បញ្ញវន្តខ្មែរនៅក្រៅស្រុក បានលើកឡើងថា ខ្មែរមានរដ្ឋាភិបាលកំសាកមួយទុកប្រើសម្រាប់កាត់ដីឲ្យវៀតណាម ដើម្បីកុំឲ្យមានសង្គ្រាមជាមួយបរទេសឈ្លានពាននេះ ខណៈវៀតណាម ព្យាយាមយកដីខ្មែរម្តងហើយម្តងទៀតមិនខ្លាចសង្គ្រាមទាល់តែសោះ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានចុះហត្ថលេខាយល់ព្រមឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម កាន់កាប់កោះត្រល់ និងចង្កោមកោះក្រចកសេះ ដែលជារបស់ខ្មែរ ខណៈកោះទាំងនោះបានក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏មានប្រជាប្រិយភាពសម្រាប់ពិភពលោកក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
គេហទំព័របរទេសមួយដែលមានឈ្មោះថា NIKKEI ASIA បានចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយដាក់ចំណងជើងថា «ឋានសួគ៌ចុងក្រោយរបស់វៀតណាម» មានគម្រោងប្រកួតជាមួយកោះភូកេតរបស់ថៃ និងកោះបាលីរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនានិស្សិតដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក ម៉ែន ណាត បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា នេះថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនបានបំពេញតួនាទីទាមទារទឹកដីពីបរទេសឈ្លានពានយកទៅឲ្យខ្មែរវិញទេ តែរដ្ឋាភិបាលមួយនេះព្យាយាមបង្អាក់ និងចាប់ចងពលរដ្ឋខ្មែរអ្នកស្នេហាជាតិទាំងឡាយណាដែលហ៊ានចេញមុខតវ៉ាទាមទារទឹកដីពីប្រទេសវៀតណាម ទៅវិញ។
លោកអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងហាណូយ បានព្យាយាមគ្រប់គ្រងដីខ្មែរដែលពួកគេរំលោភយកដោយរបៀបឈ្លានពាន តាមរយៈការប្រើឯកសារខុសច្បាប់ដែលបានឃុបឃិតគ្នាជាមួយរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ និងតាមវិធីបន្លំគ្រប់បែបយ៉ាងផ្សេងទៀត តែគេនៅតែព្យាយាមគ្រប់គ្រង និងដណ្តើមទឹកដីយកពីខ្មែរជានិច្ច ខណៈកម្ពុជាខ្លួនឯងមានឯកសារ ភស្តុតាងស្របតាមផ្លូវច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិគ្រប់គ្រាន់ តែបែរជាមិនហ៊ានចេញមុខតវ៉ាទាមទារយកទឹកដីរបស់ខ្លួនទៅវិញ។
លោក ម៉ែន ណាត ចោទជាសំណួរថា បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រើយន្តការអន្តជាតិដើម្បីតវ៉ាលើបញ្ហានេះ ហើយតុលាការអន្តរជាតិជាអ្នកសម្រេចឲ្យខ្មែរឈ្នះក្តីនោះ តើរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នឹងធ្វើសង្គ្រាមជាមួយតុលាការអន្តរជាតិ ដោយការសម្រេចក្តីបែបនេះឬយ៉ាងណា? ឬមួយវៀតណាម ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយកម្ពុជា ព្រោះតែឯកសារភស្តុតាងដែលទទួលស្គាល់ដោយអន្តរជាតិទាំងនោះដែលបញ្ជាក់ថា កោះត្រល់ និងចង្កោមកោះក្រចកសេះជារបស់ខ្មែរ?
បើតាមអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីអំពីច្បាប់សមុទ្រ ឆ្នាំ១៩៨២ ចែងថា រាល់រដ្ឋទាំងអស់មានសិទ្ធិបង្កើតប្រវែងនៃដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន គឺមានចម្ងាយមិនលើសពី ១២ម៉ាយល៍ ដែលស្មើនឹងជាង ២២គីឡូម៉ែត្រនោះទេ។
យោងតាមច្បាប់អន្តរជាតិនេះអាចបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា កោះត្រល់ គឺជារបស់ខ្មែរ ព្រោះថាកោះនេះមានរយៈចម្ងាយត្រឹមតែ ១៥គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីខេត្តកំពត នៃប្រទេសកម្ពុជា ហើយមានរយៈចម្ងាយដល់ទៅ ៤៥គីឡូម៉ែត្រឯណោះពីតំបន់ហាទៀង នៃខេត្តកៀនយ៉ាង ប្រទេសវៀតណាម។
លោក Joseph Brévié អគ្គទេសាភិបាលបារាំង ប្រចាំឥណ្ឌូចិន បានចេញសារាចរមួយដោយអះអាងថា ទោះបីជាបារាំងបានប្រគល់ដែនដីកូសាំងស៊ីនឲ្យទៅអណ្ណាមត្រួតត្រាកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩ ក៏ដោយ ក៏មិនបានភ្ជាប់កោះត្រល់ទៅជាមួយដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤ អតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានរំឭកលោក ហ៊ុន សែន ថា គ្រប់សម័យកាលទាំងអស់ គ្មានមេដឹកនាំណានិយាយថា កោះត្រល់ត្រូវបានកាត់ទៅឲ្យវៀតណាម នោះទេ ព្រោះថាកោះត្រល់ គឺជារបស់ខ្មែរ។
បញ្ហានេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្រោមការជ្រោមជ្រែងពីរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តក្រុងហាណូយ លោក ហ៊ុន សែន បានអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម គ្រប់បែបយ៉ាង រួមទាំងការចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីខុសច្បាប់ជាច្រើន ក្នុងនោះមានកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីព្រំដែនទឹកឆ្នាំ១៩៨២ ជាដើម ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនោះបានបញ្ជាក់ពីខ្លឹមសារយល់ព្រមប្រគល់សិទ្ធិឲ្យវៀតណាម គ្រប់គ្រងកោះត្រល់ និងចង្កោមកោះក្រចកសេះ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៨៧ សហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជំទាស់ទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម ផងដែរ ខណៈប្រទេសសិង្ហបុរី ថៃ អាល្លឺម៉ង់ ក៏បានដាក់របាយការណ៍របស់ខ្លួនទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយចាត់ទុកថា កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ គឺជាការឈ្លានពានអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម លើកឡើងថា ការតវ៉ាជាមួយវៀតណាម ទោះតាមផ្លូវច្បាប់ ឬការបង្ហាញកម្លាំងទ័ពក៏ដោយ ក៏មិនគួរឲ្យបារម្ភដែរ តែការសាងមិត្តភាពម៉ឺនឆ្នាំដែលវៀតណាម តែងបញ្ជូនជនជាតិរបស់គេចូលមកកម្ពុជា តាមសារាចរណែនាំ ដោយការផ្តល់ដីធ្លី អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណពីលោក ហ៊ុន សែន ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៦ ដែលនៅមានសុពលភាពរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ទើបជាបញ្ហាគួរឲ្យបារម្ភខ្លាំងបំផុតសម្រាប់កម្ពុជា៕