មហាសមយុទ្ធទ័ពជើងអាកាសរបស់ណាតូ ចាប់ផ្ដើមហើយ ដែលប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ជាអ្នករៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ ក្រសួងការពារជាតិអាល្លឺម៉ង់ ប្រកាសថា អង្គការណាតូ ចាប់ផ្តើមធ្វើសមយុទ្ធកងទ័ពអាកាសក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំបំផុតនៅអឺរ៉ុប ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក គឺជាសញ្ញាមួយបង្ហាញពីការរួមសាមគ្គីភាព និងអានុភាពរបស់បក្សសម្ព័ន្ធយោធាលោកខាងលិចមួយនេះ។
យោងតាមសារព័ត៌មាន Greek Reporter បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ ទី១២ ខែមិថុនា ថា សមយុទ្ធ Air Defender 23 ដែលរៀបចំដោយប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ប្រព្រឹត្តទៅរហូតដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនា ដោយមានការចូលរួមពីយន្តហោះចម្បាំងចម្រុះគ្នា ២៥០គ្រឿងមកពីប្រទេសជាសមាជិក និងប្រទេសជាដៃគូរបស់ណាតូ រួមមានទាំងជប៉ុន និងស៊ុយអែត សរុបចំនួន ២៥ប្រទេស។
សមយុទ្ធនេះមានកងទ័ពសរុប ១ម៉ឺននាក់ត្រូវចូលរួម។ សមយុទ្ធនេះមានគោលដៅពង្រឹងសមត្ថភាពធ្វើប្រតិបត្តិការរួមគ្នា ព្រមទាំងការត្រៀមលក្ខណៈដើម្បីការពារខ្លួនប្រឆាំងយន្តហោះដ្រូន និងមីស៊ីលគ្រូស ក្នុងករណីមានការវាយប្រហារលើមូលដ្ឋានទ័ពអាកាស ឬកំពង់ផែនៅក្នុងទឹកដីនៃប្រទេសសមាជិកណាតូ។
ឧត្តមសេនីយ៍ឯកនៃកងទ័ពអាល្លឺម៉ង់ លោក Ingo Gerhartz និយាយថា សមយុទ្ធនេះត្រូវត្រៀមធ្វើឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដែលជាការឆ្លើយតបចំពោះរុស្ស៊ី ចាប់យកឧបទ្វីបគ្រីមៀរ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ តែពេលនោះ ណាតូមិនទាន់មានការចុះសម្រុងគ្នាថាត្រូវធ្វើក្នុងទម្រង់ធំដូចនេះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា នៅពេលនេះ ណាតូកំណត់ច្បាស់ណាស់ថាត្រូវតែការពារឱ្យបានប្រទេសជាសមាជិករបស់ខ្លួន ដោយការបង្ហាញកម្លាំងរួមគ្នាដូចការធ្វើសមយុទ្ធនៅពេលនេះ។ ចំពោះសមយុទ្ធនៅពេលនេះ គឺយន្តហោះចម្បាំងត្រូវហោះល្បាតរួមគ្នា ដោយហោះលើលំហអាកាសនៃប្រទេសទាំងឡាយណាដែលមានព្រំដែនជាប់នឹងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន។ ប្រទេសសមាជិកណាតូ ដែលមានព្រំដែនជាប់នឹងរុស្ស៊ី រួមមាន អេស្តូនី ឡាតល្វៀល លីទុយអានី ហ្វាំងឡង់ ណ័រវេស និងរដ្ឋអាឡាស្កានៃដែនសហរដ្ឋអាមេរិក។
ចំណែកប្រទេសនៃក្រុមសមាជិកណាតូ ដែលមានព្រំដែនជាប់អ៊ុយក្រែន រួមមាន ប៉ូឡូញ ហុងគ្រី សាធារណរដ្ឋឆេក សាធារណរដ្ឋស្លូវើនៀ ប៊ុលហ្គារី និងរូម៉ានី។ ប្រទេសបេឡារូស ក៏មានព្រំដែនជាប់នឹងអ៊ុយក្រែន ផងដែរ តែប្រទេសនេះពុំមែនជាសមាជិកណាតូ នោះទេ។ បេឡារូស ដែលស្ថិតនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់ជនផ្ដាច់ការ លូកាឆេនកូ ជាសម្ព័ន្ធភាពរបស់លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី។
សង្គ្រាមរុស្ស៊ី ឈ្លានពាននៅអ៊ុយក្រែន បានផ្ដើមឱ្យបក្សសម្ព័ន្ធយោធាអឺរ៉ុបមួយនេះបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នជាខ្លាំងក្នុងការការពារសមាជិករបស់ខ្លួន។ សង្គ្រាមនេះក៏បានជំរុញឱ្យហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែត ដែលធ្លាប់តែប្រកាន់ជំហរអព្យាក្រឹតជាយូរមកហើយ បានដាក់ពាក្យចូលជាសមាជិករបស់អង្គការយោធាណាតូ។
ប្រវត្តិនៃការបង្កើតយោធាណាតូ
ណាតូ តំណាងឱ្យអង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិចខាងជើង ដែលភាសាអង់គ្លេសថា North Atlantic Treaty Organisation ឬ NATO។
អង្គការយោធានៅអឺរ៉ុបមួយនេះ គឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តនយោបាយ និងយោធាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ អំឡុងពិភពលោកធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ដោយសំដៅជួយការពារសមាជិករបស់ខ្លួន បើត្រូវប្រទេសទី៣ ឈ្លានពាន។
សន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិចខាងជើងត្រូវបានចុះហត្ថលេខានាថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤៩ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
គោលបំណង គឺការបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពរវាងអឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើង ដើម្បីធានាសេរីភាព និងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាសមាជិកតាមរយៈមធ្យោបាយនយោបាយ និងយោធា។
ដំណោះស្រាយផ្ទៃក្នុងដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ដែលធ្វើឱ្យសមាជិករបស់ខ្លួនពិគ្រោះ និងសហប្រតិបត្តិការលើបញ្ហានានាដែលទាក់ទងនឹងវិស័យការពារជាតិ និងសន្តិសុខសម្រាប់ការដោះស្រាយជម្លោះ ការកសាងទំនុកចិត្ត និងការទប់ស្កាត់ជម្លោះនាពេលអនាគត។
ក្នុងន័យនេះ យោធាណាតូគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការ គ្រប់គ្រងវិបត្តិ និងលើកទឹកចិត្តដល់ការការពាររួមគ្នាដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៥ នៃសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិចខាងជើង ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាសន្ធិសញ្ញាវ៉ាស៊ីនតោន។
មាត្រា៥ នេះហើយដែលបើកផ្លូវឱ្យមានកម្លាំងរួមគ្នាការពារសមាជិករបស់ខ្លួនណាដែលត្រូវប្រទេសទី៣ ឈ្លានពាន។ មានន័យថា ត្រូវលើកទ័ពទៅជួយប្រទេសនោះ ហើយធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងប្រទេសឈ្លានពាននោះ។
ឥឡូវនេះ សមាជិកណាតូកើនឡើង ៣១ប្រទេស។ ហ្វាំងឡង់ បានក្លាយជាសមាជិកជាផ្លូវការរួចរាល់ហើយកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ នេះ ស្របពេលដែលសមាជិកភាពរបស់ស៊ុយអែត កំពុងបន្តស្ថិតក្រោមការរង់ចាំការផ្ដល់សច្ចាប័នពីសភាប្រទេសហុងគ្រី និងតួកគី។ ចំណែកឯប្រទេសអ៊ុយក្រែន បានដាក់ពាក្យសុំជាសមាជិកណាតូ តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ តែត្រូវណាតូ ផ្អឹបទុកដោយសារតែរុស្ស៊ី ព្រមានអ៊ុយក្រែន ជាខ្លាំង។ ឥឡូវនេះ សមាជិកភាពរបស់អ៊ុយក្រែន កំពុងស្ថិតក្នុងការពិចារណាជាថ្មី។
នៅក្នុងជំនួបកំពូលរបស់មេដឹកនាំណាតូ នៅខែកក្កដា ខាងមុខនេះ នៅប្រទេសលីទុយអានី ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វូឡូឌីមៀ ហ្សេឡេនស្គី ក៏ត្រូវមានវត្តមានផងដែរជាមួយនឹងមេដឹកនាំប្រទេសស៊ុយអែត ដែរ។
ជំនួបនេះជាការបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រមួយរបស់ណាតូ ដែលធ្វើឡើងនៅលើទឹកដីប្រទេសសមាជិករបស់ខ្លួនជាប់នឹងព្រំដែនរុស្ស៊ី ខណៈសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ចូលដល់ដំណាក់កាលថ្មី គឺអ៊ុយក្រែន ចាប់ផ្ដើមវាយបកទ្រង់ទ្រាយធំដើម្បីរំដោះទឹកដីពីរុស្ស៊ីមកវិញ៕