រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ អះអាងថា ករណីឃាតកម្មមួយចំនួនដែលបានកើតឡើងនាពេលកន្លងមក កំពុងស្ថិតក្នុងការតាមដានស្រាវជ្រាវរបស់សមត្ថកិច្ច។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង អះអាងទៅកាន់អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Vitit Muntarbhorn តាមប្រព័ន្ធវីដេអូសន្និសីទកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ថា ចំពោះករណីឃាតកម្មដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជាមួយចំនួន អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចកំពុងបន្តនីតិវិធីស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។
លោកបញ្ជាក់ថា ឃាតកម្មដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនោះ មានមួយចំនួនត្រូវបានស្ថាប័នតុលាការកម្ពុជាធ្វើការសម្រេចរួចរាល់ហើយ ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមរឿងទាំងនោះ ករណីខ្លះកំពុងស្ថិតក្នុងការស៊ើបអង្កេតរបស់អាជ្ញាធរ និងករណីខ្លះទៀតកំពុងដំណើរតាមនីតិវិធីរបស់តុលាការតាមលំដាប់លំដោយ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់នូវការទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមិនអាចស្វែងរកឃាតកពិតមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ចំពោះករណីឃាតកម្មទាំងនោះ។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក Vitit Muntarbhorn បានផ្ញើរបាយការណ៍មួយស្ដីពីការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់នៅកម្ពុជា ទៅកាន់ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រចាំទីក្រុងហ្សឺណែវ ថាពួកគេមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់នៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសរូបនេះបានចាត់ទុកថា ការបរាជ័យក្នុងការស៊ើបអង្កេតលើការសម្លាប់ជីវិតមនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់នៅកម្ពុជា ហើយរកមុខឃាតកមិនឃើញពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល គឺជាការរំលោភបំពានលើសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមលើកបន្តុបឲ្យដឹកនាំកម្ពុជា ត្រូវគេមើលឃើញថា កម្ពុជាកើតមានអំពើឃាតកម្មក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់រាប់មិនអស់។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏ត្រូវអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch អះអាងថា បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឃាតកម្មទាំងនោះយ៉ាងជ្រៅផងដែរ ជាពិសេសឃាតកម្មខ្លះក៏ត្រូវគេចោទថាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសាច់ញាតិ ដូចជាភរិយា និងកូនៗរបស់គាត់ថែមទៀត។
ក្រោមការដឹកនាំជាង ៤០ឆ្នាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានរីកធំធាត់នូវអំពើឃាតកម្មធំៗក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់យ៉ាងច្រើន រួមមាន៖
- ការសម្លាប់តារារបាំព្រះរាជ្យទ្រព្យក្នុងទសវត្សទី៩០ អ្នកស្រី ពិសិដ្ឋ ពីលីកា នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៩។
- ការសម្លាប់អតីតប្រធានសហជីពសេរីកម្មករកម្ពុជា លោក ជា វិជ្ជា នៅឆ្នាំ២០០៤។
- ការបាញ់ប្រហារទៅលើព្រះភិក្ខុ សំ ប៊ុនធឿន ក្នុងឆ្នាំ២០០៣។
- ឃាតកម្មលើប្រធានអង្គការការពារធនធានធម្មជាតិ លោក ឈុត វុទ្ធី នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២។
- នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ ឃាតកម្មក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់នេះបានផ្តាច់ជីវិតអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម បណ្ឌិត កែម ឡី។
ប្រធានគណបក្សពលរដ្ឋខ្មែរ លោក ងួន សឿរ ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ថា លោក ហ៊ុន សែន គឺជាមេខ្លោងបង្កើតឲ្យមានឧក្រិដ្ឋកម្មនយោបាយជាច្រើននៅកម្ពុជា។ លោកថាមូលហេតុដែលលោកដឹងរឿងរ៉ាវឧក្រិដ្ឋកម្មនយោបាយបែបនេះ ព្រោះលោកធ្លាប់ធ្វើជាអគ្គនាយករងនគរបាលជាតិពីកូតាគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនៃរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ដែលបង្កើតឡើងក្រោយការបោះឆ្នោតរៀបចំដោយអ៊ុនតាក់ (UNTAC) កាលពីឆ្នាំ១៩៩៣។
ជុំវិញការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់នេះ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ អតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម លោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងក្នុងពិធីមួយនៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញថា លោកពិតជាមានការសោកស្តាយខ្លាំងណាស់ដែលលោកមិនបានសម្លាប់ក្រុមអ្នកប្រឆាំង ដែលមានផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកកាលពីឆ្នាំ២០១៣។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ នាយកអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ប្រចាំតំបន់អាស៊ី លោក Nicholas Bequelin រិះគន់ថា ភាពព្រងើយកន្តើយរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា អាចត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានចេតនាដើម្បីការពារមេខ្លោងនៃឃាតកម្មប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា សកម្មជនសង្គមដ៏ក្លាហានដែលតែងតែជួយសង្គមជាតិកម្ពុជា សមនឹងទទួលបានយុត្តិធម៌ពីរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួនដោយពិតប្រាកដ មិនមែនការមិនអើពើដោយឥតអៀនខ្មាសដូចដែលរដ្ឋាភិបាលខ្មែរធ្វើនាពេលកន្លងមកបែបនេះទេ។
របាយការណ៍ស្ដីពីនីតិរដ្ឋឆ្នាំ២០២១ នៃគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (The World Justice Project) បានរកឃើញថា កម្ពុជាបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខទី១៣៨ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៣៩ ដោយសារតែការដឹកនាំគ្មានតម្លាភាព មានការគំរាមកំហែងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ និងការមិនធានាបាននូវប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់ខ្លួន ជាដើម៕