តំណាងរាស្ត្រគណបក្សកាន់អំណាចបានដកអនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំងគឺលោក កឹម សុខា ចេញពីតំណែងអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភាកាលពីថ្ងៃសុក្រ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតធ្វើពហិការមិនចូលរួមដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលរួមជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់បានហៅការទម្លាក់ចេញពីតំណែងនេះថាផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ការប្រជុំនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្របានធ្វើឡើងបួនថ្ងៃ បន្ទាប់ពីតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីររូបត្រូវបានគេវាយដំយ៉ាងដំណំនៅខាងក្រៅអគាររដ្ឋសភាក្នុងពេលមានការតវ៉ាក្រុមយុវជនដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលទាមទារឲ្យលោក កឹម សុខា ចុះចេញពីតំណែង។
មុននឹងបោះឆ្នោតលោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាបានណែនាំសមាជិកសភាអំពីរបៀបបោះឆ្នោត។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “សូមបោះយល់ព្រម មិនមែនមិនយល់ព្រមទេ ពីព្រោះជួនកាលអ្នកដែលបោះភាន់ច្រឡំ ហើយគិតថាពាក្យមិនយល់ព្រមសំដៅលើការដក”។ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាំង៦៨រូបបានបោះឆ្នោតទម្លាក់លោក កឹម សុខា ចេញពីតំណែងជាផ្លូវការ។
លោក សំរិន បានប្រកាសនៅម៉ោងប្រហែល៩ព្រឹកថា “ស្របតាមសន្លឹកឆ្នោតបោះដកឯកឧត្ដម កឹម សុខា ចេញពីតំណែងអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភា ខ្ញុំសូមប្រកាសយ៉ាងឱឡារិកថា ឯកឧត្ដម កឹម សុខា ត្រូវដកចេញពីមុខតំណែងជាអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភាដោយជោគជ័យ”។
ការដកលោក កឹម សុខា ចេញពីតំណែងគឺជាការវាយប្រហារផ្នែកនយោបាយថ្មីបំផុតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រឆាំងនឹងគណបក្សប្រឆាំងចាប់តាំងពីមានភាពល្អូកល្អិននឹងគ្នាក្នុងពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៤ ដែលបានបញ្ចប់ពហិការមិនចូលសភារយៈពេល១ឆ្នាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
កាលពីខែសីហា សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សប្រឆាំងលោក ហុង សុខហួរ ត្រូវបាននគរបាលចាប់ខ្លួន ហើយចោទពីបទក្លែងបន្លំឯកសារ និងញុះញង់ដោយសារតែបង្ហោះវីដេអូ ក្នុងនោះសមាជិកព្រឹទ្ធសភារូបនេះបានធ្វើបទបង្ហាញកិច្ចព្រមព្រៀងក្លែងក្លាយដែលនិយាយអំពីការរម្លាយព្រំដែនរួមក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩៧៩ រវាងកម្ពុជានិងវៀតណាម។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យសប្ដាហ៍មុន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានព្រមានលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា លោកនឹងប្រឈមការផ្ដន្ទាទោសក្នុងករណីដូចគ្នានោះ ហើយថាប្រសិនបើកាត់ឲ្យជាប់ទោស មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះនឹងមិនទទួលបានការលើកលែងទោសទេ។
បន្ទាប់មក នៅថ្ងៃច័ន្ទក្នុងពេលមានការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងលោក សុខា នៅខាងក្រៅរដ្ឋសភានោះ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងពីររូប គឺលោក ញ៉យ ចំរើន និងលោក គង់ សភា ត្រូវបានគេទាញទម្លាក់ពីរថយន្ត Suv របស់ខ្លួន ហើយត្រូវគេធាក់ច្រំទាត់ចំមុខ។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលបានដាក់ការបន្ទោសទៅលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចំពោះអំពើហិង្សានេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញឲ្យមានការតវ៉ាប្រឆាំងលោក សុខា នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយនៅរាត្រីមុននោះ ប៉ុន្តែក្នុងសុន្ទរកថាតាមទូរទស្សន៍កាលពីយប់ថ្ងៃពុធ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្កោលទោសអំពើហិង្សានោះ។
ក្នុងការប្រជុំសភាកាលពីថ្ងៃសុក្រ តំណាងរាស្ត្ររំពឹងថាពិភាក្សា និងអនុម័តការកែប្រែបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនៃរដ្ឋសភា និងច្បាប់បោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ថ្មី។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី មុននឹងប្រជុំពេញអង្គ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដែលគ្រប់គ្រងលើសលប់ដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានជួបប្រជុំ ហើយដាក់របៀបវារៈដកតំណែងលោក សុខា ដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើពហិការមិនចូលរួម។
ថ្លែងបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត លោក ជាម យៀប តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋសភាមានកាតព្វកិច្ចពិចារណាលើមុខតំណែងរបស់លោក សុខា ពីព្រោះមានតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា៦៣រូបដែលធ្វើតាមការទាមទាររបស់មណ្ឌលខ្លួន បានចុះហត្ថលេខាលើញត្តិទាមទារឲ្យដកលោក សុខា។
លោក ជាម យៀប បានចោទលោក សុខា ថាប្រឹងប្រែងធ្វើឲ្យខូចភាពល្អូកល្អិនផ្នែកនយោបាយដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។
លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍ថា “ឯកឧត្ដម កឹម សុខា តែងតែចង់ធ្វើឲ្យខូចកិច្ចព្រមព្រៀង។ ពេលគាត់ទៅទីណា គាត់បង្កើតភាពចលាចលដែលប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាព ហើយត្រូវហាមឃាត់ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះបានមានប្រសាសន៍ថា “គាត់តែងតែនិយាយអ្វីដែលបង្កជម្លោះរវាងគណបក្សទាំងពីរ។ យើងមានឯកសារបង្ហាញថា ពេលដែលឯកឧត្ដម កឹម សុខា ទៅកន្លែងណា គាត់មួលបង្កាច់មេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា”។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាននិយាយថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំពោះការបោះឆ្នោតកាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដែលចេញរយៈពេលប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយពីការបោះឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាននិយាយថា វិធានការបែបនេះមានភាពមិនប្រក្រតីយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ រួមមានការរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញមិនមានចែងស្ដីពីការអនុម័តញត្តិបន្ទោស ឬដកតួនាទី ឬតំណែងរបស់ប្រធាន ឬអនុប្រធានរដ្ឋសភាទេ។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញគ្រាន់តែចែងអំពីមាត្រាសម្រាប់ការដាក់ជំនួសប្រធាន ឬអនុប្រធានរដ្ឋសភាដោយមានសន្លឹកឆ្នោតភាគច្រើនលើសលប់នៃរដ្ឋសភា ក្នុងករណីដែលមានការលាលែងពីតំណែង ឬមរណភាព។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាននិយាយថា ការបោះឆ្នោតកាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រក៏រំលោភលើកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយដែលខ្លួនបានចុះហត្ថលេខាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំមុន ដែលរួមមានការធានានូវមុខតំណែងសំខាន់ៗជាច្រើនសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំង រួមទាំងតំណែងអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភាផងដែរ។
លោក សុខ សំអឿន មេធាវីដ៏លេចធ្លោ និងជាអ្នកការពារសិទ្ធិផ្លូវច្បាប់បានយល់ស្របជាមួយគណបក្សប្រឆាំងដែលថា ការដកតំណែងរបស់លោក កឹម សុខា ទំនងផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ខ្ញុំមិនឃើញថា មានមាត្រាណាមួយទាក់ទងនឹងការដកអនុប្រធានរដ្ឋសភានោះទេ។ វាត្រូវស្របគ្នានឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ តើអ្នកគិតយ៉ាងដូចម្ដេចប្រសិនបើវាមិនស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ? គឺវាផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មែនឬ?។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិ ខុមហ្វ្រែល បានមានប្រសាសន៍ថា មិនមានវិធាន ឬក៏ច្បាប់ណាក្នុងការថ្លឹងថ្លែងវិធានការរបស់គណបក្សប្រជាជន ដើម្បីបង្ខំឲ្យលោក សុខា ចេញពីតំណែងទេ។
លោក បញ្ញា បាននិយាយថា “វាមិនស្របច្បាប់ទេ។ មិនស្របច្បាប់មានន័យថា គ្មានច្បាប់ គ្មាននីតិវិធី គ្មានអ្វីទាំងអស់។ ក្នុងសង្គមនីតិរដ្ឋត្រូវតែមានច្បាប់ ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជាគ្មានច្បាប់….. នៅប្រទេសខ្លះគេនិយាយថា បើគ្មានច្បាប់គឺវាខុសច្បាប់។ ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជាបើគ្មានច្បាប់គេនៅតែអនុវត្តទៅកើត”។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានព្រលយថា តំណែងអនុប្រធានទី១នឹងមានបញ្ហា ហើយបាននិយាយថា លោកអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភាអាចបោះឆ្នោតដកចេញដោយស្របច្បាប់ដោយសមាជិករដ្ឋសភាគណបក្សកាន់អំណាច ពីព្រោះពួកគេបានបោះឆ្នោតឲ្យគាត់កាន់តំណែងនេះ។
ប៉ុន្តែលោក បញ្ញា បានច្រានចោលទឡ្ហីករណ៍នេះដោយនិយាយថា គណបក្សកាន់អំណាចទំនងបង្កើតច្បាប់ខ្លួនឯង។ លោក បញ្ញា បាននិយាយថា ការដកលោក សុខា ចេញពីតំណែងបានបើកផ្លូវឲ្យគណបក្សកាន់អំណាចផ្លាស់ប្ដូររូបលោកជាមួយនឹងសមាជិកផ្ទាល់របស់ខ្លួនណាមួយ ដោយសារតែមុខតំណែងនេះមិនមានការសន្យាផ្ដល់ឲ្យគណបក្សណាមួយដោយច្បាប់ទេ ឬដាក់សម្ពាធលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យជ្រើសតាំងអ្នកដទៃដែលងាយបញ្ចុះបញ្ចូលបាន។
លោក បញ្ញា បាននិយាយសំដៅទៅលើអតីតដៃគូរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានតួនាទីបានធ្លាក់ចុះបន្តិចម្ដងៗរហូតស្ទើរតែគ្មានតួនាទីអ្វីសោះថា នេះជាវិធីដែលគេលេងជាមួយហ្វុ៊នស៊ិនប៉ិច។ គេនិយាយថា ‘ខ្ញុំត្រូវការម្នាក់នោះ’។ លោក បញ្ញា បាននិយាយថា ដោយមានសមាជិកសភាភាគច្រើនលើសលប់ “គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាគណបក្សដែលធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត”។
ចាកចេញពីការប្រជុំសភាកាលពីរសៀលថ្ងៃសុក្រ ដើម្បីនិយាយជាមួយអ្នកយកព័ត៌មានលោក ឈាង វុន សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ដោយទទូចថា ការបោះឆ្នោតគឺស្របច្បាប់ទាំងស្រុង។
លោក ឈាង វុន ដែលក៏ជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាបានមានប្រសាសន៍ថា “រដ្ឋសភាធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងស្របទៅតាមច្បាប់។ ក្នុងសភា មានច្បាប់សំខាន់បីដែលយើងប្រើ។ ទី១មានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ទី២មានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង។ ទី៣មានច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈតំណាងរាស្ត្រ”។
ដោយដកលោក សុខា ចេញពីតំណែង លោក វុន បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សកាន់អំណាចនឹងផ្ដល់ឱកាសឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិស្នើបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រម្នាក់ទៀតសម្រាប់តំណែងអនុប្រធានទី១ ដោយសារតែតំណែងនេះបានសន្យាផ្ដល់ឲ្យគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងកាលពីឆ្នាំមុន។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អេង ឆៃអា៊ង បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រឆាំងនឹងមិនស្នើបេក្ខជនដទៃទៀតទេ ដោយរង់ចាំគណបក្សទាំងពីរមានឱកាសជួបពិភាក្សាគ្នាទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតកាលពីម្សិលមិញជាមុនសិន។ លោក ឆៃអ៊ាង បានមានប្រសាសន៍ថា ”ឥឡូវគេដកតំណែងគាត់ស្រេចតែចិត្ត អ៊ីចឹងយើងមិនអាចបន្តលេងល្បែងនយោបាយបាយឡុកបាយឡបានទេ”។
លោក ឆៃអា៊ង បានមានប្រសាសន៍ថា លោក សុខា ដែលមិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបាន គឺស្ថិតនៅប្រទេសថៃនៅឡើយ ដែលនៅទីនោះអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីររូបដែលត្រូវគេវាយដំកាលពីថ្ងៃច័ន្ទកំពុងទទួលការព្យាបាល។
ក្នុងសារខ្លីមួយបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីល្ងាចម្សិលមិញ លោក សុខា បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនិងលោក រង្ស៊ី បានសម្រេចថាគណបក្សនឹងមិនស្នើបេក្ខជនថ្មីណាម្នាក់សម្រាប់តំណែងអនុប្រធានទី១ទេ ពីព្រោះការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃសុក្រ”ផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរំលោភលើកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយរវាងគណបក្សទាំងពីរ”៕រើន (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Zsombor Peter)