កាលពីសប្ដាហ៍មុននេះ ប្រទេសវៀតណាមបានថ្កោលទោសចិន ដែលបានចេញច្បាប់ហាមនេសាទក្នុងរដូវប្រចាំឆ្នាំដែលក្រុងប៉េកាំង ដាក់បម្រាមនេះមានរយៈពេលជិត ៤ខែ ដោយរាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា គឺក្នុងរយៈពេលនេះហាមនេសាទនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម Đoàn Khắc Việt បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា វៀតណាមសូមជំទាស់បម្រាមរបស់ចិន ដោយចាត់ទុកថាបម្រាមនេះជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន ហើយវៀតណាមមិនចូលរួមនោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យវៀតណាមរូបនេះអះអាងថា បម្រាមរបស់ចិនអាចប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាពរបស់វៀតណាម ព្រោះចិនចេញបម្រាមដូចនេះ តែងតែយកនាវាល្បាតមកចូលតំបន់ជាដែនទឹករបស់វៀតណាម ដែលមាននៅក្នុងប្រជុំកោះប៉ារ៉ាហ្សែល។ ប្រជុំកោះប៉ារ៉ាហ្សែល វៀតណាមហៅថាប្រជុំកោះហួងសា ដែលវៀតណាមចាត់ទុកជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្ដាច់មុខរបស់ខ្លួន។
តាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម ប្រជុំកោះប៉ារ៉ាហ្សែលមួយផ្នែកស្ថិតនៅជាដែនទឹកវៀតណាម។ នេះបើផ្អែកតាមច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨២។ ដូចនេះ វៀតណាមស្នើឱ្យចិនកម្រិតច្បាប់របស់ខ្លួនត្រឹមតែក្នុងដែនទឹករបស់ចិន គឺជាការចាំបាច់។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម ដែលអានដោយអ្នកនាំពាក្យ បានទាមទារឱ្យចិនគោរពច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ ដោយត្រូវចូលរួមចំណែករក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិ។
នៅមុនចិនចេញបម្រាមនេះ ក្រុងប៉េកាំងបានប្រតិកម្មចំពោះការថ្លែងរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិក Antony Blinken ដែលធ្វើឡើងនៅទីក្រុងហាណូយ កាលពីដើមខែមេសា អំឡុងពេលជួបជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាម ដែលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន សន្យាជួយវៀតណាមការពារដែនអធិបតេយ្យករណីបំពានរំលោភពីសំណាក់ប្រទេសចិន។ ចំពោះជំហររបស់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បាននាំឱ្យមេដឹកនាំវៀតណាមថ្លែងអរគុណ។
តែក្រុងប៉េកាំង បានហៅទស្សនៈរបស់អាមេរិក ថាជាការចាប់ផ្ដើមបង្កើតសង្គ្រាមត្រជាក់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខការទូតអាមេរិកនៅក្រុងហាណូយ ធ្វើឡើងតាមការអញ្ជើញរបស់សមភាគីវៀតណាម លោក Bùi Thanh Sơn។
បើនិយាយអំពីជម្លោះដែនទឹកនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ចិនត្រូវបានចោទថាជាមហាអំណាចក្នុងតំបន់ដែលកំពុងធ្វើអនុត្តរភាពវាតទីដែនទឹកប្រទេសជិតខាង។
នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ ចិនប្រកាសថាក្រុងប៉េកាំងមានកម្មសិទ្ធិលើទំហំសមុទ្រទាំងមូលដល់ទៅ ៩០% នៃផ្ទៃទឹកសរុប ៣លាន ៥សែនគីឡូម៉ែត្រក្រឡា។ ចិនសម្លឹងឃើញធនធានក្នុងបាតសមុទ្រជាទ្រព្យសម្បត្តិមហាសាលរបស់ខ្លួន។
តំបន់ឈូងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ សម្រាប់ចិនគឺមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ ចំពោះវៀតណាម ក៏នៅមិនស្ងៀមដែរ។
ក្រុងហាណូយ ក៏បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីរារាំងនូវការឈ្លានពានរបស់ចិន ខណៈអាមេរិកកំពុងដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយកសាងមូលដ្ឋានទ័ពដើម្បីការពារសន្តិសុខសម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល។
របាយការណ៍នៃអង្គភាព Marine Traffic របស់វៀតណាម បានឲ្យដឹងថា ក្រុមនាវាចិនមួយដ៏ធំបានធ្វើប្រតិបត្តិការខួងយកប្រេងក្បែរតំបន់សមុទ្រទឹកជ្រៅ ដែលជាដែនសមុទ្ររវាងប្រទេសវៀតណាម និងម៉ាឡេស៊ី។ នេះមិនមែនជាលើកទីមួយទេដែលនាវាចិន ធ្វើប្រតិបត្តិការ ហើយការគំរាមកំហែងដល់ដែនសមុទ្រវៀតណាម គឺមានតាំងពីឆ្នាំ២០១០។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ នាវាខួងប្រេងរបស់ចិន ឈ្មោះ Haiyang Dizhi ការពារដោយនាវាចម្បាំងមួយគ្រឿងបានចូលក្នុងដែនទឹកវៀតណាម ដោយខួងស្ទង់រកប្រេងនៅតំបន់នោះ ថែមទាំងបង្ហាញការគំរាមកំហែងនាវាវៀតណាម។ តែយ៉ាងណា មិនត្រឹមតែដែនទឹកវៀតណាមដែលចិនបំពាននោះទេ ប៉ុន្តែដែនទឹកម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងហ្វីលីពីន ក៏ចិនបំពានដែរ។
វៀតណាមគឺជាសមាជិកនៃប្រទេសសមាគមអាស៊ាន។ វៀតណាមដូចជាក្ដារអុកដ៏សំខាន់នៃកត្តាភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែលមានជំហររឹងមាំប្រជែងនឹងចិននៅលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០២០ នេះ វៀតណាមជាប្រធាននៃសមាគមអាស៊ាន ហើយមានអាសនៈជាសមាជិកមិនអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចិនដឹងខ្លួនថាជារឿងដ៏លំបាក ព្រោះបើកាលណាធ្វើទុក្ខបុកម្នេញវៀតណាមខ្លាំង ទីក្រុងហាណូយរឹតខិតទៅនៅជិតអាមេរិក និងបង្កប្រតិកម្មនៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។
នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០-២០២១ វៀតណាមអាចការពារខ្លួនឯងផង ការពារប្រទេសក្នុងតំបន់ផងនៅឯក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ថែមទាំងប្រជែងជាមួយចិនបានទៀតផង ដោយស្នើឱ្យប្រទេសក្នុងសមាគមអាស៊ានមានស្មារតីរឹងមាំការពារផលប្រយោជន៍ក្នុងតំបន់។
ក្នុងឆ្នាំនោះ វៀតណាមបានបញ្ជូនកំណត់ទូតរបស់ខ្លួនទៅអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយបញ្ជាក់ពីដែនអធិបតេយ្យភាពនៃដែនទឹកជុំវិញកោះប៉ារ៉ាហ្សែល និងកោះស្ព្រាតលី ដោយទាត់ចោលនូវអំណះអំណាងរបស់ចិនដែលថាជាដែនអធិបតេយ្យរបស់ចិន។ ដើម្បីរារាំងមហិច្ឆតារបស់ចិន សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវការមូលដ្ឋានសន្តិសុខក្នុងតំបន់មួយនេះ។
ដោយមើលឃើញដូចនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តមានដូចជាជប៉ុន ឥណ្ឌា អង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី រួមដៃគ្នាកាន់តែជិតស្និទ្ធថែមទៀតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខក្នុងតំបន់ជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង វៀតណាម ហ្វីលីពីន ឥណ្ឌូនេស៊ី និងម៉ាឡេស៊ី។ ឥឡូវនេះ វៀតណាមបើទោះជាមិនទាន់ក្លាយជាដៃគូមិត្តភាពសន្តិសុខស៊ីជម្រៅជាមួយអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលីក៏ដោយ តែវៀតណាម និងអាស៊ានគឺជាដៃគូដ៏ធំសម្រាប់សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
ដូច្នេះហើយ គេមើលឃើញវៀតណាមដូចជាបានត្រៀមខ្លួនបានមួយជំហានទៅហើយក្នុងការប្រជែងនឹងចិន អំពីជម្លោះដែនសមុទ្រដែលជាបទពិសោធន៍ទ័ពចិន និងទ័ពវៀតណាម បានពើបប្រយុទ្ធគ្នារយៈពេលខ្លីកាលពីក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤ ដែលលទ្ធផលពេលនោះ ចិនឈ្នះវៀតណាមដោយវាយចូលកាន់កាប់ប្រជុំកោះជាច្រើនរបស់វៀតណាមនៅតំបន់កោះប៉ារ៉ាហ្សែល ដែលវៀតណាមហៅថាប្រជុំកោះហួងសា៕