ក្នុងការបណ្តេញចេញពីមុខតំណែងដ៏លេចធ្លោបំផុតចាប់តាំងពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសន្យាកម្ចាត់អំពើពុករលួយក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបាត់បង់សំឡេងឆ្នោតដ៏ច្រើនរបស់ខ្លួន ក្នុងការបោះឆ្នោតខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣មកនោះ ប្រធានតុលាការក្រុងភ្នំពេញត្រូវបានដកចេញពីតំណែងនៅសប្តាហ៍នេះ ចំពេលមានការអះអាងថា ប្រាក់រាប់លានដុល្លារបានធ្វើឲ្យមានការប្រែក្រឡាស់សាលក្រមសុំនៅក្រៅឃុំ។
សេចក្តីសម្រេចកាលពីថ្ងៃអង្គារ ដែលបានបញ្ចេញឲ្យដឹងតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងជាសាធារណៈថា ប្រាក់៥លានដុល្លារប្រហែលបានជួយធានាឲ្យមានការដោះលែងភ្លាមៗឪពុកម្តាយរបស់ឧត្តមសេនីយ៍រត់គេចខ្លួន ថោង សារ៉ាត់ ដែលប្រឈមនឹងបទចោទឃាតកម្មនោះ បានទទួលការសាទរថាជាជោគជ័យដ៏កម្រមួយក្នុងយុទ្ធនាការប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ដោយអតីតអនុប្រធានតុលាការក្រុងលោក តាំង ស៊ុនឡាយ បានធ្វើជាប្រធានតុលាការថ្មី ហើយលោក អាំង មាលតី ដែលធ្លាក់ពីតំណែងនិងស្រងាកចិត្ត នៅទីបញ្ចប់លោកស្ថិតក្រោមការស៊ើបអង្កេត បន្ទាប់ពីមានការអះអាងថាមានអំពើពុករលួយដ៏រាលដាលជាច្រើនឆ្នាំនោះ សាររបស់រដ្ឋាភិបាលនេះមានន័យថា ខ្លួនបានកម្ចាត់អំពើពុករលួយពីស្ថាប័នរបស់ខ្លួនហើយ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃអង្គារថា “មនុស្សជាច្រើនបានចូលរួមអបអរបន្ទាប់ពីឮអំពីការដកតំណែងប្រធានតុលាការក្រុងភ្នំពេញ។ អ្វីដែលគាត់ធ្វើ អ្វីដែលគាត់បានធ្វើ គឺយោងទៅតាមឆន្ទានុសិទ្ធិ មិនមែនយោងតាមនីតិវិធី និងមិនយោងតាមច្បាប់ទេ”។
យោងតាមលោក សុន ឆ័យ សមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំងបានឲ្យដឹងថា ការសន្យារបស់ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ ថានឹងដឹកនាំតុលាការមិនឲ្យមានអំពើពុករលួយច្រើន “ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាជននិងគោរពក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ” នៅពេលដែលលោកទទួលតំណែងកាលពីថ្ងៃពុធនោះ មានឱកាសតិចតួចប្រឆាំងនឹងប្រព័ន្ធតុលាការដែលរស់រានដោយសារការឧបត្ថម្ភនិងសំណូក។
លោក ស៊ុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “អ្វីៗនឹងមិនមានការផ្លាស់ប្តូរទេ។ យើងមានបទពិសោធនេះច្រើនលើកហើយក្នុងពេលកន្លងមក ពេលដែលមនុស្សណាម្នាក់ទទួលបានការតែងតាំងដោយមិនរំពឹងទុកទៅកាន់តំណែងខ្ពស់និងមានការរំភើបពេក ដោយសន្យាថានឹងអនុវត្តឲ្យបានល្អប្រសើរ ប៉ុន្តែបន្ទាប់មកយើងមិនដែលឃើញសកម្មភាពណាមួយធ្វើតាមការសន្យាប្តូរផ្តាច់របស់ពួកគេទេ”។
លោកបាននិយាយថា “នឹងមានការខកចិត្តច្រើន ប្រសិនបើយើងគិតថា វានឹងខុសគ្នានៅពេលឥឡូវនេះ ពីព្រោះ [ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ] នឹងនៅតែដើរតួក្នុងនាមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដដែល ហើយនឹងត្រៀមខ្លួនធ្វើ នៅពេលណាដែលគណបក្សនេះចង់ដាក់សម្ពាធបន្ថែមទៀតលើពួកប្រឆាំងនោះ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ គាត់់នឹងស្វែងរកវិធីនានាដើម្បីរកប្រាក់ដាក់ហោប៉ៅឲ្យបានច្រើនពីប្រព័ន្ធនេះ”។
លោក មឿន តុលា ប្រធានកម្មវិធីការងារនៅមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ បានមានប្រសាសន៍ថា ចៅក្រមរបស់ប្រទេសកម្ពុជារីកចម្រើនលូតលាស់និងស្លាប់ផ្អែកលើសមត្ថភាពរបស់ពួកគេធ្វើការបម្រើបណ្តាញនយោបាយ។
លោក តុលា បាននិយាយថា “មិនអាចទៅរួចទេចំពោះចៅក្រមណាដែលធ្វើការផ្អែកលើវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួននោះ។ ក្នុងប្រទេសនេះ ខ្ញុំគិតថា មេដឹកនាំតុលាការថ្មីនឹងប្រយ័ត្នប្រយែងណាស់ ហើយការចង្អុលបង្ហាញទាំងអស់គឺថា ពួកគេនឹងបន្តរង់ចាំបង្គាប់ពីអ្នកនយោបាយ”។
លោកបាននិយាយថា “យើងអាចមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពុករលួយទាំងស្រុង និងរងឥទ្ធិពលនយោបាយ ជាពិសេសដោយសារមេដឹកនាំនយោបាយកំពូលៗ”។
អាជីពចម្រូងចម្រាស
ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ មានប្រវត្តិវិជ្ជាជីវៈល្អដោយអន្លើ ដោយបានធ្វើសេចក្តីសម្រេចដ៏ចម្រូងចម្រាសក្នុងរឿងក្តីធំៗនៅបីតុលាការ ដែលនៅទីនោះគាត់បានធ្វើការចាប់តាំងពីរៀនចប់ពីរាជបណ្ឌិត្យសភាវិជ្ជាជីវៈតុលាការក្នុងឆ្នាំ២០០៥។
បន្ទាប់ពីបម្រើការនៅតុលាការខេត្តព្រះសីហនុ ហើយបន្ទាប់មក នៅចុងឆ្នាំ២០០៩ ចាប់ផ្តើមការងារនៅសាលាឧទ្ធរណ៍ ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ បានក្លាយជាអនុប្រធានតុលាការក្រុងភ្នំពេញកាលពីខែមេសាឆ្នាំទៅមិញ គឺនៅពេលនោះ លោក មាលតី បានក្លាយជាប្រធានតុលាការ ពេលដែលលោកផ្លាស់ពីតុលាការខេត្តបន្ទាយមានជ័យមក។
នៅពេលបម្រើការនៅតុលាការខេត្តព្រះសីហនុ ចៅក្រុម ស៊ុនឡាយ បានសម្រេចចិត្តប្រែក្រឡាសការកាត់ឲ្យជាប់ទោសរបស់លោក ស្តានីស្លាវ ម៉ូឡូឌីយ៉ាកូវ ដែលគេស្គាល់គ្រប់គ្នាថា ឈ្មោះលោក អាឡិចសានដឺ ត្រូហ្វីម៉ូស ជាអតីតនាយកក្រុមវិនិយោគទុនកោះពស់ ដែលបានសាងសង់រមណីយដ្ឋានមានតម្លៃ៣០០លានដុល្លារនៅក្រុងព្រះសីហនុ ដែលតុលាការរកឃើញថា លោកមានទោសរួមភេទជាមួយកុមារីក្រោមអាយុ១៨នាក់។
លោក សំលៀង សិលា នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការសកម្មភាពដើម្បីកុមារ (APLE) បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “គាត់គឺជាចៅក្រមជំនំុជម្រះនៃរឿងក្តីលោក ត្រូហ្វីម៉ូស ហើយគាត់បានចេញសេចក្តីសម្រេចបដិសេធចោលសាលក្រមមានទោសចំពោះការទិញពេស្យាចារកុមារ ដែលអាចមានទោសជាអតិបរមារយៈពេល១៥ឆ្នាំ ហើយបានដូរបទចោទទៅជា អំពើអាសដែលមានទោសអតិបរមាត្រឹមតែបីឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ”។
លោក សិលា បាននិយាយថា “យើងមិនយល់សោះថាហេតុអ្វីបានជាគេសម្រេចបែបនោះ”។ លោក សីលា បាននិយាយថា ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ បានផាត់ចោលសាក្ខីកម្មរបស់ជនរងគ្រោះកុមារនៅក្នុងរឿងក្តីនេះដែលបាននិយាយថា ពួកគេត្រូវលោក ត្រូហ្វីម៉ូវ ដាក់បញ្ចូលអង្គជាតិហើយផ្ទុយទៅវិញ បានទទួលយកសាក្ខីកម្មរបស់ឈ្មួញជនជាតិរុស្ស៊ីនេះដែលថា គាត់បានស្ទាបអង្អែលប៉ុណ្ណោះ។
លោក សិលា បាននិយាយថា “សាក្ខីកម្មរបស់លោក ត្រូហ្វីម៉ូស នៅត្រង់ថា មិនមានការដាក់បញ្ចូលអង្គជាតិទេ។ គាត់បាននិយាយថា គ្រាន់តែជាការស្ទាបអង្អែលប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែការស្ទាបអង្អែលដើម្បីលុយគឺនៅតែជាការទិញពេស្យាចារកុមារដដែល។ ក្រោយមកតុលាការឧទ្ធរណ៍បានច្រានចោលសេចក្តីសម្រេចរបស់លោក ហើយបានកាត់ទោសពាណិជ្ជកររូបនេះឲ្យជាប់គុក៨ឆ្នាំសាជាថ្មីពីបទទិញពេស្យាចារកុមារ”។
នៅឯសាលាឧទ្ធរណ៍ ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ២០១៣ បានតម្កល់សាលក្រមដែលទទួលរងការរិះគន់ពីសាធារណជន ក្នុងការកាត់ឲ្យជាប់ទោសចំពោះសកម្មជនដីធ្លីដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់ គឺអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ពីបទជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយតប់អ្នករត់រ៉ឺម៉កម៉ូតូម្នាក់។ ក្រោយមកលោកចៅក្រមរូបនេះបានធ្វើឲ្យគេចាប់អារម្មណ៍ទៅលើការកាន់រឿងក្តីរបស់លោកទាក់ទងនឹងអតីតអភិបាលក្រុងបាវិត គឺលោក ឈូក បណ្ឌិត ដែលបានបាញ់ទៅលើកម្មកររោងចក្របីនាក់ក្នុងពេលមានការតវ៉ាមួយកាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១២។
លោក បណ្ឌិត ដែលកំពុងគេចខ្លួននៅឡើយ បានប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះសាលក្រមកាត់ឲ្យគាត់់ជាប់ទោស១៨ខែ។ ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ បានតម្កល់សាលក្រម ប៉ុន្តែបានបន្ថែមរឿងមួយគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍។
លោកចៅក្រមរូបនេះបានមានប្រសាសន៍នៅពេលសវនាការកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៣ថា “តុលាការយល់ឃើញថា ឈូក បណ្ឌិត មិនមានចេតនាបាញ់កម្មករទាំងបីនាក់ទេ ពីព្រោះគាត់មិនបានស្គាល់កម្មករទាំងនោះឡើយ។
នៅឯតុលាការក្រុងភ្នំពេញវិញ នាពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ បានបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតចំពោះការសុំនៅក្រៅឃុំរបស់មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ដែលជាប់ចោទពីបទ “ចូលរួមកុបកម្ម” ក្នុងពេលមានការតវ៉ាមួយនៅឯទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងក្រុងភ្នំពេញកាលពីខែកក្កដា។ នៅក្នុងខែធ្នូ ចៅក្រមរូបនេះបានបដិសេធមិនអនុញ្ញាតឲ្យតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងបីរូបចូលអង្គុយនៅក្នុងបន្ទប់សវនាការជាសាធារណៈ ដោយបញ្ជាក់ថា ពួកគេនៅមានជាប់បទចោទដែលមិនទាន់ទទួលការកាត់ទោសនៅឡើយ គឺ”ការដឹកនាំកុបកម្ម”។
ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ បានបដិសេធមិនអត្ថាធិប្បាយទៅលើសាលក្រមភាគច្រើនដែលមានភាពចម្រូងចម្រាសរបស់លោកកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ប៉ុន្តែលោកបានមានប្រសាសន៍ថា រាល់សេចក្តីសម្រេចរបស់លោកក្នុងការដូរបទចោទរបស់លោក ម៉ូឡូឌីយ៉ាកូវ មានការប្រឹក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយណាស់។ លោកចៅក្រមរូបនេះបាននិយាយថា “ពេលខ្ញុំធ្វើរឿងនេះ ខ្ញុំបានជួបជាមួយមន្ត្រីទាំងអស់ដើម្បីពិភាក្សាគ្នាអំពីរឿងការងារតុលាការ។
សុទិដ្ឋិនិយមជាផ្លូវការ
ទោះបីជាចៅក្រម ស៊ុនឡាយ ជាអនុប្រធានរបស់លោក មាលតី នៅពេលដែលមានការសម្រេចចិត្តដែលមានភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការដោះលែងឪពុកម្តាយរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍ ថោង សារ៉ាត់ ឲ្យនៅក្រៅឃុំកាលពីដើមខែនេះក៏ដោយ ក៏អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ស៊ីផាន ទាត់ចោលការសន្និដ្ឋានថា ចៅក្រមរូបនេះមានការពាក់ព័ន្ធ។
លោក ស៊ីផាន បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “មនុស្សសកម្មគឺ អាំង មាលតី តែម្តង។ លោកបានមើលឃើញការប្រព្រឹត្តខុសរបស់លោក អាំង មាលតី ហើយរឿងនេះនឹងមិនកើតឡើងស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកទេ។ ឥឡូវលោកមើលឃើញថា លោកមានឱកាសកែខៃសុបិនអាក្រក់របស់តុលាការនេះ និងបង្ហាញថា នេះគឺជាតុលាការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ”។
លោក សំ ប្រជាមានិត អគ្គលេខាធិការឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ជាស្ថាប័នដែលដកលោក មាលតី ចេញពីតំណែងជាផ្លូវការ បានមានប្រសាសន៍ថា លោកជឿជាក់ថា ចៅក្រម ស៊ុនឡាយ នឹងដឹកនាំតុលាការឲ្យប្រាសចាកពីវប្បធម៌ពុករលួយនិងនិទណ្ឌភាព។
លោក សំ ប្រជាមានិត បាននិយាយថា “គាត់ជាគ្រូមួយរូបនៅឯរាជ្យបណ្ឌិតសភាវិជ្ជាជីវៈចៅក្រម ហើយគាត់គឺជាសិស្សល្អម្នាក់ដែលបានទៅរៀននៅបរទេស ដូចជាប្រទេសជប៉ុនជាដើម”។ លោក ប្រជាមានិត បានបន្ថែមថា គាត់សង្វាតការងារហើយម៉ឹងម៉ាត់”។
លោកមេធាវី សុក សំអឿន ដែលជារឿយៗធ្វើជាមេធាវីតំណាងកូនក្តីពាក់ព័ន្ធក្នុងករណីនយោបាយនៅឯតុលាការក្រុងភ្នំពេញបាននិយាយថា ការដំឡើងតំណែងចៅក្រម ស៊ុនឡាយ ជាប្រធានតុលាការ គឺមិនទំនងជាផ្លាស់ប្តូរការប្រកាន់ខ្ជាប់ប្រចាំថ្ងៃចំពោះនីតិវិធីរបស់តុលាការបានឡើយ។
លោក សំអឿន បានមានប្រសាសន៍ថា “ចំពោះរឿងក្តីនយោបាយមិនមានឯករាជ្យភាពច្រើនទេ។ ប៉ុន្តែចំពោះរឿងក្តីធម្មតាមាន[ឯករាជ្យភាព] ហើយវាផ្អែកទៅលើរឿងក្តីផ្សេងៗ។ ខ្ញុំមានរឿងក្តីជាច្រើនដែលចៅក្រមសម្រេចចិត្តត្រឹមត្រូវ ហើយសេចក្តីសម្រេចចិត្តផ្សេងទៀតមិនត្រឹមត្រូវ ពោលគឺមិនសុទ្ធតែរឿងក្តីទាំងអស់អាក្រក់នោះទេ។ ក្នុងរឿងក្តីខ្លះពួកគេពិតជាប្រឹងស្វែងរកយុត្តិធម៌”។
លោក សំអឿន បានបញ្ជាក់ថា “ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលរឿងក្តីនេះ [ការដកចេញពីតំណែងរបស់លោក មាលតី] ដែលចាប់ផ្តើមដោយមានការដោះលែងឪពុកម្តាយ ថោង សារ៉ាត់ ហើយមិនផ្តោតលើអំពើពុករលួយវិញនោះ រឿងនេះមើលទៅជារឿងនយោបាយ ហើយមានបំណងកាត់បន្ថយការរិះគន់ ដោយសារតែសេចក្តីសម្រេចនេះទទួលរងការរិះគន់ច្រើន”៕រើន និង និត