អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍កម្ពុជា ចោទថា ការវាយប្រហារលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំងខ្មែរ-អូស្ត្រាលី លោក សាន ប៊ុនឆាយ គឺជាការធ្វើឡើងក្រោមគំនុំសងសឹកនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានអង្គការចាត់តាំងពីថ្នាក់លើរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាសំណុំរឿងមួយនឹងគ្មានការស្វែងរកយុត្តិធម៌ពីសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាឡើយ។
អនុប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋលោក ម៉ែន ណាត ប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី២២ មេសា នេះថា ការសងសឹកគំនុំនយោបាយនេះគឺមានមូលហេតុចេញពីសកម្មភាពរបស់លោក សាន ប៊ុនឆាយ ដែលតែងតែធ្វើសកម្មភាពបាតុកម្មជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី កន្លងមក ដែលជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ងាកទៅរកការដឹកនាំដោយការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈការអនុវត្តសិទ្ធិបញ្ចេញមតិបែបនេះក៏ស្របទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោក ម៉ែន ណាត លើកឡើងថា បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជារដ្ឋាភិបាលគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋពិតប្រាកដ អំពើវាយប្រហារដ៏ព្រៃផ្សៃបែបនេះនឹងមិនអាចកើតមាននៅកម្ពុជាទៅលើអ្នកតស៊ូដើម្បីសេរីភាព ដើម្បីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យបានទេ ព្រោះសិទ្ធិទាំងនេះសុទ្ធតែមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាទាំងអស់។
អនុប្រធានវេទិកាពលរដ្ឋរូបនេះបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបន្តការដឹកនាំពីឪពុកទៅកូនសព្វថ្ងៃនេះ មិនអាចកែប្រែទៅរកប្រព័ន្ធដឹកនាំរបស់កម្ពុជាឱ្យទៅជាប្រព័ន្ធល្អបានទេ គឺមានតែរុលទៅរកការដឹកនាំបក្ខពួកនិយម និងគ្រួសារនិយមដូចប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា មានតែធ្លាក់ទៅក្នុងស្ថានភាពដែលកាន់តែអាក្រក់ទៅៗជាមិនខាន។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ អ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដ៏សកម្មម្នាក់ គឺលោក សាន ប៊ុនឆាយ ត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខវាយឱ្យបែកក្បាលចំនួន ៨ថ្នេរ អំឡុងពេលដែលលោកនាំក្រុមគ្រួសារធ្វើដំណើរកម្សាន្តដោយរថយន្ត មុនពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនៅកណ្តាលក្រុងបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង។
ការវាយប្រហារនេះ ធ្វើឡើងនៅចំណុចក្បែរធនាគារមួយកន្លែងកណ្តាលទីរួមខេត្តបាត់ដំបង ហើយស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនោះ ជនដៃដល់បាននាំគ្នាបិទទ្វាររថយន្តរបស់លោក សាន ប៊ុនឆាយ ដើម្បីរារាំងសាច់ញាតិដែលនៅក្នុងឡានមិនឱ្យចេញមកជួយរូបលោកទេ បើទោះបីជានៅម្តុំធនាគារនោះមានសន្តិសុខធនាគារកំពុងយាមកាម និងមានមនុស្សម្នាជាច្រើននាក់ចេញចូលក្នុងធនាគារនោះក៏ដោយ។
ក្រោយការវាយប្រហារនេះបានត្រឹមតែ ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ លោក សាន ប៊ុនឆាយ បាននាំក្រុមគ្រួសារត្រឡប់ទៅប្រទេសអូស្ត្រាលី វិញ គឺនៅថ្ងៃទី១២ ខែមេសា កន្លងទៅនេះ។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១០ រហូតដល់ថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ គឺមានរយៈពេល ១២ថ្ងៃហើយ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចខេត្តបាត់ដំបង មិនទាន់អនុវត្តច្បាប់ចាប់ជនដៃដល់យកមកផ្ដន្ទាទោសបាននៅឡើយទេ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ស្នងការនគរបាលខេត្តបាត់ដំបង លោក សាត គឹមសាន បានអះអាងក្រោយទទួលបានបណ្តឹងពីជនរងគ្រោះថា សមត្ថកិច្ចមិនទាន់អាចកំណត់ពេលជាក់លាក់ដើម្បីចាប់ជនល្មើសបាននៅឡើយទេ ដោយសារតែម្ចាស់ពាក្យបណ្ដឹងមិនបានសហការ និងផ្ដល់ព័ត៌មានដល់សមត្ថកិច្ចឱ្យបានច្បាស់លាស់។
ការវាយប្រហារដែលគេសង្កេតឃើញថាមានទំនោរទៅរកនិន្នាការនយោបាយក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានវ័យជាង ៧ខែនេះ បានកើតមានជាលើកទី៣ ហើយ បន្ទាប់ពីមានការវាយប្រហារជាលើកដំបូងទៅលើអ្នកជំនាញកសិកម្ម និងជាសកម្មជនសង្គមដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលមិនសំចៃមាត់ លោក នី ណាក់ កាលពីចុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
ចំណែកលើកទី២ គឺការវាយប្រហារទៅលើសកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន ដែលត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខលបវាយពីក្រោយខ្នង ក្នុងបរិវេណវត្តពោនសាង ខេត្តសមុទ្រប្រាកាន ប្រទេសថៃ បណ្តាលឱ្យរបួសចំក្បាលហូរឈាមស្រោចលើដងខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចខ្មែរមិនទាន់អាចចាប់ជនដៃដល់មកផ្ដន្ទាទោសបាននៅឡើយទេរហូតដល់ពេលនេះ ចំពោះករណីវាយប្រហារទាំងពីរខាងលើនេះ។
តំណាងរាស្ត្រអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរប្រចាំរដ្ឋវីកថូរៀ លោក តាក់ ម៉េងហ៊ាង បានសរសេរនៅលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ទាមទារឲ្យសមត្ថកិច្ចបើកការស៊ើបអង្កេតរកអ្នកទទួលខុសត្រូវ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់លោក សាន ប៊ុនឆាយ និងក្រុមគ្រួសារ និងធានាថាកុំឲ្យមានករណីដូចនេះកើតមានទ្បើងជាលើកទីពីរ។ លោកបន្តថា ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបទោះរស់នៅទីណាក៏ដោយ ត្រូវតែទទួលបាននូវសុវត្ថិភាព និងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ទោះពួកគេមានទស្សនៈនយោបាយខុសគ្នាក្តី។
អ្នកសង្កេតការណ៍ខ្លះនិយាយថា ការវាយប្រហារដោយអំពើហិង្សាក្នុងរបបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហាក់មានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាង ៤០ឆ្នាំកន្លងមកដែរ។ ជាក់ស្តែង ទិន្នន័យសង្គមស៊ីវិល បង្ហាញថា ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៩ មក សកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងជាច្រើននាក់ត្រូវជនមិនស្គាល់មុខលបវាយប្រហារបណ្តាលឲ្យមានរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ រហូតមានអ្នកខ្លះបាក់ដៃ បាក់ជើង បាក់ឆ្អឹងជំនីរ បែកក្បាល ជាដើម ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាមិនដែលចាប់ជនដៃដល់យកមកផ្ដន្ទាទោសបានម្នាក់ឡើយ បើទោះបីជាមានភស្តុតាងតាមកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពក៏ដោយ៕