងតវ៉ាពីកម្មករ ជួយជ្រោមជ្រែងជំរុញពីអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ និងសម្ពាធពីប្រទេសទទួលទិញផលិតផលកាត់ដេរពីស្រុកខ្មែរតែប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែកពីទុក្ខលំបាកនៃកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរដែលរងកម្មពីថៅកែ ពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចដោយប្រការផ្សេងៗ ដែលគេចាត់ទុកថាជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សតាមច្បាប់អន្តរជាតិនៅប្រទេសកម្ពុជា រដ្ឋអំណាចលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បណ្តោយឲ្យមានអំពើ ទង្វើប្លែកៗតាមបង្កទុក្ខលំបាកជាច្រើនយ៉ាងលើពលករខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស។
មុននឹងលើកយករឿងហេតុក្នុងប្រទេសមួយមករាយការណ៍ យើងសូមរំឭកទស្សនិកជនអំពីសាវតារនៃពលកម្មដោយចំណាកស្រុក (migrant workforce) ពីប្រទេសកម្ពុជា។
អំឡុងឆ្នាំ២០០៣-២០០៤ រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្តើមចរចាជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៃសមាគមអាស៊ាន ដើម្បីឲ្យពលករខ្មែរទៅធ្វើការនៅប្រទេសគេ មានដូចជាម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ជាដើម។ ឆ្នាំ២០០៦ រាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរចរចាជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ ដើម្បីបញ្ជូនពលករពីស្រុកខ្មែរទៅធ្វើការក្នុងប្រទេសជិតខាងប៉ែកខាងលិចប្រទេសកម្ពុជានេះ។
ឆ្នាំបន្ទាប់ៗមក ការចរចា និងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយគ្នាក៏បានធ្វើបន្តជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ហុងកុង អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត។ បច្ចុប្បន្ន ពលរដ្ឋខ្មែរពេញកម្លាំងធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសមានចំនួនសរុបប្រមាណយ៉ាងតិចជិត ២លាននាក់។
រដ្ឋលេខាធិការជាអ្នកនាំពាក្យនៃក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ ពលករខ្មែរកំពុងធ្វើការងារក្នុងស្រុកថៃ មានចំនួនជិត ១លាន ៣សែននាក់ (១២៨៨០០០នាក់)។
អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) រាយការណ៍ថា ពលករខ្មែរក្នុងស្រុកថៃ ធ្វើការងារខាងនេសាទ ខាងកសិកម្ម ចិញ្ចឹមសត្វ និងរោងចក្រកាប់សាច់សត្វខ្ចប់ដឹកចេញ ហើយនិងខាងសំណង់។ ខេត្តថៃ ដែលមានពលករខ្មែរធ្វើការ មានខេត្តសមុទ្រប្រាកាន ត្រាត រ៉ាយ៉ង ឈុនបុរី ក្រុងបាងកក នគររាជ និងខេត្តដទៃទៀត។
នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily បានស្រាវជ្រាវឃើញដោយផ្អែកលើប្រភពច្បាស់ការណ៍ក្រៅក្រសួងការងារនៃរាជរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ ថាពលករខ្មែរស្របច្បាប់មានចំនួន ៨សែននាក់ ពលករមិនស្របច្បាប់មានចំនួន ៧សែននាក់។ នេះបានសេចក្តីថា ចំនួនពលករខ្មែរទៅរកការងារធ្វើនៅប្រទេសថៃឡង់ដ៍ មិនបានថយចុះទេ ប៉ុន្តែកើនចំនួនទៅវិញយ៉ាងតិចប្រមាណ ២សែននាក់ ថ្វីត្បិតតែមានការរីករាលដាលជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ និងឆ្នាំ២០២១។
ក្នុងសារមួយផ្សាយនៅថ្ងៃទិវាការងារអន្តរជាតិ ទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ពលករខ្មែរធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសចំនួន ៧ មានប្រមាណជាង ១លាន ៣សែននាក់ ហើយផ្តល់ចំណូលមកប្រទេសកម្ពុជាវិញតាមរយៈការផ្ញើប្រាក់មកឧបត្ថម្ភក្រុមគ្រួសារមានទឹកប្រាក់ ៣ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកថា ពលករខ្មែរធ្វើការនៅប្រទេស៖
- ថៃឡង់ដ៍ មានចំនួនជាង ១លាន ២សែននាក់ (១២២០១៩៧នាក់)
- កូរ៉េខាងត្បូង ជិត ៤ម៉ឺន ៦ពាន់នាក់ (៤៥៨៦៦នាក់)
- ម៉ាឡេស៊ី ជាង ២ម៉ឺន ៣ពាន់នាក់ (២៣០២៧នាក់)
- ជប៉ុន ជាង ១ម៉ឺន ១ពាន់នាក់ (១១៤៥៣នាក់)
- សិង្ហបុរី ជាង ៨០០នាក់ (៨២១នាក់)
- ហុងកុង ជាង ២០០នាក់ (២០២នាក់)
- អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ៤៣នាក់។
ពលករខ្មែរធ្វើចំណាកស្រុកបានបញ្ជូនប្រាក់មកស្រុកកំណើតចំនួនយ៉ាងតិច ៣ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២១ ដែលជាផ្នែកចំណូលទៅក្នុងផលទុនក្នុងស្រុកសរុប (GDP) ដែលជួយសម្រាលដល់បន្ទុកបញ្ហាសង្គមមួយផ្នែកធំ ព្រោះថារដ្ឋមិនចាំបាច់ផ្តល់ថវិកាជួយពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនខាងសង្គមកិច្ច។ ពីស្រុកថៃ ពលករម្នាក់មានលទ្ធភាពផ្ញើប្រាក់ជិត ១២៣០ដុល្លារមកស្រុកខ្មែរក្នុងមួយឆ្នាំ។
ដើមឡើយ ក្រុមស្វែងតាមរកស្រូបប្រយោជន៍ពលករខ្មែរក្នុងរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍ មានក្រុមបម្រើការងារក្នុងបណ្ដាញឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានឧត្តមសេនីយ៍ ចៅ ផល្លី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការពារជាតិជាតំណាងប្រចាំការក្នុងស្ថានទូតរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសថៃឡង់ដ៍ នារាជធានីបាងកក។
ក្រុមក្នុងបណ្ដាញសមាជិករដ្ឋសភា ហ៊ុន ម៉ានី តំណាងដោយឧត្តមសេនីយ៍ទោ ទិត អារ៉ាហ្វីន។ ក្រុមនៅក្នុងបណ្ដាញលោក សុខ អាន ពីមុន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នរំលាយចូលជាមួយក្រុមឧត្តមសេនីយ៍ ចៅ ផល្លី ហើយនិងក្រុមក្នុងបណ្ដាញឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ែន សំអន តំណាងដោយបុរសឈ្មោះ “ថា” ដែលបញ្ជូនដោយឧត្តមសេនីយ៍ ហុក ឡង់ឌី មុនទទួលមរណភាព។ ក្រុមទាំងអស់នេះប្រជែងគ្នាគ្រប់គ្រងកម្មករខ្មែរក្នុងប្រទេសថៃឡង់ដ៍។
ក្រុមដែលធំជាងគេ គឺក្រុមរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានមនុស្សប្រមាណ ១០០នាក់ដើរធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ឬ Passport ឲ្យពលករនៅតាមខេត្តដែលមិនទាន់មានលិខិតឆ្លងដែន។ បុរសឈ្មោះ “ថា” បច្ចុប្បន្នក្លាយជាអនុព័ន្ធកម្មករ ឬភ្នាក់ងារធ្វើការជាប់តាមកម្មករ។
ក្រុមមួយទៀត គឺក្រុមជំនួយការស្ថានទូត តំណាងដោយជនជាតិថៃ ឈ្មោះ សុប្រាកប ក្លាហាន ដែលមានភរិយាជាជនជាតិខ្មែរឈ្មោះ បូវីណា ដោយមានជំនួយការស្ត្រីម្នាក់ជាលេខាស្ថានទូតឈ្មោះ កែវ។ ក្រុមនេះសម្រួលកិច្ចការស្ថានទូត និងស្ថានកុងស៊ុលនៃរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដោយយកថ្លៃសេវាការងារប្រថាប់ត្រា ១២០០បាតពីពលករម្នាក់។
ពលករខ្មែរប្រមាណ ១សែននាក់ត្រូវការលិខិតឆ្លងដែន។ ក្រុមដើរធ្វើលិខិតឆ្លងដែនប្រើប៉ូលិសខ្មែរបីនាក់ ដើរថតរូបពលករតាមខេត្ត ដោយយកប្រាក់ ៩ពាន់បាតពីពលករម្នាក់ៗ ហើយចេញប័ណ្ណ ឬវិក្កយបត្រឲ្យ។ ដូច្នេះ ពលករខ្មែរម្នាក់ត្រូវចំណាយធនធាន ១០២០០បាត ឬជាង ២៩០ដុល្លារ ដើម្បីធ្វើក្រដាសស្នាមឲ្យស្របច្បាប់។ ពលករខ្មែររង់ចាំលិខិតឆ្លងដែនពីរឆ្នាំ នៅតែមិនទាន់ទទួលបានទៀត។
ក្នុងរយៈកាលធ្វើការងារគ្មានលិខិតឆ្លងដែន ឬក្រដាសស្នាមស្របច្បាប់ ថៅកែថៃកាត់ប្រាក់ខែពីពលករម្នាក់មួយខែពី ៥ពាន់-៧ពាន់បាត ដោយមានចំនួនកាត់សរុប ៣ម៉ឺនបាត។ ក្នុងចំណោមពលករខ្មែរពី ១លាន ៤សែនទៅ ១លាន ៥សែននាក់ ក្រុមការងារស្ថានទូត និងក្រុមការងារលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត រកលុយបានពីក្រុមពលករយ៉ាងតិចជាង ៤០៧លានដុល្លារ។
តាមប្រភពផ្ទៃក្នុងក្រុមការងារស្រូបប្រយោជន៍ពីពលករធ្វើចំណាកស្រុកទៅប្រទេសថៃឡង់ដ៍ ពលករដែលស្របច្បាប់មានការអនុញ្ញាតយល់ព្រមតាមរយៈក្រសួងការងារនៃប្រទេសទាំងពីរ មានប្រមាណ ១សែននាក់ប៉ុណ្ណោះ។
នេះជាពលករដែលមានក្រដាសស្នាមត្រឹមត្រូវ ចេញទៅធ្វើការងារមានកិច្ចសន្យាតាមច្បាប់ បញ្ជូនដោយក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ពលករ។ ក្រុមហ៊ុនបញ្ជូនពលកម្មមួយត្រូវតម្កល់ប្រាក់ឲ្យរដ្ឋចំនួន ១០លានបាត ឬ ៣សែនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ដើម្បីទទួលបានប័ណ្ណធ្វើការងារ ពលករខ្មែរម្នាក់ត្រូវចំណាយបង់ឲ្យក្រុមលោក ហេង សួរ ចំនួន ៣០ដុល្លារ។
ក្នុងចំណោមពលករខ្មែរ ៨សែននាក់ ពលករស្របច្បាប់មាន ១សែននាក់ ដែលមានជំនាញការងារខាងអ្វីមួយ និងអាចរកចំណូលពីក្រុមហ៊ុនថៃជួលឲ្យប្រាក់ខែត្រឹមត្រូវពី ១ម៉ឺន ៨ពាន់បាតទៅ ២ម៉ឺន ៦ពាន់បាត បើធ្វើលើសម៉ោង ឬ ៧៤៣ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ចំណែកឯពលករមិនស្របច្បាប់ ៧សែននាក់ ប៉ុន្តែមានជំនាញអាចរកចំណូលបាន ១ម៉ឺន ២ពាន់ បូកនឹងប្រាក់ធ្វើការថែមម៉ោង ១ម៉ឺន សរុបបាន ២ម៉ឺន ២ពាន់បាត ឬ ៦៣០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
រីឯពលករ ៧សែននាក់ដែលធ្វើការខុសច្បាប់ ហើយគ្មានជំនាញ គេអាចរកចំណូលបាន ៨ពាន់បាត បូកនឹងប្រាក់ធ្វើការថែមម៉ោង ៦ពាន់បាត សរុបបាន ១ម៉ឺន ៤ពាន់បាត ឬ ៤០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
ប៉ុន្តែបើថៅកែរកស៊ីខាត ឬរកស៊ីខូច មិនចង់បើកប្រាក់ខែឲ្យពលករខ្មែរ ពីរឬបីខែម្តងមានតម្រួតថៃចូលទៅពិនិត្យកន្លែងធ្វើការងារ គេប្រាប់ពលករខ្មែរថាបង់ឲ្យប៉ូលិសអស់ហើយ ខណៈពលករខ្មែរគេចលាក់ខ្លួនមួយរយៈពីអាជ្ញាធរថៃនោះ។
ដូច្នេះ ពលករខ្មែរត្រូវផ្តើមធ្វើការងាររកចំណូលជាថ្មីឡើងវិញ ឬបើមិនដូច្នោះទេ ដើរទៅរកកន្លែងធ្វើការថ្មីដែលជាការប្រថុយគ្រោះថ្នាក់នឹងការចាប់ចងបញ្ជូនមកស្រុកខ្មែរវិញ។
ចំពោះពលករខ្មែរស្របច្បាប់ ក្រសួងការងារថៃ បានចំណូលពីពលករធ្វើចំណាកស្រុកម្នាក់ ៤ពាន់បាត (ចូលឃ្លាំងរដ្ឋ) ពេទ្យថៃ បានចំណូល ២ពាន់បាត សម្រាប់សេវាពិនិត្យសុខភាព។
ក្នុងចំណោមពលករអត់ច្បាប់ប្រមាណពាក់កណ្តាល រដ្ឋចេញប័ណ្ណ ឬកាតពណ៌ស៊ីជម្ពូដែលអនុញ្ញាតឲ្យរស់នៅ និងធ្វើការបានរយៈពេល ២ឆ្នាំ ប៉ុន្តែបានប្រាក់ខែតិចត្រឹមតែចំនួន ៦ពាន់បាត ឬ ១៧១ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។
យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍ពីអង្គការអាយអូអឹម (International Organization for Migration=IOM) នាពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៩ ពលករខ្មែរម្នាក់ពីប្រទេសថៃឡង់ដ៍មួយមានលទ្ធភាពរកលុយផ្ញើមកគ្រួសារនៅស្រុកកំណើតក្នុងមួយឆ្នាំ ១២២៨ដុល្លារ ទោះជាជួបប្រទះទុក្ខសោកលំបាកយ៉ាងណាក៏ដោយ។
បើគេគុណលេខ ១២២៨ដុល្លារនឹងចំនួនពលករគិតជាមធ្យមតាមស្ថិតិក្រសួងការងារនៃរដ្ឋអំណាចក្រុងភ្នំពេញថាមានប្រមាណ ១លាន ២សែននាក់ គេនឹងឃើញចំនួនទឹកប្រាក់ចំណូលមកស្រុកខ្មែរចេញពីរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៍តែមួយគត់ដល់ទៅជិត ២ពាន់លានដុល្លារ ($1,842,000,000)។
តើរាជរដ្ឋាភិបាលប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់នឹងពលករខ្មែររកចំណូលពីក្រៅមកនោះកម្រិតណាដែរ?
ក្រោយពីរដ្ឋអំណាចក្រុងភ្នំពេញសម្រេចផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងស្ថានទូតខ្មែរពីកន្លែងចាស់ដ៏ល្អស្អាត ដីមានតម្លៃលើផ្លូវរាចាដាំណឺន ក្រុងបាងកក តាមគំនិតលោក សុខ អាន ទៅកាន់ទីតាំងថ្មីនៅលើផ្លូវប្រាឆាអ៊ូធិត ជិតកន្លែងសំរាម ពលករខ្មែរជួបការលំបាកកាន់តែខ្លាំង ព្រោះថាមន្ត្រីទូតខ្មែរគ្មានគិតដល់ទុក្ខធុរៈពលករមកប្រាស្រ័យទាក់ទងរឿងក្រដាសស្នាមសោះឡើយ ក្រៅតែពីទារលុយថ្លៃសេវា។
ខាងមុខច្រកទ្វារជាប់កំពែងស្ថានរាជទូតមានតូបយាមមួយ ដែលយាមដោយតម្រួតថៃ។ គេមិនបើកទ្វារឲ្យចូលទេ បើមិនឲ្យលុយគេខ្លះ។ បើត្រូវចាំ គ្មានបន្ទប់រង់ចាំទេ គេឲ្យអង្គុយ ឬឈរចាំលើចិញ្ចើមថ្នល់ហាលថ្ងៃ ហាលភ្លៀង ហាលខ្យល់ គ្មានបន្ទប់ទឹកប្រើប្រាស់សម្រាប់បត់ដៃបត់ជើងឡើយ។ ពេលខ្លះ ពលករទៅចាំច្រើននាក់មើលទៅឃើញដូចជនភៀសសឹក ឬជនអនាថាប្រមូលផ្ដុំមុខស្ថានបេសកកម្មទូតខ្មែរ។
នៅខាងមុខស្ថានទូតចម្ងាយប្រមាណ ៥០ម៉ែត្រ គេដាក់កម្លាំងប៉ូលិសខ្មែរពី ១០-២០នាក់ក្នុងអគារល្វែងមួយឈ្មោះ លេឡា (Lela Apartment) ដោយអះអាងថាដើម្បីជួយពលករណាដែលមានបញ្ហាក្នុងប្រទេសថៃឡង់ដ៍។
មានសេចក្តីរាយការណ៍ជាច្រើនថា ប៉ូលិសខ្មែរតាមចាប់ពលរដ្ឋខ្លួនដែលមិនគាំទ្របក្សកាន់អំណាច ប្រមូល ឬបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យទៅស្រុកខ្មែរវិញ ដោយប្រើបណ្ដាញពីក្រុមការងារបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ បើពុំដូច្នោះទេ គេនឹងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ គំរាម សម្លុតក្រុមគ្រួសារ។ តើនេះហើយឬដែលថាគ្មានជនណាស្រឡាញ់ខ្មែរជាងខ្មែរនោះ?
ក្រុមអ្នកស្រូបយកប្រយោជន៍ពីពលករខ្មែរធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងប្រទេសថៃ គ្រប់ក្រុម អះអាងថាគេប្រឹងជួយដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យពលករ ប៉ុន្តែតាមពិត តម្លៃសេវាការងារមិនស្មើនឹងទឹកប្រាក់ទារពលករទេ។ ក្រៅពីនេះ គេតាមឃ្លាំ គយគន់សកម្មភាពពលករខ្មែរដែលមាននិន្នាការគាំទ្របក្សប្រឆាំង។
នេះជាទុក្ខកម្មនៃពលករខ្មែរធ្វើចំណាកស្រុក គឺថាមានការតាមផ្ដន្ទាជញ្ជក់ទាញផលពីក្នុងស្រុករហូតដល់ក្រៅស្រុក មិនឲ្យពលរដ្ឋក្រីក្រតូចតាចមានឱកាសរស់ក្នុងជីវភាពធូរធារឡើយ៕