វៀតណាមជាប្រទេសមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលបន្តប្រកាន់ប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋដោយផ្អែកលើច្បាប់ទម្លាប់នៃរបបកុម្មុយនីស្ត។ តែប្រទេសជិតខាងប្រទេសកម្ពុជាមួយនេះបើកចំហទីផ្សារពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងការសន្យាគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជំនឿសាសនា ទាំងជនជាតិវៀតណាមផ្ទាល់ និងជនជាតិដើមភាគតិចទៀតផង។
ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំចុងក្រោយ ប្រទេសដែលមានក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំចេញពីបក្សតែមួយដែលពុំមានអំណាចបក្សពួក និងសន្តតិវង្ស បានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់ជាខ្លាំង។ លំហូរទំនិញវៀតណាមទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុបក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មសេរីបើកចំហ The European Union Vietnam Free Trade Agreement ឬ EVFTA បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនឹងគ្នាកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ គឺជាកូនសោបើកទីផ្សារអឺរ៉ុបយ៉ាងធំទូលាយស្រូបទំនិញពីវៀតណាម។
តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ វាបានផ្ដល់ឱ្យវៀតណាមនូវមោទកភាពក្នុងការពង្រីកកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់ រហូតទាញបានផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរដែលប្រទេសកម្ពុជារងទណ្ឌកម្ម ដោយសារតែសហភាពអឺរ៉ុបយកពន្ធនាំចូលពីកម្ពុជា ២០ភាគនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពិសេស EBA។ ថែមលើសពីនេះទៀត អឺរ៉ុបយកពន្ធនាំអង្ករពីប្រទេសកម្ពុជា ១០០ភាគរយ ហើយរឹតបន្តឹងការនាំអង្ករពីស្រុកខ្មែរទៀតផង គឺដោយសារប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សធ្លាក់ចុះធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសាររដ្ឋអំណាចសព្វថ្ងៃនៅកម្ពុជាត្រូវបានសហភាពអឺរ៉ុបចាត់ទុកជាប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពនយោបាយទៅលើក្រុមប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិល។
គេនៅចាំបានថា នៅពេលសហភាពអឺរ៉ុបដកហូតពន្ធអនុគ្រោះ EBA ពីកម្ពុជា ២០ភាគរយ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាត្រូវចំណាយពន្ធនាំចូលទៅទីផ្សារអឺរ៉ុបជាច្រើនរយលានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ស្រាប់តែវៀតណាមឆក់បានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មសេរី EVFTA ពីសហភាពអឺរ៉ុប។ អឺរ៉ុបជាទីផ្សារដ៏ធំនាំចូលពីកម្ពុជាផ្នែកសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង រួមទាំងអង្ករផងដែរ។ តែប្រទេសកម្ពុជាបាត់បង់ឱកាសនេះរយៈពេលជាង ៥ឆ្នាំហើយ។
តែបើគេនិយាយអំពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងវៀតណាមវិញ គឺវៀតណាមក៏ឆក់យកឱកាសពីប្រទេសកម្ពុជាដែរ។ បច្ចុប្បន្ននេះ សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាទីផ្សារស្បៀង និងវិស័យវាយនភណ្ឌកាត់ដេរដ៏ធំសម្រាប់វៀតណាម។
នៅពេលកម្ពុជាធ្លាក់ចុះដោយសារតែវិបត្តិនយោបាយ ក្រោយពីបក្សកាន់អំណាចប្ដឹងតុលាការកំពូលរបស់ខ្លួនរំលាយបក្សប្រឆាំងធំជាងគេមក គឺបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅឆ្នាំ២០១៧ នាំឱ្យកម្លាំងវិនិយោគសម្រុកទៅវៀតណាម។ ទីបំផុត វៀតណាមទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីអាមេរិកក្នុងការនាំទំនិញវៀតណាមចូលទីផ្សារអាមេរិកដោយអត្រាពន្ធទាបបំផុត ឬសឹងតែពុំមាន។
ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះដែលគេហៅថា GSP វៀតណាមបានទទួលពីអាមេរិកនៅពេលកម្ពុជាដើរថយក្រោយប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ នៅមុនទទួលបាន GSP វៀតណាម និងអាមេរិកបានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីទូលំទូលាយ BTA រួចទៅហើយ។
តាមអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្លុកអាស៊ាន សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមដែលមានសន្ទុះខ្លាំងនេះ គឺទីមួយទាញកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចពីកម្ពុជា ដោយយកបានអ្នកវិនិយោគទុនបរទេស និងទីពីរមេដឹកនាំវៀតណាមចេះដើរលើវិថីណាដែលជាប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ហើយវិថីណាប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ជាតិ គេត្រូវបោះបង់ចោលភ្លាម ដោយមិនចង់ឈ្នះដៃគូដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍នោះទេ។
យោងតាមការិយាល័យស្ថិតិជាតិវៀតណាមក្នុងឆ្នាំ២០២២ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម មានចំនួន ៨%។ កំណើននេះដែលបានកើនខ្ពស់លើសពីការរំពឹងទុករបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដែលបានព្យាករថា អាចមានត្រឹម ៦ ទៅ ៦,៥% ដែលពេលនេះលើសពីការព្យាករ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចវិជ្ជមានដ៏ខ្ពស់បំផុតសម្រាប់វៀតណាម ដែលហក់ឡើងខ្លាំងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៩ វៀតណាមមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ៧% ពោលគឺជាសន្ទុះដែលអ្នកវិភាគទូទៅបានចាត់ទុកថាជាសន្ទុះដ៏ខ្លាំងជាងគេក្នុងចំណោមប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី រាប់ទាំងកម្ពុជាដែលជាប្រទេសមានព្រំដែនជាប់គ្នា ក៏ប៉ុន្តែក្នុងរវាងឆ្នាំ២០២០ និង ២០២១ សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមមិនខុសពីប្រទេសផ្សេងៗ បានជួបការលំបាកដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ-១៩ តែសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះនៅតែហក់ឡើង ៣% ខណៈប្រទេសខ្លះក្នុងតំបន់ធ្លាក់ចុះក្រោមសូន្យទៅទៀត។
យោងតាមការិយាល័យស្ថិតិជាតិវៀតណាម គឺពេលនេះសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម បានងើបផុតពីវិបត្តិកូវីដ-១៩ ហើយ។
នៅពេលពិភពលោកជួបផលវិបាកដោយសារសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន សេដ្ឋកិច្ចនៃបណ្ដាប្រទេសសឹងតែពេញពិភពលោកជួបឱនភាព តែសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមធ្លាក់ចុះតិចតួចប៉ុណ្ណោះ គឺនៅត្រីមាសទី៤ ចុងឆ្នាំ២០២២ ដោយថយចុះត្រឹម ៥,៩%។ នេះបើតាមសារព័ត៌មាន Vietnam News។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានព្យាករថា សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមអាចមានកំណើនប្រមាណ ៧,៥% តែទន្ទឹមគ្នានេះ ធនាគារ ADB បានព្យាករថា នៅឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចវៀតណាម អាចនឹងមានក្នុងកម្រិត ៦,៣% ហើយអតិផរណាឡើងខ្ពស់ ធ្វើឲ្យទំហំនៃការបញ្ជាទិញនៃបណ្ដាប្រទេសនៅអឺរ៉ុប និងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម អាចនៅទ្រឹងថយចុះ ដែលនឹងជះផលអវិជ្ជមានដល់ការនាំចេញទំនិញរបស់វៀតណាម។
យោងតាមការិយាល័យស្ថិតិជាតិវៀតណាម សេដ្ឋកិច្ចវៀតណាមនៅតែរឹងមាំ ហើយអាចនឹងហក់ឡើងថែមទៀត បើពិភពលោកបិទបញ្ចប់ការឆ្លងកូវីដ ជាមួយនឹងតម្លាភាពនៃការគ្រប់គ្រងពន្ធអាករបានកាន់តែប្រសើរឡើង។
វៀតណាម ជាប្រទេសប្រើច្បាប់បែបកុម្មុយនីស្ត តែប្រទេសនេះពុំសូវមានឈ្មោះអាក្រក់រឿងអំពើពុករលួយនោះទេ។ មន្ត្រីពុករលួយ គេចាប់ទៅផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់រហូតដល់ប្រហារជីវិតទៀត៕