ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញប្រកាសគាំទ្រចំពោះការវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត ក្រោមហេតុផលថា វិសោធនកម្មនេះស្របទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ខណៈបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា ជាការរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការរំលោភសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។
ការប្រកាសគាំទ្រនេះ បន្ទាប់ពីរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាបានសម្រេចអនុម័តឲ្យធ្វើវិសោធនកម្មបោះឆ្នោតកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ តាមបញ្ជារបស់បុរសខ្លាំងកាន់អំណាចតពូជនៅកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបិទផ្លូវថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំង។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានស្ដីពីលទ្ធផលប្រជុំនាថ្ងៃទី៣ កក្កដា នេះ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ឲ្យដឹងថា ការសម្រេចគាំទ្រចំពោះច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតដោយយោងទៅតាមរដ្ឋសភា បានអនុម័តនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ និងព្រឹទ្ធសភា បានពិនិត្យឲ្យយោបល់ឯកភាពទាំងស្រុងកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ហើយបានចាត់ទុកជាការប្រញាប់ ព្រមទាំងបានប្រកាសថាស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញផងដែរ។
រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាឯកបក្សបានអនុម័តលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតភ្លាមៗនេះ បន្ទាប់ពីទទួលបានបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ បុរសខ្លាំងកាន់អំណាចជិត ៤០ឆ្នាំនៅកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ ព្រមទាំងរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាឲ្យពន្លឿនការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនេះ ដើម្បីបិទផ្លូវថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃខាងមុខ។
ការលើកឡើងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ព្រឹទ្ធសភា និងរដ្ឋសភា ក្រោមបង្គាប់បញ្ជាលោក ហ៊ុន សែន នេះ ធ្វើឡើងមិនបានស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាឡើយ។ មាត្រា៣៤ថ្មីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានបញ្ញត្តិថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងអាចឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោត ខណៈខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតដែលធ្វើឡើងនៅពេលនេះមានខ្លឹមសារបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត ដែលផ្ទុយពីមាត្រានៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលចែងអំពីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋទាំងស្រុង។
ជុំវិញរឿងនេះ គណបក្សភ្លើងទៀនដែលត្រូវគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមិនអនុញ្ញាតឲ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ខាងមុខ ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ដោយស្នើសុំទៅព្រឹទ្ធសភាពិចារណាលើការរិះគន់ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនេះ។
ចំណែកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាង ២០ស្ថាប័ន ក៏បានស្នើទៅព្រឹទ្ធសភា និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញឲ្យពន្យារពេលធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតដែលរដ្ឋសភាឯកបក្សបានអនុម័តកាលពីពេលថ្មីៗនេះ រហូតដល់បោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ ចប់រួចរាល់ ដើម្បីធានាថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោតផងដែរ។
បើតាមខ្លឹមសារសំខាន់បំផុតនៃច្បាប់ដែលត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មនេះបានកំណត់ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងមានបំណងឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ ត្រូវតែអនុវត្តសិទ្ធិបោះឆ្នោតដោយបានបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាសកលចំនួនពីរលើកចុងក្រោយជាប់គ្នាជាដាច់ខាត បើមិនដូច្នោះទេ ពួកគេនឹងបាត់បង់សិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោតដោយស្វ័យប្រវត្តិ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Volker Turk បានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ថា លោកមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការកាត់បន្ថយលំហសិទ្ធិពលរដ្ឋមុនពេលការបោះឆ្នោតជាតិនៅកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ នេះ។ ជាងនេះទៀត ការព្រមានធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនៅពេលនេះ នឹងក្លាយជាការរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការរំលោភសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋទាំងអស់ក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា និងឧបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដទៃទៀតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ៕