ក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សមកនេះ នៅតំបន់អាស៊ីគេសង្កេតឃើញមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធខ្លាំងទៅៗ។ ប្រទេសតូចដែលខំប្រជែងសព្វាវុធជាមួយប្រទេសធំ រួមមានប្រទេសហ្វីលីពីន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង កូរ៉េខាងជើង និងកោះតៃវ៉ាន់។
ចំពោះប្រទេសធំមានពីរក្នុងតំបន់នេះ គឺប្រទេសចិន និងឥណ្ឌា ដែលមានប្រជាជនជាង ១៤០០លាននាក់ ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាក៏ប្រជែងគ្នាដែរ។ ប្រទេសធំពីរនេះផលិតសព្វាវុធបានខ្លួនឯង ហើយក៏នៅបន្តទិញសព្វាវុធពីក្រៅប្រទេសថែមទៀត។
មូលហេតុដែលមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធ គឺជាការទប់ទល់នឹងកម្លាំងគំរាមកំហែង ឬការបង្កសង្គ្រាមពីសំណាក់ប្រទេសដែលត្រូវគេមើលឃើញថា បង្កើតឱ្យមានភាពតានតឹងក្នុងការសម្រេចទិសដៅនៃការពង្រីកទឹកដី និងគាបសង្កត់ផ្នែកយោធាឲ្យប្រទេសមួយស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ហើយប្រគល់ដែនអធិបតេយ្យឱ្យស្ថិតក្នុងចំណុះរបស់ខ្លួនថែមទៀត។
នៅក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញចិនជាប្រទេសធំទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា បានបង្កើនឧត្តមភាពវិស័យពីរនេះយ៉ាងខ្លាំងទៅលើប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។
ចំណែកកូរ៉េខាងជើង ពុំមែនជាប្រទេសធំដូចឥណ្ឌា និងចិន នោះទេ តែរដ្ឋកុម្មុយនីស្តផ្ដាច់ការមួយនេះតែងតែគំរាមប្រទេសជិតខាង ដោយការបាញ់មីស៊ីលផ្លោងអន្តរទ្វីប និងការគំរាមបាញ់នុយក្លេអ៊ែរ។
រដ្ឋផ្ដាច់ការមួយនេះ មិនចង់ឱ្យមានទ័ពអាមេរិកនៅលើទឹកដីកូរ៉េខាងត្បូងនោះទេ ហើយតែងតែប្រឆាំងនឹងអាមេរិកធ្វើសមយុទ្ធជាមួយនឹងកូរ៉េខាងត្បូង។
តើតំបន់ទាំង ៥ នេះ មាននៅទីណាខ្លះក្នុងទ្វីបអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលអាចផ្ទុះសង្គ្រាម?
ទីតាំងទីមួយ៖
គេត្រូវតែគិតភ្លាមទៅរកភាពផុយស្រួយនៃការផ្ទុះសង្គ្រាមដោយការវាយលុកពីសំណាក់កងទ័ពចិន ទៅលើកោះតៃវ៉ាន់។ ចិននៅតែចិញ្ចឹមចិត្តចង់លេបត្របាក់កោះនេះឲ្យមកស្ថិតនៅក្រោមចំណុះរបស់ខ្លួន។
មូលហេតុដែលចិនធ្វើដូចនេះ គឺចិនអាចយោងដល់សេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិលេខ ២៧៥៨ ដែលពេលនោះសម្រេចឲ្យចិនអង្គុយលើអាសនៈអង្គការសហប្រជាជាតិជំនួសរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យដែនកោះតៃវ៉ាន់នៃសាធារណរដ្ឋចិន ដែលចាញ់សង្គ្រាមនៃបដិវត្តន៍ ម៉ៅ សេទុង ឆ្នាំ១៩៤៩។
ដំណោះស្រាយលេខ ២៧៥៨ ធ្វើឡើងនៅឆ្នាំ១៩៧១ ដែលទីបំផុតកោះតៃវ៉ាន់ក៏តម្រូវឲ្យស្ថិតនៅក្រោមអធិបតេយ្យភាពរបស់ក្រុងប៉េកាំង នៃរដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនីស្តបច្ចុប្បន្ននេះ។
តែយ៉ាងណា អាមេរិកបានឃារឃាំងមិនឱ្យតៃវ៉ាន់ធ្លាក់នៅក្រោមចិនបានជាដាច់ខាតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ ហើយអាមេរិកសម្រេចជួយផ្គត់ផ្គង់អាវុធទៅឱ្យតៃវ៉ាន់យ៉ាងសម្បើម ដែលធ្វើឱ្យតៃវ៉ាន់ក្លាយជាទីតាំងភូមិសាស្ត្រប្រទាញប្រទង់គ្នារវាងអាមេរិក និងចិន។
បុព្វហេតុមួយធំបំផុតដែលអាមេរិកការពារតៃវ៉ាន់ គឺតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យក្នុងតំបន់ និងតម្លៃឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិកក្នុងតំបន់។
ការពិត ចិនត្រៀមវាយលុកកោះតៃវ៉ាន់ក្នុងទំហំចល័តទ័ពធំៗ ៥លើកទៅហើយ ដែលពិភពលោកគិតថានឹងមានសង្គ្រាមជៀសពុំរួចនោះទេ ព្រោះដំណាក់កាលទាំង ៥ នោះ ចិនបានបញ្ចេញទ័ពបញ្ចេញនាវាចម្បាំង យន្តហោះចម្បាំងយ៉ាងសម្បើមឡោមព័ទ្ធកោះតៃវ៉ាន់ដូចជាកាលពីដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ជាដើម។
ទីបំផុត ចិនបានសម្រេចផ្អាកការឡោមព័ទ្ធតៃវ៉ាន់ក្រោយពីអាមេរិកបានចល័តទ័ពជើងទឹក នាវាផ្ទុកយន្តហោះទៅអែបនឹងកោះតៃវ៉ាន់ ហើយត្រៀមលើកទ័ពចូលកោះតៃវ៉ាន់ដើម្បីអន្តរាគមន៍ជួយដែនកោះមួយនេះ។
យ៉ាងណា ចិននៅតែមានគោលដៅវាយយកតៃវ៉ាន់ ដែលអ្នកជំនាញផ្នែកយោធាអាមេរិកមើលឃើញថា ទំនងអាចនៅឆ្នាំ២០២៥ ឬឆ្នាំ២០២៦។ ពេលនោះ ចិនអាចនឹងបញ្ឆេះសង្គ្រាមលុកលុយដែនកោះនេះដោយក្រុងប៉េកាំង សម្រេចប្រឈមមុខជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។
ទីតាំងទីពីរ៖
គេអាចសម្លឹងទៅរកសង្គ្រាមឧបទ្វីបកូរ៉េជាថ្មីម្ដងទៀត ដែលវាអាចផ្ទុះឡើងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងកូរ៉េខាងត្បូង ហើយអាមេរិកនឹងអន្តរាគមន៍ជួយកូរ៉េខាងត្បូង។ ទីតាំងមួយនេះ ខណៈនេះកំពុងតែបង្កកម្ដៅជាខ្លាំងទាំងកូរ៉េខាងជើង ទាំងកូរ៉េខាងត្បូងដែលសហការជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក តែងតែធ្វើសមយុទ្ធគំរាមគ្នាទៅវិញទៅមក។
កូរ៉េខាងជើងមិនត្រឹមតែគំរាមធ្វើសង្គ្រាមធម្មតានោះទេ គឺគំរាមរហូតដល់បាញ់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរទៀតផង។ ឥឡូវនេះ ស្ថានការណ៍លើឧបទ្វីបកូរ៉េមិនអាចចុះថយបានឡើយ គឺកាន់តែតានតឹងខ្លាំងឡើងរហូតដល់កងទ័ពកូរ៉េខាងជើង និងកូរ៉េខាងត្បូងដាក់ពង្រាយខ្សែត្រៀមកងទ័ពតាមព្រំដែនប្រឈមមុខដាក់គ្នាទៀតផង។
ទីតាំងទីបី៖
បើនិយាយពីសមុទ្រចិនខាងកើតឯណោះវិញ គឺការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងចិន និងជប៉ុន កំពុងតែកើតមាននៅឡើយ។ ចិនតែងតែធ្វើសមយុទ្ធនៅក្បែរសមុទ្រជប៉ុន ដោយចិនបានអូសនាវាចម្បាំង និងយន្តហោះចម្បាំងរបស់រុស្ស៊ីមកចូលរួមធ្វើសមយុទ្ធផងដែរ។
ការធ្វើសមយុទ្ធរបស់ប្រទេសមហាអំណាចពីរនេះ ក៏បានរុញឲ្យជប៉ុនរត់ទៅពឹងពាក់អាមេរិកភ្លាមៗ ដើម្បីធ្វើសមយុទ្ធឆ្លើយតបនឹងការគំរាមរបស់ចិន និងរុស្ស៊ី។
ដើមចមដែលបង្កនូវភាពតានតឹងនេះ គឺដោយសារតែចិនទាមទារថា ប្រជុំកោះសេនកាគូ ដែលចិនហៅថាដាយយូ ជាដែនអធិបតេយ្យរបស់ចិន តាំងពីបុរាណកាល ហើយត្រូវជប៉ុនយកពីចិននៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២។
ចិនតែងតែគំរាមយកកោះនេះមកវិញ ហើយជប៉ុនប្រឆាំងដាច់ខាត។ ក្រៅពីនេះទៀត ជប៉ុន និងរុស្ស៊ីនៅពុំទាន់ដាច់ស្រេចនឹងគ្នានៅឡើយនោះទេអំពីជម្លោះនៃប្រជុំកោះគូរីល ដែលរុស្ស៊ីយកពីជប៉ុនក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២។
ជប៉ុនមិនត្រឹមតែបាត់កោះគូរីល នោះទេ គឺរុស្ស៊ីចេះតែគំរាមយកកោះជាច្រើនទៀតពីជប៉ុន នៅប្រជុំកោះគូរីល។ និយាយរួមទៅ ដោយសារតែស្ថានភាពដូចនេះ សង្គ្រាមស្ថិតក្នុងផ្លូវដ៏ផុយស្រួយបំផុតបាននាំឱ្យជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូងរត់ទៅឱបក្រសោប ហើយកសាងសម្ព័ន្ធភាពយោធាជាមួយនឹងក្រុមយោធាណាតូ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកដឹកមុខគេ។
ទីតាំងទីបួន៖
ភាពតានតឹងថ្មីបំផុតនេះ កំពុងតែផ្ទុះឡើងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ អនុត្តរភាពរបស់ចិន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង កំពុងតែប៉ះពាល់ដល់ដែនអធិបតេយ្យភាពប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេសគឺរវាងចិន និងហ្វីលីពីន។
ថ្មីៗបំផុតនេះ ចិនបានបាញ់ឡាស៊ែរពន្លឺចេញពីនាវាចម្បាំងទៅលើនាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីននៅក្នុងប្រជុំកោះស្ព្រាតលី ដែលនាំឲ្យហ្វីលីពីនចោទចិនភ្លាមៗថា កំពុងតែបង្កជម្លោះ និងមានផែនការឈ្លានពានដែនទឹករបស់ហ្វីលីពីន។ ហ្វីលីពីនព្រមានថា បើចិននៅតែបន្តធ្វើដូចនេះដាក់មកលើនាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីន គឺថ្ងៃខាងមុខ អាចនឹងប៉ះទង្គិចប្រដាប់អាវុធរវាងកងទ័ពជើងទឹកនៃប្រទេសទាំងពីរ។
ប៉ុន្តែចិនធ្វើដូចនេះទៅលើហ្វីលីពីន ក៏កើតឡើងក្រោយពីចិនប្រតិកម្មដែលហ្វីលីពីនបើកឲ្យកងទ័ពអាមេរិកឈរជើងនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន និងដែនកោះហ្វីលីពីនដល់ទៅ ៩ទីតាំង ហើយទីតាំងចុងក្រោយ គឺកោះមួយរបស់ហ្វីលីពីនដែលស្ថិតនៅក្បែរនឹងកោះតៃវ៉ាន់។
ក្រុងប៉េកាំង ចាត់ទុកថាទ័ពអាមេរិកដែលស្ថិតនៅក្បែរដែនកោះតៃវ៉ាន់នេះ គឺហ្វីលីពីនកំពុងតែសាកល្បងឱ្យអាមេរិកពង្រឹងកម្លាំងទ័ពគំរាមនឹងចិន។
ចិន ការពិតមិនត្រឹមតែមានទំនាស់ដែនទឹកជាមួយនឹងហ្វីលីពីននោះទេ គឺជាមួយនឹងវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និងឥណ្ឌូនេស៊ី ទៀតផង ប៉ុន្តែចិននៅតែក្រសោបកម្ពុជាជាមិត្តដែកថែប។
ចិនអះអាងថា ខ្លួនគេមានផ្ទៃទឹកនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដល់ទៅ ៩០% ឯណោះក្នុងផ្ទៃសរុប ៣លានគីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ ដូចនេះហើយបានជាចិនតែងតែបញ្ជូននាវាល្បាត និងនាវាចម្បាំងទៅដេញនាវានេសាទ ឬនាវាល្បាតរបស់ប្រទេសទាំងអស់នេះ ហើយទីបំផុត ប្រទេសដែលមានជម្លោះនឹងចិនតែងតែរត់ទៅពឹងពាក់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ទីតាំងទីប្រាំ៖
ឥណ្ឌា និងចិន ជាប្រទេសដែលមានព្រំដែនដីគោកជាប់គ្នាយ៉ាងល្វឹងល្វើយដល់ទៅជាង ៣ពាន់គីឡូម៉ែត្រនៃជ្រលងភ្នំហិមាល័យ។ ប្រទេសធំពីរនេះតែងប៉ះទង្គិចគ្នាដោយប្រដាប់អាវុធរហូតធ្លាប់មានសង្គ្រាមទ្រង់ទ្រាយធំផ្ទុះឡើងកាលពីឆ្នាំ១៩៦២ និងឆ្នាំ១៩៦៧ ទៀតផង។
រហូតមកទល់ពេលនេះ ឥណ្ឌា និងចិន នៅតែបន្តដាក់ពង្រាយទ័ព និងសព្វាវុធប្រឈមមុខគ្នានៅឡើយ។
ការប្រឈមមុខគ្នានេះហើយដែលនាំឲ្យឥណ្ឌា សម្រេចបង្កើនការទិញអាវុធពីសហរដ្ឋអាមេរិក ពីបារាំង និងអ៊ីស្រាអែល ខណៈដែលឥណ្ឌាមានសព្វាវុធរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងដៃច្រើនណាស់ទៅហើយនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ឥណ្ឌាជាប្រទេសដែលផលិតអាវុធនៅក្នុងស្រុកបានដែរ។ ផ្ទៃដីដែលកំពុងប្រទាញប្រទង់គ្នា គឺនៅតំបន់ឡាដាក់។
ចិនអះអាងថា ឥណ្ឌាបានដណ្ដើមយកទឹកដីពីចិនជាងមួយម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡានៅតំបន់នោះ។ ចំណែកឯឥណ្ឌាវិញ ចោទចិនថាបានរំលោភយកទឹកដីពីឥណ្ឌា ៤ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡានៅតំបន់នោះ។
ឥឡូវប្រទេសទាំងពីរនេះនៅសល់ពេលត្រឹមតែការប៉ះទង្គិចគ្នា ហើយឆ្ពោះទៅរកការធ្វើសង្គ្រាមសាជាថ្មីម្ដងទៀតប៉ុណ្ណោះ។
សរុបទៅ ទីតាំង ៥តំបន់នៃទ្វីបអាស៊ីដែលគេអាចបែងចែកជាអាស៊ីខាងកើត អាស៊ីខាងត្បូង សមុទ្រចិនខាងត្បូង បានកំពុងក្លាយជាទីតាំងដែលអ្នកជំនាញផ្នែកយោធាមើលឃើញថា អាចក្លាយជាសមរភូមិនៃសង្គ្រាមទៅថ្ងៃខាងមុខដោយជៀសមិនរួចនោះឡើយ៕