បុរសបីនាក់ដែលបានវាយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងពីររូបយ៉ាងសាហាវអំឡុងបាតុកម្មគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលកាលពីសប្ដាហ៍មុននៅខាងក្រៅរដ្ឋសភា ត្រូវបានចោទប្រកាន់កាលពីម្សិលមិញជាបណ្ដោះអាសន្នពីបទបង្កអំពើហិង្សាដោយចេតនា ដោយមន្ត្រីស៊ើបអង្កេតម្នាក់បញ្ជាក់ថា ពួកគេសុទ្ធតែជាទាហាន ប៉ុន្តែមិនបានប្រាប់អង្គភាពរបស់ពួកគេទេ។
លោកព្រះរាជអាជ្ញារង មាស ច័ន្ទពិសិដ្ឋ មានប្រសាសន៍ថា ទាហានទាំងបីនាក់ដែលមានឈ្មោះ ចាយ សារិទ្ធ អាយុ៣៣ឆ្នាំ ឈ្មោះ ម៉ៅ ហឿន អាយុ៣៤ឆ្នាំ និងឈ្មោះ សុត វណ្ណនី អាយុ៤៥ឆ្នាំ ត្រូវបានសាកសួរនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីពួកគេបានប្រគល់ខ្លួនឲ្យសមត្ថកិច្ចកាលពីថ្ងៃអង្គារ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា “ព្រះរាជអាជ្ញារបស់យើងបានចោទប្រកាន់ពួកគេពីបទបង្កអំពើហិង្សាដោយចេតនា និងបទបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោសតាមមាត្រា២១៨ និងមាត្រា៤១១ [នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ]”។
សូមបញ្ជាក់ថា បទល្មើសទាំងនេះត្រូវមានទោសជាប់ពន្ធនាគារពី៤ឆ្នាំទៅ១០ឆ្នាំ។
ព្រះរាជអាជ្ញារងដដែលបានលើកឡើងទៀតថា លោកមិនអាចប្រាប់មូលហេតុដែលទាហានទាំងនេះវាយតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានទេ ដោយលោកបកស្រាយថា ចម្លើយរបស់ពួកគេគឺជា “រឿងសម្ងាត់នៃការស៊ើបអង្កេត”។
លោក សុខ ខេមរិន្ទ ប្រធាននាយកដ្ឋាននគរបាលព្រហ្មទណ្ឌនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាសមាជិកមួយរូបនៃគណៈកម្មការដែលមានសមាជិកប្រាំបីរូបទទួលបន្ទុកស៊ើបអង្កេតករណីប្រើអំពើហិង្សានេះ មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនដឹងថា ទាហានទាំងបីនាក់នេះមានឋានៈអ្វីឡើយ។
លោកថ្លែងថា “តុលាការបានចោទប្រកាន់ពួកគេ ហើយបានបញ្ជូនខ្លួនពួកគេទៅពន្ធនាគារហើយ។ ពួកគេសុទ្ធតែជាទាហាន ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនច្បាស់ថា ពួកគេមកពីណាទេ”។
ឧត្ដមសេនីយ៍ទោ សុខ ខេមរិន្ទ បានគូសបញ្ជាក់ថា ការស៊ើបអង្កេតប្រហែលជាមិនបន្តស្រាវជ្រាវតាមចាប់ខ្លួនមនុស្សបន្ថែមទៀតដែលត្រូវគេថតបានពេលកំពុងព័ទ្ធលោក ញ៉យ ចំរើន និងលោក គង់ សភា អំឡុងបាតុកម្មកាលពីសប្ដាហ៍មុនឡើយ ប្រសិនបើតុលាការមិនចេញដីកាបង្គាប់ទេនោះ។
លោកបានលើកឡើងថា ”ពេលនេះយើងកំពុងរង់ចាំនីតិវិធីតុលាការ។ យើងបានអនុវត្តនីតិវិធីរបស់យើងហើយ ប៉ុន្តែបើតុលាការបង្គាប់ឲ្យយើងធ្វើអ្វី យើងនឹងបន្តធ្វើការទៀត។ វាស្រេចលើព្រះរាជអាជ្ញា និងស្ថាប័នតុលាការ។ យើងអាចបន្តស៊ើបអង្កេតមនុស្សបន្ថែមទៀត។ វាស្រេចលើចម្លើយ [របស់ជនទាំងបីនាក់]ជាមួយព្រះរាជអាជ្ញា”។
នៅខាងក្រៅតុលាការ ពេលសាកសួរថាហេតុអ្វីបានជាខ្លួនចូលរួមក្នុងសកម្មភាពប្រើអំពើហិង្សាកាលពីសប្ដាហ៍មុន បុរសឈ្មោះ សុត វណ្ណនី ឆ្លើយថា “ដោយសារពួកគេជេរខ្ញុំ” មុនពេលត្រូវនគរបាលនាំខ្លួនចេញទៅ។
ទាហានទាំងបីនាក់នេះស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សប្រហែលជាង២០នាក់នៅឯបាតុកម្មគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានមនុស្សចូលរួមរាប់រយនាក់ដែលបានទាញលោក ញ៉យ ចំរើន និងលោក គង់ សភា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចេញពីរថយន្ត ខណៈពួកលោកចាកចេញពីរដ្ឋសភា មុនពេលធ្វើសកម្មភាពទាត់ធាក់ និងជាន់ពួកលោកយ៉ាងរន្ថើន។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (HRW) បានលើកឡើងកាលពីសប្ដាហ៍មុនថា សាក្សីនៅកន្លែងបាតុកម្មចំណាំបានថា ”ក្រុមមកពីអង្គភាពកងអង្គរក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលស្លៀកពាក់ស៊ីវិល” ក៏មានវត្តមាននៅក្នុងបាតុកម្មនោះដែរ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង មេបញ្ជាការនៃកងអង្គរក្សនេះបានបដិសេធថា គ្មានទាហានណាម្នាក់របស់លោកមានវត្តមាននៅទីនោះឡើយ។
លោក អ៊ូ វីរៈ ស្ថាបនិកវេទិកាអនាគត ដែលជាអង្គការវិភាគ និងស្រាវជ្រាវនយោបាយ បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា វាមិនអាចទៅរួចឡើយដែលឧត្ដមសេនីយ៍ទោ សុខ ខេមរិន្ទ និងសមាជិកគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតផ្សេងទៀតមិនដឹងថា ទាហានដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ទាំងបីនាក់នេះមកពីអង្គភាពណា។
លោកបានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា “បើពួកគេជាទាហាន ពួកគេប្រាកដជាដឹងថាពួកគេមកពីណា អ្នកណាជាមេរបស់ពួកគេ អ្នកណាជាមេបញ្ជាការរបស់ពួកគេ អ្នកដែលពួកគេទទួលបញ្ជា។ នោះជាចំណុចសំខាន់បំផុតសម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតនេះ។ ការដែលគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតនិយាយថា ខ្លួនមិនដឹង គឺជាការមិនទទួលខុសត្រូវទាល់តែសោះ ហើយកំពុងតែព្យាយាមលាក់បាំងការពិត។ នេះជារឿងធម្មតាទេ មិនចាំបាច់ធ្វើជាមនុស្សពូកែស្វែងរកការពិតទេ។ មូលហេតុរបស់ពួកគេនៅក្នុងនេះសំខាន់ណាស់។ ហេតុអីមនុស្សទាំងនេះទៅទីនោះវាយតំណាងរាស្ត្រ? រូបភាពវីដេអូបង្ហាញថា វាមានការរៀបចំទុកយ៉ាងល្អ ហើយទំនងជាបញ្ជាដោយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់”។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា វាមិនមែនជារឿងរបស់លោកទេដែលទាហានទាំងនេះប្រើអំពើហិង្សាលើតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោត ខណៈតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះព្យាយាមចាកចេញពីរដ្ឋសភា។ លោកបានលើកឡើងបន្ថែមថា “វាជារឿងរបស់ពួកគេ។ អ្វីដែលពួកគេសារភាពគឺវាបែបនោះហើយ ហើយនេះជារឿងរបស់ពួកគេ ដូច្នេះកុំមកសួរខ្ញុំ។ គេមានសមត្ថកិច្ចជំនាញ និងការស៊ើបអង្កេតត្រឹមត្រូវ”។
លោកបានបន្តថា ទាហានទាំងនេះនឹងមិនទទួលបានការអនុគ្រោះពិសេសណាមួយពីតុលាការដោយសារទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេក្នុងជួរកងយោធពលខេមរភូមិន្ទឡើយ។ “មិនថាពួកគេស័ក្តិតូចតាច ឬក៏អត់ទេ នៅពេលពួកគេល្មើសច្បាប់ ពួកគេនឹងត្រូវប្រឈមមុខច្បាប់។ មិនថាពួកគេជាអ្នកណាទេ ពួកគេត្រូវតែស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់”។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងដែលបានចោទប្រកាន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា ជាអ្នករៀបចំការវាយប្រហារនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា លោករីករាយដែលទាហានទាំងនេះត្រូវបានកាត់ទោស ប៉ុន្តែលោកនៅតែយល់ថា ការស៊ើបអង្កេតទូលំទូលាយជាងនេះដើម្បីវែកមុខអ្នករៀបផែនការវាយប្រហារនេះ គឺជារឿងចាំបាច់។
លោកថ្លែងថា ”វាជាជំហានវិជ្ជមានដំបូង។ យ៉ាងហោចណាស់ ពេលនេះអ្វីៗកំពុងតែដំណើរការទៅមុខហើយ ប៉ុន្តែវាមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ការស៊ើបអង្កេតត្រូវតែពង្រីកបន្ថែមទៀតដើម្បីវែកមុខមនុស្សទាំងអស់ដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះការវាយប្រហារនេះ។ បើក្រឡេកមើលវីដេអូ យើងអាចមើលឃើញបុរសលើសពីបីនាក់ យើងអាចមើលឃើញមួយក្រុមយ៉ាងហោចណាស់១០នាក់ និងសូម្បី២០នាក់ដែលចូលរួមក្នុងសកម្មភាពវាយប្រហារនោះ។ តើមនុស្សទាំង១០នាក់ ឬ២០នាក់នេះមកប្រមូលផ្ដុំគ្នាតាមវិធីណា? តើវាជាការគាប់ជួន? វាមិនទំនងសោះដែលមនុស្សពី១០ទៅ២០នាក់ធ្វើសកម្មភាពដោយមានការសម្របសម្រួលយ៉ាងល្អបែបនេះ ដោយតំណាងរាស្ត្រត្រូវគេបញ្ជាឲ្យចេញពីច្រកចេញមួយទៅច្រកចេញមួយទៀត មើលទៅវាដូចជាអន្ទាក់អ៊ីចឹង”។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សបានចេញរបាយការណ៍មួយ ដោយផ្អែកលើិកិច្ចសម្ភាសជាមួយលោក ញ៉យ ចំរើន និងលោក គង់ សភា ដែលបានរៀបរាប់ឡើងវិញពីហេតុការណ៍ដែលគេបញ្ជាឲ្យពួកគាត់បើករថយន្តចេញពីច្រកទ្វារចេញដូចសព្វមួយដងនៃបរិវេណរដ្ឋសភាទៅកាន់ច្រកទ្វារគេកម្រប្រើ ដែលជនដៃដល់កំពុងរង់ចាំ។
នគរបាលដែលដាក់ឲ្យឈរជើងមើលការខុសត្រូវបាតុកម្ម ក៏មិនបានធ្វើអន្តរាគមន៍បញ្ជប់ការវាយដំលើសមាជិកសភាទាំងពីររូបនេះដែរ ហើយអង្គការសង្គមសីុវិល ដែលជាធម្មតាតែងតែបញ្ជូនបុគ្គលិករបស់ខ្លួនឲ្យទៅតវ៉ានោះបានលើកឡើងថា ខ្លួនបានកំណត់ អត្តសញ្ញាណថា នគរបាលស្លៀកពាក់ស៊ីវិលមួយចំនួន និងកងសន្តិសុខរបស់រដ្ឋាភិបាលផ្សេងៗទៀតស្ថិតក្នុងចំណោមក្រុមមនុស្សទាំងនោះ។
បាតុកម្មនេះដែលទាមទារឲ្យលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំងចុះចេញពីតំណែងជាអនុប្រធានរដ្ឋសភា ក៏ត្រូវបានជំរុញដោយលោក ហ៊ុន សែន នៅក្នុងសុន្ទរកថា មួយធ្វើឡើងនៅយប់មុនថ្ងៃបាតុកម្មផងដែរ ហើយវាកើតឡើងដំណាលគ្នានឹងការតវ៉ារបស់ទាហាន ដែលក៏ទាមទារឲ្យលោក កឹម សុខា ចុះចេញពីតំណែងដែរនោះ។
ទោះបីជាមានការចោទប្រកាន់ថា គណបក្សកាន់អំណាចបានរៀបផែនការវាយដំនេះក៏ដោយ តែកាលពីរសប្តាហ៍មុនក្រសួងមហាផ្ទៃបានចាត់តាំងសមាជិកពីររូបនៃគណៈកម្មាធិការកណ្តាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺលោក ឯម សំអាន រដ្ឋលេខា ធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ និងលោក ឆៃ ស៊ីណារិទ្ធ អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិឲ្យដឹកនាំការសើុបអង្កេតលើករណីនេះ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ តំណាងការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលនឹង “ក្នុងន័យនេះ រដ្ឋាភិបាលនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការបកស្រាយអំពីភាពឯករាជ្យ និងភាពមិនលម្អៀងរបស់ក្រុមស៊ើបអង្កេតនេះ បើមិនដូច្នោះទេ គួរពិចារណាសមាសភាពរបស់វាឡើងវិញដើម្បីកែលម្អភាពគួរឲ្យជឿទុកចិត្តរបស់វា”។ប៉ុន្តែ លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានជំទាស់ថា ទាំងលោកឯម សំអាន និងឧត្តមសេនីយ៍ឯក ឆៃ ស៊ីណារិទ្ធ នឹងមិនបណ្តោយឲ្យអ្នកស្មោះស្ម័គ្រនឹងគណបក្សកាន់អំណាចលូកដៃឡើយ ដើម្បីដឹកនាំការសើុបអង្កេតរបស់នគរបាលដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន។
ទោះជាយ៉ាងណាលោក អ៊ូ វីរៈ បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើការសើុបអង្កេតជាផ្លូវការមិនស្វះស្វែងរកជនដៃដល់បន្ថែមទៀត ហើយមិនសាកសួរមេរបស់ទាហានដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទាំងនោះទេ វាអាចចាត់ទុកបានថា មិនស្របច្បាប់ឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ដើម្បីឲ្យការសើុបអង្កេតអាចជឿទុកចិត្តបាន ពួកគេត្រូវតែតាមរកមនុស្សបន្ថែមទៀត។ មានន័យថានរណាដែលទាហានទាំងនេះធ្វើការឲ្យ និងនរណាដែលចេញបទបញ្ជានេះចាំបាច់ត្រូវតែមានការសើុបអង្កេត ហេតុដូច្នេះមេរបស់ពួកគេចាំបាច់ត្រូវតែសើុបអង្កេត”៕ សុខុម និង ស៊ុយឈាង