ជំនួបកំពូលនៃមេដឹកនាំសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហៅកាត់ថាអាស៊ាន ប្រព្រឹត្តទៅនៅលើទឹកដីនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
ប្រធានកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ទាំងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី រហូតដល់ជំនួបកំពូលរបស់ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល គឺប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រធានអង្គប្រជុំផង និងជាអ្នកសម្របសម្រួលផង ហើយក៏ជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលគណៈប្រតិភូមកចូលរួមប្រជុំផងដែរ។
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី លោក Joko Widodo គឺជាប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃមេដឹកនាំអាស៊ាន ១០ប្រទេស តែគ្មានទេតំណាងរបបសឹកនៃប្រទេសភូមា ដែលត្រូវបានបិទសិទ្ធិ ឬត្រូវព្យួរវត្តមានរបស់ប្រទេសនេះ ព្រោះរបបសឹកមិនអាចតំណាងឱ្យប្រជាជនភូមាបានទេ។
ទស្សនាវដ្ដី Time Magazine បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា នេះថា របៀបវារៈសំខាន់មានបីដែលមេដឹកនាំអាស៊ានកំណត់យកមកជជែកគ្នា គឺបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់នៃជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង វិបត្តិនៃប្រទេសភូមា និងការប្រជែងគ្នារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។
ប្រភពដដែលឲ្យដឹងទៀតថា ជំនួបកំពូលនៃមេដឹកនាំអាស៊ានប្រព្រឹត្តទៅនៅរដ្ឋធានីហ្សាការតា ដោយមានការរឹតបន្តឹងសន្តិសុខយ៉ាងរឹងមាំ។
ក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបានជួបប្រជុំគ្នាមុនមួយថ្ងៃ ដែលមេដឹកនាំកំពូលនៃសមាគមអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះចាប់ផ្តើមបើកកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃអង្គារ ទី៥ ខែកញ្ញា នេះតែម្តង។
លោក Mohammad Mahfud ជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការនយោបាយ ច្បាប់ និងសន្តិសុខនៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បានប្រាប់អ្នកការទូតនៃសមាគមអាស៊ានថា ការពង្រឹងកម្លាំងសាមគ្គីភាពនៃសមាគម គឺជាកត្តាមួយទប់ទល់ឥទ្ធិពលពីខាងក្រៅ តែបើសមាជិកណាមួយអនុវត្តខុសគោលការណ៍របស់សមាគម វាគឺជាបង្កបញ្ហានាំឱ្យអាស៊ានមានវិបត្តិ ហើយប្រទេសនោះគួរដឹងថា ខ្លួនបានដើរផ្ទុយនឹងទស្សនៈរួមរបស់អាស៊ាន គឺសហគមន៍មួយ ជោគវាសនាតែមួយ។
លោក Mohammad សង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសមួយចំនួនកំពុងដើរចេញពីគោលការណ៍នេះ ដែលក្នុងនោះមានប្រទេសភូមា ព្រោះតែពួកយោធាកំពុងកាន់អំណាចតាមរយៈរដ្ឋប្រហារ។ រឿងនេះហើយបាននាំឱ្យអាស៊ានទាំងមូលធ្លាក់ក្នុងការប្រជែងរវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ឥណ្ឌូនេស៊ី អ្នកស្រី Retno Marsudi បានថ្លែងថា គោលការណ៍ ៥ចំណុចរបស់មេដឹកនាំអាស៊ានកាលពីឆ្នាំ២០២១ គឺត្រូវតែរំលឹកប្រាប់ទៅប្រទេសភូមា។
បន្ទាប់ពីប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស គឺដល់វេននៃជំនួបកំពូលរបស់ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ដែលប្រជុំគ្នារយៈពេល ២ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី៥ និងទី៦ កញ្ញា ហើយក្នុងពេលនោះក៏មានជំនួបកំពូលរវាងមេដឹកនាំអាស៊ាន និងក្រុមមេដឹកនាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនផងដែរ។ របៀបវារៈនៃជំនួបនេះ មានដូចជាបញ្ហាពាណិជ្ជកម្មសេរី បញ្ហាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងបញ្ហាសន្តិសុខតំបន់ និងសកល។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន Li Qiang ត្រូវគេដឹងថាក៏មានវត្តមាននៅក្នុងជំនួបអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានសមាជិក ១៨ប្រទេស។ លោក Li Qiang ប្រាកដណាស់នឹងត្រូវជួបជាមួយអនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកស្រី Kamala Harris ដែលជំនួសឱ្យលោក ចូ បៃដិន ហើយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី Sergey Lavrov ជំនួសឱ្យលោកប្រធានាធិបតី វ្លាឌីមៀរ ពូទីន ដែលជាប់ពិរុទ្ធភាពនៃឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមទៅលើប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ហើយកំពុងស្ថិតក្រោមការស្នើចាប់ខ្លួនដោយតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ICC។
លោក ចូ បៃដិន ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកមិនបានមកចូលរួមប្រជុំមេដឹកនាំអាស៊ានទេ តែលោកទៅចូលរួមប្រជុំនៃក្រុមប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន G-20 ហើយទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាម ក្នុងគោលដៅដែលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងហាណូយ កាន់តែឈានដល់ទំនាក់ទំនងរឹតតែស៊ីជម្រៅសំដៅទប់ទល់ឥទ្ធិពលចិន។
អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ជាអ្នកការទូតជើងចាស់ លោក Marty Natalegawa យល់ថាអវត្តមានរបស់លោក ចូ បៃដិន គឺជាការខកចិត្តសម្រាប់លោក ប៉ុន្តែទង់ជាតិក្រហមដែលលោកចង់សំដៅទៅលើប្រទេសចិន កំពុងតែធ្វើឱ្យអាស៊ានត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន។ តែលោកថា វត្តមានរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន Li Qiang នឹងមិនមានឥទ្ធិពលច្រើនទេលើមេដឹកនាំអាស៊ាន។
សមាគមអាស៊ានដែលបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦៧ ចំពេលពិភពលោកផ្ទុះសង្គ្រាមត្រជាក់ តែពេលនោះ ប្រទេសស្ថាបនិកអាស៊ានប្រាំប្រទេសមានថៃ ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ហ្វីលីពីន និងឥណ្ឌូនេស៊ី គឺជាកម្លាំងដ៏ខ្លាំងទប់បានជោគជ័យនូវការជ្រៀតចូលរបស់ពួកកុម្មុយនីស្ត ហើយប្រាំប្រទេសនេះហើយជាសម្ព័ន្ធភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមកដល់ពេលនេះមិនអាចអត់អាមេរិកបានឡើយ។
តែខណៈនេះ គេសង្កេតឃើញអាស៊ានកំពុងតែបរាជ័យ ព្រោះសមាសភាពថ្មីមួយ ឬពីរ កំពុងដើរជាន់របបប្រជាធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន ជាពិសេសប្រទេសភូមា ដែលធ្លាក់នៅក្រោមរបបសឹក ខណៈប្រទេសមួយទៀតធ្លាក់ក្រោមទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកបស្ចិមប្រទេស។
តាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែង ប្រទេសហ្វីលីពីន ពិតជាមិនអាចឱ្យចិនរំលោភយកដែនទឹករបស់ខ្លួនបានដាច់ខាត។ ដូចនេះហើយបានជាប្រទេសនេះកាន់តែបង្ហាញភាពស៊ីជម្រៅខ្លាំងទៅរកសហរដ្ឋអាមេរិក។ ចំណែកវៀតណាម ក៏កំពុងតាំងចិត្តមិនឱ្យដែនទឹកដែនកោះរបស់ខ្លួនធ្លាក់ក្រោមចិនដែរ ទើបក្រុងហាណូយ ក៏កាន់តែមានភាពស៊ីជម្រៅខ្លាំងដែរជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកជាមហាអំណាចក្រៅតំបន់។
ដោយឡែកប្រទេសភូមា ដែលធ្លាក់នៅក្រោមពួកយោធា ទំនងពិបាកណាស់ក្នុងការទាញចេញពីចិន មកវិញ។ គេថាចិនមិនដែលចង់ឱ្យប្រទេសណាមួយដូចភូមា ឬប្រទេសមានមេដឹកនាំផ្ដាច់ការងាកចេញពីខ្លួននោះទេ។ ដូចនេះហើយបានជាប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី លោក ចូកូ វីដូដូ ដែលថ្លែងនៅឯពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លោកបានក្រើនរំឭកអាស៊ានឡើងវិញអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃការធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងដណ្ដើមឥទ្ធិពលរវាងកំពូលមហាអំណាច ដោយមិនត្រូវធ្វើខ្លួនឱ្យក្លាយជាកូនអុករបស់ប្រទេសមហាអំណាចណាមួយទេ៕