 អស់រយៈពេលជាច្រើនខែមក។){kind=link}
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគ្រោងរៀបចំពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនជាផ្លូវការនៅចុងឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលប្រគល់គម្រោងនេះឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន សិក្សាក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ Build, Operate and Transfer (BOT) អស់រយៈពេលជាច្រើនខែមក។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក ប៉េង ពោធិ៍នា បានអះអាងកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា គម្រោងផ្លូវនាវាចរណ៍ និងប្រព័ន្ធភស្តុភារកម្មទន្លេបាសាក់ ដែលត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា គម្រោង «ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ» គ្រោងរៀបចំពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ជាផ្លូវការក្នុងអំឡុងត្រីមាសទី៤ ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះហើយ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន បានសម្រេចជាផ្លូវការកាលពីចុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ ក្នុងការសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណននេះ។
គម្រោងផ្លូវនាវាចរណ៍ដែលហៅថា «ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ» គឺជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន (Belt and Road Initiative ឬ BRI) ដែលមានប្រវែង ១៨០គីឡូម៉ែត្រ ចាប់ពីព្រែកតាកែវនៃទន្លេមេគង្គ ឆ្លងកាត់តាមព្រែកតាឯកនៃទន្លេបាសាក់ និងចូលតាមព្រែកតាហ៊ីង នៃទន្លេបាសាក់ ស្រុកកោះធំ ហើយបន្តរហូតដល់សមុទ្រខេត្តកែប ដោយឆ្លងកាត់ខេត្តចំនួន៤ រួមមានខេត្តកណ្តាល ខេត្តតាកែវ ខេត្តកំពត និងខេត្តកែប។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្ហាញរបាយការណ៍ស្ដីពីគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា គម្រោងផ្លូវទឹកថ្មីនេះមានទទឹងមុខកាត់ផ្នែកខាងលើប្រវែង ១០០ម៉ែត្រ និងមុខកាត់ផ្នែកខាងក្រោមប្រមាណ ៨០ម៉ែត្រ ជម្រៅទឹកប្រមាណ ៥,៤ម៉ែត្រ និងមានគន្លងនាវាចរណ៍ចំនួន ២គន្លង។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា គម្រោងនេះនឹងសាងសង់សន្ទះផ្លូវនាវាចរណ៍ចំនួន ៣កន្លែង សាងសង់ស្ពានចំនួន ១១កន្លែង សាងសង់ផ្លូវអមសងខាងប្រវែង ២០៨គីឡូម៉ែត្រ និងមានបំពាក់សញ្ញាជំនួយនាវាចរណ៍ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឆ្លងកាត់ទន្លេផ្សេងៗផងដែរ ហើយការសាងសង់គម្រោងផ្លូវទឹកថ្មីនេះ ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថានឹងចំណាយទុនវិនិយោគប្រមាណ ១៧០០លានដុល្លារអាមេរិក និងប្រើរយៈពេលសាងសង់ប្រមាណ ៤ឆ្នាំ។
របាយការណ៍ខាងលើបញ្ជាក់ថា គម្រោងនេះនឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់កម្ពុជា ដូចជាការកាត់បន្ថយរយៈពេល ចម្ងាយ និងតម្លៃនៃការដឹកជញ្ជូននាពេលបច្ចុប្បន្ន ការបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្ម និងមជ្ឈមណ្ឌលភស្តុភារកម្ម ការអភិវឌ្ឍផែរណបថ្មីៗ ពង្រីកតំបន់អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម ធារាសាស្ត្រ វារីវប្បកម្ម ជួយគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចទី៤ របស់កម្ពុជា បង្កើតការងារបន្ថែមនៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ កំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ និងកំពង់ផែផ្សេងទៀត ជំរុញការអភិវឌ្ឍទីក្រុង និងនគរូបនីយកម្ម និងជំរុញការរីកចម្រើនផ្នែកអចលនទ្រព្យផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយតំណាងក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មស្ពាន និងថ្នល់ចិន (CRBC) ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យក្រុមហ៊ុននេះសិក្សាលម្អិតលើគម្រោងក្នុងរយៈពេល ៨ខែហើយ បន្ទាប់ពីសិក្សាចប់ គឺឈានដល់ការចរចាដើម្បីចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសាងសង់គម្រោងព្រែកជីកនេះតែម្តង។
អ្នកជំនាញខាងផ្លូវទឹកកម្ពុជាលោក ម៉េង សុធារ៉ា បានលើកឡើងក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា កាលពីដំបូង រដ្ឋាភិបាលគ្រោងខ្ចីលុយរដ្ឋាភិបាលចិន មកសាងសង់ព្រែកជីកនេះទាំងស្រុង ប៉ុន្តែដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាខ្លាចប៉ះពាល់ដល់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក្នុងការសាងសង់ព្រែកជីកនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បង្វែរពីការសាងសង់គម្រោងនេះដោយការខ្ចីបុលពីរដ្ឋាភិបាលចិន មកជាការសហប្រតិបត្តិការ Build, Operate and Transfer (BOT) វិញតែម្តង ប៉ុន្តែគម្រោងនេះគឺនៅតែស្ថិតក្នុងកម្ចីចិនដដែលទេ គ្រាន់តែយកក្រុមហ៊ុនចិន មកបាំងមុខប៉ុណ្ណោះ។
លោក ម៉េង សុធារ៉ា លើកឡើងថា លោកមិនយល់ពីការសាងសង់ព្រែកជីកនេះទេ ព្រោះថាគម្រោងព្រែកជីកនេះ រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ជម្រៅទឹកត្រឹមតែ ៥,៤ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្ថែមថា សូម្បីកប៉ាល់ដឹកខ្សាច់ (ឬសាឡាង) ដែលចរាចរដឹកខ្សាច់នៅមុខព្រះបរមរាជវាំងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញសព្វថ្ងៃនេះ ក៏ត្រូវការជម្រៅទឹក ៨ម៉ែត្រសម្រាប់ធ្វើដំណើរដែរ ចំណែកព្រែកជីកហ្វូណនដែលមានជម្រៅទឹកមិនដល់ ៥ម៉ែត្រកន្លះនេះ តើនឹងអាចផ្ទុកកប៉ាល់ប្រភេទណាទៅសម្រាប់ដឹកនាំទំនិញនោះ។
លោកបន្តថា ក្រោមបច្ចេកទេសនៃការសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនបែបនេះ លោកអាចសន្និដ្ឋានបានថា ព្រែកជីកនេះមិនមែនជាគម្រោងដែលសាងសង់ឡើងដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យកម្ពុជាទេ គឺជាគម្រោងមួយដែលបង្កប់បម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់កម្ពុជា ទម្លាយប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះដើម្បីសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ការសាងសង់ព្រែកជីកនេះ គឺធ្វើទៅតាមតែការចង្អុលបង្ហាញរបស់ចិនគ្រប់យ៉ាង ដែលនេះគឺដោយសារតែលក្ខខណ្ឌក្នុងការខ្ចីបំណុលចិនដែរ ក្នុងនោះ ចិនក៏នឹងទាញយកផលប្រយោជន៍ពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ១,៦លាននាក់ដែលរស់នៅអមសងខាងព្រែកនេះថែមទៀត។
ប្រភពមន្ត្រីខាងលើលើកឡើងថា ព្រែកជីកនេះគ្មានចំណេញអ្វីខ្លះដល់ប្រទេសកម្ពុជាទេ ហើយក៏មិនបានផលចំណេញអ្វីដល់ពលរដ្ឋខ្មែរដែរ តែអាចចំណេញត្រឹមតែបុគ្គលមួយចំនួនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនប៉ុណ្ណោះ ព្រោះថាតាមគម្រោងស្តង់ដារព្រែកជីកនេះ កម្ពុជាគ្មានទាំងនាវា និងទំនិញដល់កម្រិតសម្រាប់ប្រើព្រែកជីកនេះក្នុងការនាំចេញទំនិញទៅបរទេសទេ ប៉ុន្តែនាវាដែលអាចប្រើព្រែកជីកនេះ និងការនាំចូលទំនិញមកកម្ពុជា គេរំពឹងថាមានតែនាវាចិន ទំនិញចិន និងនាវាវៀតណាម ព្រមទាំងទំនិញវៀតណាម ប៉ុណ្ណោះ។
ប្រភពមន្ត្រីដដែលបន្ថែមថា សព្វថ្ងៃនេះ កម្ពុជាក៏មានទំនិញនាំចេញដែរ ប៉ុន្តែមិនមានច្រើនទេ ដូច្នេះនៅពេលដែលព្រែកជីកនេះដំណើរការ កម្ពុជាអាចត្រឹមតែជួលនាវាចិនប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ដឹកទំនិញដែលកម្ពុជាមានបន្តិចបន្តួចនេះ ហើយទំនិញដែលនាំចេញបន្តិចបន្តួចនេះ ក៏ជាទំនិញដែលមានម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនជាជនជាតិចិន ដែរ ដែលពួកគេបានសហការរកស៊ីជាមួយមន្ត្រីធំៗរបស់កម្ពុជាដើម្បីរកផលចំណេញផ្ទាល់ខ្លួន៕