 ព្រមានថា កម្ពុជាកំពុងតែប្រែក្លាយពីប្រទេសដែលគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ទៅជាប្រទេសដែលមានការដឹកនាំដែលរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធបែបគ្រួសារ និងបក្សពួកនិយម ដោយមិនគិតអំពីសមត្ថភាព និងផលប្រយោជន៍ជាតិ។){kind=link}
គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (GDP) ព្រមានថា កម្ពុជាកំពុងតែប្រែក្លាយពីប្រទេសដែលគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ទៅជាប្រទេសដែលមានការដឹកនាំដែលរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធបែបគ្រួសារ និងបក្សពួកនិយម ដោយមិនគិតអំពីសមត្ថភាព និងផលប្រយោជន៍ជាតិ។
គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ថា ប្រទេសមួយដែលធ្លាប់មានសន្តិភាព ប៉ុន្តែមិនបើកឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតតាមដំណើរនៃលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងខ្វះការចូលរួមកែលំអការដឹកនាំពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល នឹងបោះជំហានទៅជាប្រទេសមួយដែលនឹងបង្កើតរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំបែបគ្រួសារ និងបក្សពួកនិយមជាមិនខាន។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា នៅពេលកម្ពុជាធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការដឹកនាំបែបនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរនឹងមិនមានមោទកភាពជាតិពិតប្រាកដ ដោយគ្រាន់តែប្រើពាក្យថា អរគុណសន្តិភាព នោះទេ ព្រោះថាការដឹកនាំបែបនេះមានតែធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខាតប្រយោជន៍ ហើយប្រទេសជាតិអាចនឹងជួបភាពវឹកវរនៅពេលខាងមុខថែមទៀត ស្របពេលដែលកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យកាន់តែបែកបាក់ និងចុះខ្សោយជាលំដាប់សព្វថ្ងៃនេះ។
ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគេមើលឃើញថា ប្រព័ន្ធដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សសព្វថ្ងៃនេះ កំពុងឃ្លាតចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យដែលមានពលរដ្ឋជាម្ចាស់ ដោយរំកិលទៅរកការគ្រប់គ្រងបែបផ្ដាច់ការដែលជាការគ្រប់គ្រងដឹកនាំក្រោមគ្រួសារអ្នកមានអំណាចជំនួសវិញ។
អ្នកសង្កេតការណ៍កម្ពុជា លោក សុខ សុគន្ធ បានលើកឡើងក្នុងកម្មវិធី Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជា គឺជាក្រុមអ្នកនយោបាយដែលគ្មានគោលដៅដើម្បីជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែពួកគេគ្រាន់តែប្រើទឹកដីកម្ពុជាធ្វើជាកន្លែងឈរជើងយកនយោបាយធ្វើជាមុខរបរ ដើម្បីចិញ្ចឹមសាច់ញាតិ និងបក្ខពួកខ្លួន ក្នុងបំណងកេងប្រវ័ញ្ចទ្រព្យសម្បត្តិជាតិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរប៉ុណ្ណោះ។
លោក សុខ សុគន្ធ លើកឡើងថា ដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន មេដឹកនាំដែលមានអំណាចកំពូលៗទាំងនោះបានរៀបចំបណ្ដាញបក្ខពួករបស់ខ្លួនឱ្យដឹកនាំក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋតាំងពីឪពុករហូតដល់កូន។ ជាងនេះទៀត ក៏មានការចងសែស្រឡាយបក្ខពួកគ្នាឯងតាមរយៈនៃការភ្ជាប់សាច់ភ្ជាប់ឈាមធ្វើជាដន្លងនឹងគ្នា ហើយយកស្ថាប័នជាតិចែកគ្នាគ្រប់គ្រងតាមអំពើចិត្ត ដើម្បីរក្សាអំណាចរបស់ពួកគេឱ្យកាន់តែរឹងមាំបន្តទៀត។
រយៈពេលជាង ៤០ឆ្នាំដែលកម្ពុជាស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានលោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំ ត្រូវគេមើលឃើញថា ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលរបស់ប្រទេសមិនស្ថិតក្រោមការដឹកនាំដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវគ្រប់គ្រងចាត់ចែងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញ ក្នុងនោះពួកគេបានដាក់ពង្រាយសមាជិកបក្សជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួនឱ្យគ្រប់គ្រងស្ថាប័នជាតិធំៗ ខណៈកូនៗ និងសាច់ញាតិរបស់ពួកគេ ក៏ត្រូវដាក់ឱ្យគ្រប់គ្រងនៅថ្នាក់បន្ទាប់ ដោយឡែកសមាជិកបក្សថ្នាក់ក្រោមក៏ត្រូវគ្រប់គ្រងនៅមូលដ្ឋានផងដែរ។
ជាក់ស្តែង លោក ហ៊ុន សែន កាន់តួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ចំណែកកូនៗបង្កើតរបស់គាត់ ដូចជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាន់តួនាទីអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោក។ លោក ហ៊ុន ម៉ានិត កាន់តួនាទីជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវចារកិច្ចនៃក្រសួងការពារជាតិ ខណៈលោក ហ៊ុន ម៉ានី គឺជាប្រធានគណៈកម្មការអប់រំ យុវជន កីឡា ធម្មការ កិច្ចការសាសនា វប្បធម៌នៃរដ្ឋសភា និងជាប្រធានសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជាថែមទៀត។
ចំណែកលោក ស ខេង កាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ខណៈលោក ស សុខា កាន់តំណែងជារដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។ បន្ថែមពីនេះ លោក សាយ ឈុំ កាន់តួនាទីជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា ចំណែកលោក សាយ សំអាល់ គ្រប់គ្រងក្រសួងបរិស្ថាន។ ដោយឡែកលោក ឌិត មុន្ទី កាន់តួនាទីជាប្រធានតុលាការកំពូល ចំណែកលោក ឌិត ទីណា ត្រូវតែងតាំងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ សមាជិកបក្សកាន់អំណាចផ្សេងទៀតក៏ត្រូវរៀបចំដូចគ្នាបែបនេះទាំងអស់។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍លើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ស្ថាប័នដែលជាសសរស្ដម្ភធំៗទាំង៣ របស់ជាតិ គឺស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ ស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ និងស្ថាប័នតុលាការ បានក្លាយជាឧបករណ៍របស់បក្សកាន់អំណាចទាំងស្រុងទៅហើយ ព្រោះថាមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចបានពង្រាយសមាជិកបក្សរបស់ពួកគេចូលទៅគ្រប់គ្រងស្ថាប័នទាំងនោះតាំងពីថ្នាក់ជាតិរហូតដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋាន ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់នីតិរដ្ឋ និងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនទាំងស្រុងសព្វថ្ងៃនេះ៕