រយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ចុងក្រោយនេះ ស្ថានភាពយោធានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលប្រឈមមុខដាក់គ្នាក្នុងដែនទឹកជម្លោះរវាងចិន និងហ្វីលីពីន កាន់តែឡើងកម្ដៅខ្លាំងឡើង។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ហ្វីលីពីន បានហៅសកម្មភាពរបស់នាវាល្បាតរបស់ចិន ដែលធ្វើសកម្មភាពយាយីរារាំង និងរហូតដល់បាញ់ទឹកទៅលើនាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីន គឺជាសកម្មភាពនៃការបង្កើតជម្លោះ ហើយឈានទៅដល់ការអាចប៉ះទង្គិចគ្នាដោយប្រដាប់អាវុធ។
បណ្ដាញផ្សាយព័ត៌មាន Channel News Asia បានចុះផ្សាយនូវសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា នេះថា នាវាចម្បាំងរបស់ចិន បានបណ្ដេញនាវាល្បាត ២គ្រឿងរបស់ហ្វីលីពីន ឱ្យចេញពីតំបន់ដែនទឹកនៃប្រជុំកោះដែលប្រទេសចិន និងហ្វីលីពីន ប្រទាញប្រទង់គ្នាដណ្ដើមកាន់កាប់។
ប្រភពដដែលបានឱ្យដឹងថា នាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីនពីរគ្រឿងចូលទៅដល់ប្រជុំកោះស្កាបូរ៉ូ នៃប្រជុំកោះធំស្ព្រាតលី ក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយពេលនោះក៏ជួបប្រទះនឹងនាវាល្បាតរបស់ចិនជាច្រើនគ្រឿង។
ក្នុងស្ថានភាពនោះ នាវាល្បាតរបស់ចិនពីរគ្រឿង បានព្រួតគ្នាបាញ់ទឹកទៅលើនាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីនមួយគ្រឿង។ កងនាវារបស់ហ្វីលីពីន ឱ្យដឹងថា នាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីន មួយគ្រឿងនោះរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែនាវាល្បាតរបស់ចិន បាញ់ទឹកព្យាយាមពន្លិច ប៉ុន្តែត្រូវបាននាវិកបើកគេចជាបន្ទាន់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យសម្រាប់នាវាហ្វីលីពីន អះអាងថា បើទោះបីជាចិន ព្យាយាមដេញនាវាល្បាតរបស់ហ្វីលីពីន ក៏ដោយ ក៏ក្រុមនាវាហ្វីលីពីន មិនបានចាកចេញពីតំបន់ប្រទាញប្រទង់គ្នានោះទេ ហើយនាវាល្បាតហ្វីលីពីន នៅតែស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកមួយនៅលើដែនទឹកហ្វីលីពីន ប៉ុន្តែឆ្មាំការពារសមុទ្រប្រទេសចិន នៅតែអះអាងថា នាវាល្បាតរបស់ខ្លួនពិតជាបានបណ្ដេញនាវាល្បាតហ្វីលីពីន ពីរគ្រឿងនោះចេញពីប្រជុំកោះស្កាបូរ៉ូ។
អ្នកនាំពាក្យសម្រាប់ក្រសួងការបរទេសចិន បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយនៅទីក្រុងប៉េកាំង កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ថា ចិននៅតែទទូចឱ្យហ្វីលីពីន បញ្ឈប់ជាបន្ទាន់រាល់សកម្មភាពនាវាទាំងឡាយរបស់ហ្វីលីពីន ដែលបង្ករឿងចង់ប៉ះទង្គិចគ្នានឹងនាវាល្បាតរបស់ចិន គឺត្រូវបញ្ចៀសឱ្យបាននូវការប្រទូសរ៉ាយដែលនាំទៅរកការប៉ះទង្គិចដោយប្រដាប់អាវុធនេះ។
អ្នកនាំពាក្យសម្រាប់ក្រសួងការបរទេសចិន Lin Jian បានបញ្ជាក់ថា តំបន់ដែលហ្វីលីពីន ហៅថាកោះស្កាបូរ៉ូ ហើយចិន ហៅថាប្រជុំកោះស្ព្រាតលី គឺជាដែនទឹកប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ចិន ដែលហ្វីលីពីន គ្មានភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រអាចមកធ្វើអំណះអំណាងបានឡើយ។
តែយ៉ាងនេះក្ដី រដ្ឋាភិបាលប្រធានាធិបតី ម៉ាកូស ជូនញ័រ បានប្រាប់ពិភពលោកថា ហ្វីលីពីនមានភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រគ្រប់គ្រាន់ដែលថាប្រជុំកោះស្កាបូរ៉ូ នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាដែនទឹកប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ហ្វីលីពីន។ ដូច្នេះហើយបានជាតុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិ សម្រេចសេចក្ដីឱ្យហ្វីលីពីន មានសិទ្ធិក្នុងការចូលទៅធ្វើអាជីវកម្មរុករករ៉ែក្នុងតំបន់ប្រជុំកោះនេះ។
យោងតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិឆ្នាំ២០១៦ អះអាងថា ហ្វីលីពីនមានសិទ្ធិចូលទៅកាន់កាប់តំបន់ដែនទឹកប្រទាញប្រទង់នោះដោយយោងតាមច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨២។
ប៉ុន្តែបើយ៉ាងនេះក្ដី ទីក្រុងប៉េកាំង បានទាត់ចោលសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការដោយចាត់ទុកថា តុលាការអន្តរជាតិនេះគ្មានដែនយុត្តាធិការកាត់សេចក្ដីអ្នកនេះឈ្នះ អ្នកនោះចាញ់លើជម្លោះដែនទឹករវាងចិន និងហ្វីលីពីន នោះទេ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ទីក្រុងប៉េកាំង នៅតែអះអាងថា ត្រូវប្រើសិទ្ធិជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិតាំងពីបុរាណកាលក្នុងការបញ្ជូននាវាចម្បាំង និងនាវាល្បាតឱ្យការពារនាវានេសាទ ឬក៏នាវាខួងប្រេងរបស់ចិន ដែលចូលទៅក្នុងតំបន់នោះ ដោយព្រមានទីក្រុងម៉ានីល កុំយកសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិនេះធ្វើសំអាង ហើយបង្ករឿងជាមួយនឹងចិន។
ឥឡូវនេះឃើញថា ហ្វីលីពីនជាប្រទេសតូចមួយបើប្រៀបធៀបនឹងចិន។ ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ តាំងចិត្តរួចស្រេចហើយថាត្រូវតែប្រឈមមុខជាមួយនឹងចិន គ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ទោះបីចិន ចង់បង្កសង្គ្រាមក៏ដោយនោះ។
ប៉ុន្តែអ្នកសង្កេតការណ៍មើលឃើញថា ហ្វីលីពីនក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតីថ្មី ម៉ាកូស ជ័រ គឺប្រទេសនេះដែលហ៊ានប្រឈមមុខនឹងប្រទេសដ៏ធំបំផុតនៅអាស៊ីមួយនេះ ដោយសារតែអាងកងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយ។
ប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន ប្រកាសជាចំហដោយព្រមានចិន កុំឱ្យបង្កការវាយប្រហារទៅលើនាវាហ្វីលីពីន ឱ្យសោះ គឺសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែអន្តរាគមន៍ជួយកងទ័ពហ្វីលីពីន ព្រោះទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតុន និងទីក្រុងម៉ានីល មានសន្ធិសញ្ញាយោធាទ្វេភាគីជាមួយនឹងគ្នា៕