ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជិត ២០ស្ថាប័ន បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពដែលកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនពីបទចោទមិនត្រឹមត្រូវ ដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងារ និងបើកលំហសិទ្ធិសេរីភាព និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពកម្មករ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សមាគម និងសហជីពជិត ២០ស្ថាប័ន បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅខាងមុខក្រសួងការងារ ក្នុងទិវាពលកម្មអន្តរជាតិខួបលើកទី១៣៨ ក្រោមប្រធានបទ «អនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម» នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីដាក់ញត្តិឱ្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងបំណងទាមទារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់កម្មករនិយោជិត បន្ទាប់ពីកម្មករនិយោជិតដែលអនុវត្តនូវសិទ្ធិសេរីភាពដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់នាពេលកន្លងមក។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងសហជីពទាំងនោះ លើកឡើងថា កម្មករនិយោជិតគ្រាន់តែចង់បានសិទ្ធិសេរីភាព សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិបង្កើតសហជីព ព្រមទាំងសិទ្ធិមូលដ្ឋានដទៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីធានាការធ្វើការងារ និងការរស់នៅសមរម្យក្នុងភាពជាមនុស្ស មិនមែនដើម្បីប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលទេ ព្រោះសកម្មភាពរបស់កម្មករនិយោជិតទាំងអស់កន្លងមកមិនដែលរំលោភបំពានច្បាប់ស្ដីពីការងារឡើយ។
ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដដែល អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយការពារកម្មករនិយោជិតពីការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្មរបស់ថៅកែរោងចក្រ ដែលពួកគេតែងតែចាត់ទុកកម្មករនិយោជិតជាទាសករក្នុងសម័យទំនើបសព្វថ្ងៃនេះ ព្រោះថាកន្លងមក ថៅកែរោងចក្រមួយចំនួនបានរំលោភសិទ្ធិការងារធ្ងន់ធ្ងរ តាមរយៈការបញ្ឈប់កម្មករពីការងារដោយគ្មានមូលហេតុ ការកាត់អត្ថប្រយោជន៍កម្មករ និងការមិនធានាបានក្នុងការផ្តល់ប្រាក់ឈ្នួលឱ្យបានទៀងទាត់ ជាដើម។
ប្រធានសមាគមឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វន់ ពៅ លើកឡើងនៅក្នុងពិធីជួបជុំនៅមុខក្រសួងការងារនៅថ្ងៃទី១ ឧសភា នេះដោយអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសមរម្យសម្រាប់កម្មករនិយោជិតទាំងអស់នៅកម្ពុជា ដើម្បីធានាបាននូវជីវភាពសមរម្យ និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរក្នុងនាមជាមនុស្ស។
លោក វន់ ពៅ សំណូមពរឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រួមទាំងថៅកែក្រុមហ៊ុនបញ្ឈប់ការរើសអើងកម្មករនិយោជិតនៅកន្លែងការងារ និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគ្រប់រូបភាព ដើម្បីគាបសង្កត់ទៅលើថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពដែលលើកស្ទួយសិទ្ធិការងារ កុំឱ្យមានការរំលោភបំពានពីសំណាក់ថៅកែក្រុមហ៊ុន ជាដើម។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរក៏ត្រូវបញ្ឈប់ការរើសអើងសមាគមឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធផងដែរ ដើម្បីរួមគ្នាលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងាររបស់កម្មករស្របតាមច្បាប់ការងាររបស់កម្ពុជាដែលមានចែង។
ចំណែកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចេញលិខិតមួយកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា ទិវាពលកម្មអន្តរជាតិខួបលើកទី១៣៨ នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ក្រោមប្រធានបទ “សហគ្រាសមួយជាសហគមន៍សុខសាន្តមួយ” បានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌការងារ សិទ្ធិសេរីភាព អត្ថប្រយោជន៍បេឡាជាតិសន្តិសុខសង្គម និងការពង្រឹងយន្តការដោះស្រាយវិវាទការងារ ជាដើម។
លិខិតដដែលបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានខិតខំលើកកម្ពស់សិទ្ធិសេរីភាពអង្គការវិជ្ជាជីវៈ ស្របតាមច្បាប់ស្ដីពីការងារ ច្បាប់ស្ដីពីសហជីព ច្បាប់ស្ដីពីរបបសន្តិសុខសង្គម ច្បាប់ស្ដីពីប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា និងលិខិតបទដ្ឋានគតិអន្តរជាតិនានា ជាដើម ក្នុងនោះ ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ក៏បានចុះបញ្ជិកានៃអង្គការវិជ្ជាជីវៈសរុបជាង ៦ពាន់ (៦៣១៧) ដែរ រួមមានសហជីពចំនួន ៤២ស្ថាប័ន សហព័ន្ធសហជីពចំនួន ២៨០ស្ថាប័ន សហជីពមូលដ្ឋានជិត ៦ពាន់ស្ថាប័ន (៥៩៨៣) និងសមាគមនិយោជកមានចំនួន ១២ស្ថាប័នផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) ធ្លាប់បានលើកឡើងកាលពីពេលកន្លងទៅថា នៅកម្ពុជាមានតែសហជីពដែលបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យថៅកែរោងចក្រប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចបន្តរស់រានមានជីវិតបានល្អ ប៉ុន្តែសហជីពឯករាជ្យតែងរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឥតស្រាកស្រាន្តពីសំណាក់ថៅកែក្រុមហ៊ុន និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារហូតមក។
ជាក់ស្តែង ការបង្កើតសហជីពឯករាជ្យនៅតាមក្រុមហ៊ុន រោងចក្រនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា កំពុងស្ថិតនៅក្នុងការរឹតត្បិតសេរីភាពធ្ងន់ធ្ងរពីសំណាក់ថៅកែរោងចក្រ ខណៈរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងការងារកម្ពុជា ក៏ត្រូវគេកត់សម្គាល់ឃើញដែរថា ពួកគេមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការធានាឱ្យមានការបង្កើតសហជីពឯករាជ្យសម្រាប់កម្មករនិយោជិតឡើយ ក្នុងនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពតែងត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ទាំងអយុត្តិធម៌ ដូចជា មេដឹកនាំសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ដែលកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារសព្វថ្ងៃនេះ ជាដើម។
ទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហានេះ សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) បានផ្សព្វផ្សាយវីដេអូមួយនៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នេះដែលបានលើកឡើងថា បើមានសហជីពឯករាជ្យនៅកន្លែងធ្វើការ សហជីពអាចដោះស្រាយបញ្ហាឱ្យកម្មករនិយោជិតបាន។ ផ្ទុយទៅវិញ បើមិនមានសហជីពនៅកន្លែងការងារទេ សូមកុំរំពឹងថាថៅកែរោងចក្រដោះស្រាយបញ្ហាឱ្យកម្មករនិយោជិតបានឲ្យសោះ។
ទិន្នន័យសង្គមស៊ីវិល កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បង្ហាញថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២១ មក មានសកម្មជន និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពសរុបជាង ១ពាន់នាក់ហើយ (១៥០២នាក់) ដែលកំពុងបម្រើការងារនៅតាមរោងចក្រជិត ៥០កន្លែង (៤៦កន្លែង) ត្រូវបានបញ្ឈប់ពីការងារដោយខុសនីតិវិធី និងទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីថៅកែរោងចក្រ ដោយការគំរាមកំហែងក្នុងទម្រង់រើសអើងសហជីពទាំងនោះ៕