លោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកទោសជាប់ពន្ធនាគារ២០ឆ្នាំពីបទកុបកម្មថា ‘ស្រាលណាស់ទៅហើយ’
នៅពេលលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចុះទៅសួរសុខទុក្ខសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងទាំង១១រូបដែលកំពុងជាប់ឃុំឃាំងពីបទ “កុបកម្ម” នៅពន្ធនាគារព្រៃសកាលពីម្សិលមិញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ទោសជាប់ពន្ធនាគារពី៧ឆ្នាំដល់២០ឆ្នាំដែលតុលាការបានសម្រេចកាលពីសប្ដាហ៍មុន គឺ “ស្រាលណាស់ទៅហើយ”។
ដោយលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងបានចាកចេញពីប្រទេសតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយពីសាលាដំបូងសម្រេចផ្ដន្ទាទោសសកម្មជនទាំងនេះភ្លាមៗកាលពីថ្ងៃអង្គារនោះ ពេលនេះនៅសល់តែលោក កឹម សុខា ម្នាក់ឯងប៉ុណ្ណោះជាអ្នកដឹកនាំយុទ្ធនាការរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីដោះលែងសកម្មជនទាំង១១រូបឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
ក្រោយពេលចុះសួរសុខទុក្ខ លោក កឹម សុខា បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅខាងក្រៅពន្ធនាគារព្រៃសថា លោកសង្ឃឹមថា ទោសនេះអាចនឹងកែប្រែតាមរយៈបណ្ដឹងឧទ្ធរណ៍ ឬការអនុវត្តស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងថ្ងៃ២២ កក្កដា ឆ្នាំមុន។
លោកបានមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះថា “ខ្ញុំបានបញ្ជាក់ហើយថា ពួកគាត់មិនមែនឯកោទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងពិភពលោកទាំងមូល គេចាប់អារម្មណ៍គាំទ្រគាត់ ហើយមហាអំណាចមួយចំនួនទៀតនឹងជួយរកយុត្តិធម៌ជូនគាត់”។
អនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានចោទសួរជុំវិញដំណើរការនីតិវិធីដែលឈានទៅដល់ការសម្រេចផ្ដន្ទាទោសសកម្មជនទាំងនេះដោយមានវត្តមានមេធាវីតែមួយរូប ខណៈមេធាវីជាច្រើនរូបផ្សេងទៀតដែលតំណាងឲ្យចុងចោទ ធ្វើពហិការដើម្បីតវ៉ាជំទាស់នឹងសេចក្ដីសម្រេចពន្លឿងសវនាការជំនុំជម្រះនេះ។
លោកបានចោទជាសំណួរថា ”ម៉េចបានជាតុលាការសុខចិត្តកាត់ទោសពួកគាត់ទាំងអត់មានមេធាវី? នៅពេលទៅដល់ឧទ្ធរណ៍ ឧទ្ធរណ៍នឹងឃើញថានីតិវិធីនេះគឺខុសមែន ហើយនឹងមានឱកាសអាចដោះលែងបាន”។
លោកលើកឡើងបន្តថា សេចក្ដីសម្រេចបែបនេះស្របនឹង “វប្បធម៌សន្ទនា” នាពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលប្រសូតចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយកាលពីឆ្នាំមុន ដែលបានបញ្ចប់ការធ្វើពហិការមិនចូលសភារយៈពេលជិត១ឆ្នាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការតវ៉ាជាសាធារណៈ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនោះបានកើតមានឡើង១សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ាហិង្សានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ដែលក្នុងនោះសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង១១រូបត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសពីបទ “កុបកម្ម” ហើយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រាំពីររូបបានជាប់ពន្ធនាគារមួយរយៈពេលខ្លី។
លោក កឹម សុខា បានមានប្រសាសន៍ថា ”គណបក្សទាំងពីរថា នៅតែរក្សាស្មារតីកិច្ចព្រមព្រៀងដដែល អ៊ីចឹងបានន័យថា នៅតែអាចដោះស្រាយបានតាមស្មារតីហ្នឹងដែរ”។
តែទោះជាយ៉ាងណា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា លោកនឹងមិនដោះស្រាយករណីតុលាការនេះតាមផ្លូវនយោបាយឡើយ ដោយគូសបញ្ជាក់ថា ការដាក់ទោសនេះគឺស្រាលណាស់ទៅហើយសម្រាប់កុបកម្ម។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ពេលថ្លែងសុន្ទរកថានៅឯវត្តបទុមថា ”ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំមិនចង់យកវេទិកានេះធ្វើជារឿងនយោបាយណាមួយទេ បើទោះបីថា មានបញ្ហាផ្ទួនៗកើតឡើងរហូតមកដល់ពេលអម្បាញ់មិញ។ មានអ្នកនេះ អ្នកនោះ គេអំពាវនាវឲ្យខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំពិគ្រោះពិភាក្សាជាមួយអ្នកនេះ អ្នកនោះ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំសូមអង្វរករត្រឡប់ទៅវិញថា សូមកុំបង្កើតរឿងច្រើនពេក ហើយរឿងច្បាប់រឿងតុលាការទុកឲ្យរឿងច្បាប់ រឿងតុលាការគេដោះស្រាយទៅ កុំឲ្យអ្នកនយោបាយយកបញ្ហាហ្នឹងមកលាយឡំ។សម្រាប់ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំជួបអ្នកណាក៏បានដែរ កុំឲ្យតែពួកភេរវករទៅបានហើយ។ ប៉ុន្តែ បើនិយាយយករឿងតុលាការដែលក្រៅអំណាចខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំមកនិយាយ គឺអត់និយាយចូល”។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ទាក់ទិននឹងមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនបីរូបដែលត្រូវតុលាការសម្រេចឲ្យជាប់ពិរុទ្ធភាពពីបទដឹកនាំកុបកម្មថា “ដឹកនាំកុបកម្មគឺគុកពី២០ទៅ៣០ឆ្នាំ អាហ្នឹងមេដឹកនាំ អ៊ីចឹងគេដាក់តែ២០ឆ្នាំ វាស្រាលណាស់ទៅហើយ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តទាក់ទិននឹងសកម្មជនប្រាំបីរូបផ្សេងទៀតថា ”សម្រាប់អ្នកចូលរួមត្រូវជាប់ទោសពី៧ទៅ១៥ឆ្នាំ។ គេដាក់៧ឆ្នាំ គេដាក់កម្រិតទាបបំផុតអស់ហើយ”។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្តចោទសួរ ”ជនបរទេស” ដែលបានរិះគន់សេចក្តីសម្រេចនេះ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយចំនួនបានរិះគន់សាលក្រមផ្តន្ទាទោសនេះថា ជាការរៀបចំរបស់គណបក្សកាន់អំណាចដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ហើយអ្នកបរទេសមួយចំនួនធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ អ្នកឯងមានបានគិតទេ អារឿងវ៉ៃគេបែកមុខបែកមាត់ ស្ទើរងាប់ស្ទើររស់ មានបានគិតអំពីសិទ្ធិមនុស្សទេ”។
អំឡុងពេលចុះទៅពន្ធនាគារព្រៃសកាលពីម្សិលមិញ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានរួមដំណើរដោយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះចំនួន១០រូប ដែលរួមមានលោក ឡុង រី លោក ហូរ វ៉ាន់ និងលោក នុត រំដួល ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រប្រាំពីររូបដែលត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារអស់១សប្តាហ៍ក្រោយការតវា៉ា ថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដាផងដែរ។
ដូចតំណាងរាស្ត្របួនរូបផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទ ”ដឹកនាំកុបកម្ម” ដែរជុំវិញការតវ៉ា តំណាងរាស្ត្រទាំងបីរូបនេះបានទទួលអភ័យឯកសិទ្ធិសភារួចផុតពីការផ្តន្ទាទោស នៅពេលពួកគាត់យល់ព្រមទទួលយកអាសនៈសភារបស់ខ្លួនកាលពីដើមខែសីហា។
ប៉ុន្តែ ការចោទប្រកាន់លើពួកគាត់នៅតែមានដដែល ហើយមន្ត្រីតុលាការនៅតែមានភាពស្រពេចស្រពិលជុំវិញស្ថានភាពនៃសំណុំរឿងនេះ ដោយពេលខ្លះបានលើកឡើងថា ពួកគាត់នៅតែអាចទទួលការផ្តន្ទាទោសដោយហេតុថា ការចោទប្រកាន់ត្រូវបានធ្វើឡើងមុនពេលពួកគាត់ទទួលបានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា។
នៅឯពន្ធនាគារ លោក ឡុង រី លោក ហូរ វ៉ាន់ និងលោក នុត រំដួល សុទ្ធតែលើកឡើងថា ពួកគាត់ត្រូវគេបដិសេធមិនឲ្យចូលសួរសុខទុក្ខសកម្មជនឡើយ ដោយហេតុថា ពួកគាត់នៅជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទព្រហ្មទណ្ឌដែលមិនទាន់ដាច់ស្រេច។
លោក ឡុង រី បានមានប្រសាសន៍ថា “នៅពេលយើងទៅដល់ ឆ្មាំពន្ធនាគារមិនអនុញ្ញាតឲ្យយើងចូលទៅក្នុងទេ ព្រោះពួកគេនិយាយថា យើងមានទោស។ រហូតមកទល់នឹងម៉ោងនេះ ករណីនេះបានបញ្ចប់ទៅហើយ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំមិនយល់សោះហេតុអ្វីបានជាពួកគេមិនអនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំចូល ឬវាមានហេតុផលអី”។
លោក សម សុគង់ មេធាវីតំណាងសកម្មជនប្រាំមួយរូបក្នុងចំណោមសកម្មជនទាំង១១រូប បានលើកឡើងថា លោកបានទៅសួរសុខទុក្ខកូនក្តីរបស់លោកនៅពន្ធនាគារព្រៃសកាលពីថ្ងៃសុក្រ ហើយមានគម្រោងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ដោយផ្អែកលើបញ្ហាដែលលោក កឹម សុខា បានលើកឡើង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “មូលហេតុដែលយើងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ គឺដើម្បីធ្វើឲ្យ [សេចក្តីសម្រចនេះ] ក្លាយជាមោឃៈដោយផ្អែកលើនីតិវិធីនៃសវនាការជំនុំជម្រះ ហើយទី២គឺថា តុលាការផ្តន្ទាទោសកូនក្តីរបស់ខ្ញុំធ្ងន់ធ្ងរពេក”។
លោក ជូង ជូងី មេធាវីតំណាងឲ្យសកម្មជនប្រាំរូបផ្សេងទៀត បានលើកឡើងថា លោកបានប្តឹងឧទ្ធរណ៍ជួសមុខកូនក្តីរបស់លោកកាលពីថ្ងៃសុក្រ៕សុខុម និង ស៊ុយឈាង