មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងលោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំពុងជួបវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរ ដែលវិបត្តិនេះលេចចេញតាមរយៈនៃការរឹតបន្តឹងការផ្តល់ថវិកាដល់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ផ្អាករាល់ការអភិវឌ្ឍមួយចំនួនសម្រាប់អាណត្តិដំបូងរបស់ខ្លួននាពេលនេះ។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន សរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៣ ឧសភា នេះថា តាមរយៈសារាចររបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ស្ដីពីការរឹតបន្តឹងការចំណាយថវិការបស់ឃុំ-សង្កាត់ដែលផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៣ ឧសភា នេះ បង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំពុងជួបវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរ ហើយក៏ជាសញ្ញាបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះក៏នឹងដួលរលំនៅថ្ងៃណាមួយដែរ។
លោក អ៊ុំ សំអាន លើកឡើងថា ការខ្វះខាតថវិកាបែបនេះ ក៏បណ្តាលមកពីទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិដែរ ដែលពួកគេបានសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជា ព្រមទាំងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធនាពេលកន្លងមកនោះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងរូបនេះបញ្ជាក់ថា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលក្មេងខ្ចីមួយនេះជួបវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះហើយ ទើបរដ្ឋាភិបាលបន្តពូជពីឪពុកទៅកូនមួយនេះអស់ជម្រើស រហូតនាំគ្នាទៅគប់គិតជាមួយឧកញ៉ាខិលខូច និងគ្រូជោគជ័យបោកប្រាស់ ព្រមទាំងឧក្រិដ្ឋជនជនជាតិចិន ដូចជា លោក ចេន ហ្ស៊ី ជាដើម ដើម្បីប្រមូលថវិកាសម្រាប់ទ្រទ្រង់រដ្ឋាភិបាល និងរក្សាអំណាចតពូជត្រកូលហ៊ុននោះ។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានចេញសារាចរមួយដែលទើបនឹងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៣ ឧសភា នេះ ស្ដីពីការធ្វើវិចារណកម្ម និងការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពចំណាយថវិការបស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ សម្រាប់អនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ថា ខ្លួនសម្រេចអនុវត្តនូវច្បាប់គ្រប់គ្រងថវិការដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិមួយចំនួន ដើម្បីធានាប្រសិទ្ធភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងថវិកាឆ្នាំ២០២៤។
សារាចរនេះលើកឡើងថា រដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក និងរដ្ឋបាលឃុំ-សង្កាត់ ត្រូវផ្អាករាល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ដែលប្រើប្រាស់ ឬពាក់ព័ន្ធទៅនឹងចំណូលទទួលបានពីការបែងចែកចំណូលសារពើពន្ធ។ ជាងនេះទៀត ក្រសួងត្រូវកាត់ព្យួរឥណទានចំណាយរបស់រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តចំនួន៥ ដូចជា រាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តព្រះសីហនុ ខេត្តកណ្តាល ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ផងដែរ។
ខ្លឹមសារសារាចរដដែលនេះ បញ្ជាក់ថា ចំណែករដ្ឋបាលខេត្តដទៃទៀតត្រូវតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់លើការអនុវត្តចំណូលរបស់ខ្លួន ក្នុងនោះ ត្រូវកាត់បន្ថយចំណាយផ្សេងៗ ជាពិសេសការចំណាយលើរដ្ឋបាលដែលមិនចាំបាច់ ឬការចំណាយអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានដែលមិនសំខាន់ ជាដើម។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិចាស់របស់លោក ហ៊ុន សែន បានចេញអនុក្រឹត្យមួយស្ដីពីការទម្លាក់ថវិការដ្ឋដល់ឃុំ-សង្កាត់បន្ថែម ដើម្បីចំណាយលើការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ២០២៨ ក្នុងគោលដៅលើកកម្ពស់ការផ្តល់សេវាសាធារណៈ និងការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋាន ដែលរដ្ឋគ្រោងចំណាយ ១ឆ្នាំ ១% នៃចំណូលចរន្តថវិកាថ្នាក់ជាតិ។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា ការចំណាយដល់ឃុំ-សង្កាត់នីមួយៗ ត្រូវផ្អែកលើចំនួនប្រជាពលរដ្ឋ ភាពក្រីក្រ និងចំនួនភូមិនៃរដ្ឋបាលឃុំ-សង្កាត់ទាំងនោះ ក្នុងនោះ ថវិកា ៣០% ប្រគល់ឱ្យស្មើៗគ្នា ចំណែកថវិកា ៣០% ទៀតផ្អែកលើចំនួនពលរដ្ឋ ដោយឡែកថវិកា ៣០% ផ្សេងទៀត គឺផ្អែកលើសន្ទស្សន៍ភាពក្រីក្ររបស់ពលរដ្ឋ និង ១០% ទៀត គឺអាស្រ័យលើចំនួនភូមិនៃរដ្ឋបាលឃុំ-សង្កាត់នីមួយៗ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា សារាចររបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីនេះ កំពុងអនុវត្តផ្ទុយស្រឡះពីអនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិមុន ដែលបញ្ហានេះទំនងជានឹងធ្វើឱ្យធ្លាក់ចុះនូវការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋាន និងការលើកកម្ពស់សេវាសាធារណៈផងដែរ៕